Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги ислом каримов номидаги тошкент давлат техника университети


Download 1.31 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/30
Sana13.05.2023
Hajmi1.31 Mb.
#1456713
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30
3.5 – rasm. Salt yurish kuchlanishining vaqtga bog‘liqligi: 
1 – fotoelement batareya – 2 ; 2 – fotoelement batareya – 1; 
3.4 – rasm. Ventilyatorning FEBda joylashish sxemasi. 


59
Ko‘rinib turibdiki, ikkala fotoelement batareya quvvati sovituvchi xavo oqimi 
tezligiga bog‘liq. Bunda “fotoelement batareya – 2” quvvati oqim tezligining oshishi 
bilan “fotoelement batareya – 1” ga qaraganda tez o‘sadi. Shunday qilib
“fotoelement batareya – 2” ning konstruksiyasi ko‘proq qo‘llaniladi, chunki uning 
quvvati majburiy sovitish natijasida 38 % ga oshdi. Shu sababli, ushbu dizayn yangi 
qurilma uchun asos bo‘ldi (3.7 – rasm). 
Fotoelektrik qurilma quyidagi tarmoq va bo‘laklarni o‘z ichiga oladi: 

Fotoelektrik batareya 40 ta quyosh elementidan iborat bo‘lib, ular 
ketma – ket ulangan. Fotoelement batareyaning pik quvvati 170 W; 

Sig‘imi 150 A∙soat bo‘lgan akkumulyator batareyasi; 

Invertor – 1 kW quvvatli o‘zgartirgich; 
3.6 – rasm. Fotoelement batareya quvvatining sovituvchi xavo oqimi 
tezligiga bog‘liqligi. 


60

Tayanch – buruvchi qurilma; 

Sovitish sistemasi (8 ta ventilyator, yig‘indi quvvati 16 W∙soat, istemol toki 
1,6 A gacha); 

Akslanuvchi reflektor; 
Akslanuvchi reflektor qo‘llanishi evaziga fotoelektrik qurilma quvvati 
~200 W gacha ko‘tariladi. 
An’anaviy konstruksiyalardan farqli issiqlik almashinish intensifikatsiyasi 
uchun fotoelement batareyaning orqa tomonida ventilyatorlar o‘rnatildi. Bundan 
tashqari fotoelement batareyaning past va yuqori qismlarida tirqishlar bor. Bu xolda 
sovitish samaraliroqdir. 8 – rasmda ventilyatorlarni ulashning prinspial sxemasi 
keltirilgan. 
Sovituvchi sistemening ishlash prinspi quyidagicha: 
Ventilyatorlar avtomatik tartibda ishlaydi va fotoelement batareya 50
o
C dan 
yuqori qiziganida ishga tushadi, temperatura 50
o
dan past bo‘lganida ventilyatorlar 
o‘chadi. Ventilyatorlarning yoqilish va o‘chishi kontakt releli termodatchik bilan 
boshqariladi. 
Ventilyatorlar fotoelement batareya dan elektr energiya istemol qiladi. Ish 
vaqti atrof muxit temperaturasiga va fotoelement batareya sirtining yoritilganligiga 
bog‘liq. 2015 – yilning birinchi yarmida FEU ni sinash ventilyatorlar ishlash vaqti 
5 – 6 soatni tashkil etishini ko‘rsatdi. 
O‘lchashlar Toshkentda sutka davomida o‘zgaruvchan xavoda, atrof muxit 
temperaturasi ~33
0
С bo‘lganligida olib borildi. 9 – 10 – rasmlarda mos xolda 
fotoelement batareya temperaturasining vaqtga va fotoelement batareya quvvatining 
vaqtga bog‘liqliklari keltirilgan 
3.9 va 3.10 – rasmlardan ko‘rinib turibdiki, xavoli sovitish va akslanuvchi 
reflektorlarning qo‘llanilishi evaziga fotoelement batareyaning asosiy parametrlari 
yaxshilandi: fotoelement batareyaning yangi konstruksiyasi quvvati an’anaviy 
konstruksiyasiyaga qaraganda 1,5 marta oshdi [11; C. 122 - 127]. 


61

Download 1.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   30




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling