Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги

8-масала

Мамлакат иқтисодиѐтидаги жамғармалар (S) реал фоиз ставкасига боғлиқ (R):
S = 100 + 400R.
Агар номинал фоиз ставкаси 40% тенг, нархлар ошиши суръати эса 30% ни ташкил этса, у ҳолда, жамғармалар нимага тенг бўлади?

Ечиш:

S = 100 + 400RS = 140140 = 100 + 400R  40 = 400РR = 40: 400 = 0,1 S = 100 + 400Р100 + 400 х 0,1 S = 100 + 40 = 140.

Жамғармалар 140 га тенг ѐки номинал фоиз ставкаси R_n =R_r – P, у ҳолда реал фоиз ставкаси R_r = R_n – P  40% – 30% = 10%  коэф. 0,1 (10: 100) 

S = 100 + 400 х 0.1 = 100 + 40 = 140

Мустақил ишлаш учун масалалар

1. Келтирилган маьлумотларга асосланиб ялпи ички маҳсулот кўрсаткичини аниқланг:
1.Иш хақи-183,2
2.Экспорт ҳажми-15,3
З.Амортизация-12,7
4.Давлат хариди- 57,4
5.Бизнесга эгри солиқлар-13,3
6.Транферт тўловлари-14,8
7.Импорт ҳажми- 12,4
8.Фойда солиғи-40.8
9.Шахсий истеьмол харажатлари- 223,1
10 Соф инвестициялар-56,2

2. 
   2007 йилда ЯИМ 300 млрд. сўмни ташкил этди. Бир йилдан сўнг дефлятор 1.2 мартага ортди, реал ЯИМ эса 10 % га ўсди. 2008- йилги номинал ЯИМ ҳажмини топинг( 2007 йил -базис йили).
   

2. 
   Ёпиқ иқтисодиѐтда ЯИМ 4800млрд. сўм. Истеъмол харажатлари 2900 млрд. сўмга, давлатнинг товарлар ва хизматлар хариди 1200 млрд. сўмга, Истеъмол қилинган капитал қиймати 350 млрд. сўмга тенг.
   

Иқтисодиѐтдаги соф инвестициялар ҳажмини топинг.

2. 
   Иқтисодиѐтда ялпи инвестициялар ҳажми 220 млрд. сўмга, бюджет профицити эса 15 млрд. сўмга тенг. Экспорт ҳажми 75 млрд. сўмга, импорт ҳажми эса 90 млрд. сўмга тенг бўлса хусусий жамғармалар миқдорини аниқланг.
   

2. 
   Берилган маълумотлар асосида хусусий жамғармалар миқдорини аниқланг (млрд. сўм) : дромадлар (Y)-60, трансферт тўловлари-80 , давлат заѐмлари бўйича фоиз тўловлари -60, солиқлар-80, истеъмол харажатлари-470.