Ўзбекистон республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги

2. Истеъмол ва жамғаришга ўртача ҳамда чегаравий мойиллик. Таянч иборалар:Истеъмо 
ва жамғаришнинг даромаддаги ёки шахсий тасарруфдаги даромаддаги улуши, 
даромадларнинг ортиши ва ўртача мойиллик кўрсаткичларидаги ўзгаришлар. Истеъмолга 
ва жамғаришга чегаравий мойиллик, чегаравий мойиллик даражасининг нисбатан 
доимийлиги. 
Масала 
3. Иқтисодиётда табиий ишсизлик даражаси – 6%, ҳақиқий ишсизлик 10%ни ташкил этади. 
Ишлаб чиқариш ҳажми - 600 млн. сўм. ЯИМнинг ишсизлик даражасининг ўзгаришига 
таъсирчанлиги кoэффициенти 3 га тенг. ЯИМ узилишини aниқлaнг. 
 
Вариат –13 
1. ЯИМни даромадлар ва харажатлар кўринишида аниқлаш. Таянч иборалар: Товарлар ва 
хизматларни сотиб олишга харажатлар, соф экспорт, товарлар ва хизматларни ишлаб 
чиқариш жараёнида олинган даромадлар. Асосий макроиқтисодий айният. 
2. Инвестициялар. Таянч иборалар: фоиз ставкаси, кутилаётган соф фойда нормаси, 
инвестиция функцияси, акселератор модели. 
3. Истеъмол функцияси қуйидаги кўринишда берилган: 
C=150+0,75 (Y-T) 
Солиқ функцияси T=t * Y 
Ишлаб чиқариш ҳажми 7000. Агар солиқ ставкаси t 0,25 дан 0,2 га қадар пасайса истеъмол 
ҳажми қанчага ўзгаради? 
Вариант –14 
1. Рецессион ва инфляцион узилиш. Таянч иборалар: Бандлиликнинг турли 
даражаларидаги макроиқтисодий мувозанат, ялпи талабнинг етишмаслиги ва ортиқчалиги. 
2. Ялпи талаб ва унга таъсир этувчи омиллар. Таянч иборалар: Ялпи талаб. АД эгри 
чизиғи. Пул миқдори назариясини тенгламаси. Баҳо ва баҳодан бошқа омиллар. 
Масала 
3. ЯИМ 6000 пул бирлигига, истеъмол харажатлари 4200 пул бирлигига, давлат 
харажатлари 900 пул бирлигига, соф экспорт эса 120 пул бирлигига тенг. 
Қуйидагиларни ҳисобланг: 
а) ялпи ва соф инвестициялaр ҳажми; 
б) экспорт 450 пул бирлигига тенгбўлса импорт ҳажмини; 
в) амортизация 200 пул бирлигига тенг бўлса СИМни. 

---

Вариант –15 
1. Ялпи таклиф эгри чизиғи. Ялпи таклиф тушунчаси, AS эгри чизиғининг горизонтал 
кесмаси - SRAS, оралиқ кесма, вертикал кесма - LRAS. 
2. ЯИМни ҳисоблашнинг ишлаб чиқариш усули. Таянч иборалар: Икки бор бир қийматни 
ҳисобга олишни истисно қилиш зарурати, қўшилган қиймат тушунчаси, таркиби, қўшилган 
қийматлар йиғиндиси, Ўзбекистон Республикасида ЯИМнинг ишлаб чиқариш (тармоқ) 
тузилмаси.