Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

Шахснинг иродавий сифатлари 
Кишининг иродавий сифатлари яъни ирода кучи, мустақиллиги 
жиҳатидан айрим ҳолларда турлича намоѐн бўлади. Иродавий сифатларнинг 
классификасияси схема тарзида қуйидагича ифодаланади.
Ҳар бир кишида ироданинг айрим сифатлари умр бўйи мустаҳкамланиб, 
шу одамнинг хусусий сифатлари (яъни доимий хислатлари) бўлиб қолиши 
мумкин. Шахснинг бу ўзига хос хусусиятлари характер хислатлари деб 
аталади. Ҳар бир кишидаги бирон бир иродавий сифатларнинг ҳар қандай 
намоѐн бўлиши шу киши характерининг хислати бўлавермайди.
Айрим ҳолларда ҳатто тасодифий равишда киши кучли ирода кўрсатиши 
мумкин, айрим ҳолларда мазкур кишининг иродаси, умуман кучли ирода кучи 
шу киши характерининг хислати эканлигидан далолат беравермайди. Бу 
кишининг иродаси кучли деб айтиш учун унинг ирода кучини бир марта эмас, 
бир неча маротаба намоѐн қилганини билмоқ керак.
Кишининг характерини таърифлаганимизда фалон киши дадиллик қилди, 
рост гапирди
дэмасдан, балки бу одам дадил, ростгўй, тўғрисўз деб атаймиз. Бунинг маъноси 
шуки дадиллик ва ростгўйлик, тўғрисўзлик шу одамнинг хусусиятларидир, 
характер хислатларидир, тегишли шароитда бу киши дадиллик, ростгўйлик, 
тўғрисўзлик хислатларига эга эканлигини намоѐн қилди деб айтамиз. Киши 
характерини, хислатларини билиб олгач, унинг бирон иш-ҳаракатда қандай йўл 
тутишини анча аниқ
билиб оламиз, олдиндан айтиб бера оламиз.
Intizomlilik 
Irodaviy sifatlar 
Maqsadga intiluvchanlik
Tashabbuskorlik 
Dadillik 
Qat'iyatlik 
Printsipiallik 
Mustaqillik 
O'zini tuta bilish 
Matonatlilik 

---

270 
Ирода кучи ва характер қатъияти. Ирода маълум куч билан юзага 
чиқади: баъзи ҳолларда кишининг иродаси кучли суръатда намоѐн бўлса, бошқа 
ҳолларда кучсиз намоѐн бўлади.