Пандемия натижасида карантин эълон қилиш чоралари, шунингдек ички ва жаҳон бозорларидаги узилишлар натижасида Ўзбекистонда бандлик даражаси сезиларли даражада камайди. Масалан, 2020 йилнинг биринчи ва иккинчи чораклари орасида сўров ўтказилишидан олдинги етти кун ичида ишлаганлиги ҳақида хабар берган ўзбекистонликлар сони 33 фоизга камайди. Бундан ташқари, 2.1-расмдан кўриниб турибдики, меҳнатдан даромад оладиган болали уй хўжаликлари орасида, ўз-ўзини иш билан таъминлашдан тушадиган даромад ҳисобига кун кечирадиган уй хўжаликларининг шароити, расмий иқтисодиётдан даромад оладиган уй хўжаликлари шароитига қараганда оғирроқ бўлган. Дарҳақиқат, иккинчи чоракда ўз-ўзини иш билан таъминлашдан даромад оладиган уй хўжаликлари сонининг улуши ўтган йилга нисбатан 49 фоизга камайиши кузатилди, иш ҳақидан даромад оладиган уй хўжаликларида эса атиги 13 фоизга пасайиш кузатилди. Норасмий ишчилар нафақат кам иш ҳақидан жабр чекиши мумкин, балки улар иш йўқотишнинг энг ёмон оқибатларига жуда мойил, чунки улар кўпинча ҳеч қандай иш хавфсизлиги ёки ҳимоя воситаларидан фойдаланмасдан ишлайди. Ўзбекистондаги давлат иш жойлари ҳимоя қилинган эди, ҳукумат ёки давлат корхоналарида ишлайдиганлар учун бир нечта иш жойини қисқартиришлари бўлган (одатда иш жойлари бюджетдан молиялаштирилмаган ҳолатларда) бўлса-да, 2020 йил май ойи ҳолатига кўра, ишдан бўшатилганлар иш жойига қайтарилиши кузатилди.
2.1-расм: Иш ҳақи ёки ўз-ўзини иш билан таъминлашдан меҳнат даромадини оладиган болали уй хўжаликларининг улуши (ўртача чораклик 2019-20)
Ўзбекистон уй хўжаликлари учун яна бир даромад йўқотиши пул ўтказмаларининг камайиши билан боғлиқ бўлди. Пул ўтказмалари оладиган уй хўжаликларида қанча бола яшаётганини кўриб чиқсак, 2020 йил иккинчи чорагида олдинги йилга нисбатан 40 фоизга, учинчи чоракда эса 32 фоизга пасайиш кузатилди. Бироқ, барча болаларнинг улуши сифатида ўзгаришлар унчалик аҳамиятли эмас эди: масалан, болаларнинг атиги олти фоизи 2019 йилнинг иккинчи чорагида пул ўтказмалари олган уй хўжаликларида яшаган ва бу 2020 йилда уч фоизгача камайди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
