Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги

Ҳисобланг
Табиий ва ҳақиқий ишсизлик даражасини ҳисобланг.
Оукен қонунидан фойдаланиб, агар потенциал ЯИМ 4 млрд. пул бирлигини ташкил этган бўлса, ЯИМнинг узилишини аниқланг.


Ечиш:

1. 
   Жорий йилдa табиий ишсизлик = янги касбни ўрганувчи (фрикцион ишсизлик) 3 млн. киши + ѐш болалари ва қари ота-оналари мавжуд 4 млн. киши + корхона янги фаолият турига ўтганлиги натижасида ишдан бўшатилган 5 млн. киши = 12 млн. киши.
   
2. 
   Даврий ишсизлик = корхона банкротлиги натижасида ишдан бўшатилган 15 млн. киши + ишлаб чиқариш қисқартирилгани натижасида ишдан бўшатилган 3 млн. киши = 18 млн. киши.
   
3. 
   Ҳақиқий ишсизлик = 30 млн. киши
   

_{Табиий ишсизлик}

Ишсизлик табиий даражаси =^{__________________________} = 12х100 =3,4 %
_{Ишчи кучи сони} 350

4. 
   ^{Хакикий..ишсизлик..даражаси= Ишсизлар..сони} = ^{30 x100} = 8,6%
   

^{Ишчи кучи сони 350}

Ҳақиқий ишсизлик даражасининг табиий ишсизлик даражасида ортиқлиги= 8,6% - 3,4% = 5,2%.

5. 
   ЯИМнинг узилишини Оукен кoэффициентидан фойдаланган ҳолда аниқланади, у
   

-2,5% х 5,2% = 13%га тенг.
ЯИМнинг узилишининг мутлақ миқдори = 4 млрд. пул бирл. х 13%) : 100%
= 0,52 млрд. пул бирл.
Бинобарин, ЯИМнинг ҳақиқий ҳажми потенциал ҳажмидан, ҳақиқий ишсизлик даражаси табиий даражадан ошиши натижасида 0,52 млрд. пул бирлигига кам.