Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети

Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол:
“Яна келди дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчадаги очиқ ва ёпиқ бўғинлар сони қайси жавобда тўғри кўрсатилган?
А) 18 та очиқ, 18 та ёпиқ.
Б) 17 та очиқ, 19 та ёпиқ.
C) 19 та очиқ, 17 та ёпиқ.
Д) 16 та очиқ, 20 та ёпиқ.
57. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол:
“Яна келди дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада бурун товуши билан тугаган ёпиқ бўғинлар сонини аниқланг?
А) 4. Б) 5. C) 6. Д) 7.
58. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол:
“Яна келдинг дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада лаб ундошлари билан бошланувчи бўғинлар сонини аниқланг?
А) 5. Б) 6. C) 7. Д) 8.
59. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол:
“Яна келди, дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада лаб ундошлари билан бошланувчи очиқ бўғинлар сонини аниқланг?
А) 1. Б) 2. C) 3. Д) 4.
60. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол.
“Яна келдинг, дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада лаб ундошлари билан бошланувчи ёпиқ бўғинлар сонини аниқланг?
А) 2. Б) 3. C) 4. Д) 1.
61. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол .
“Яна келдинг, дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада тил ундоши билан бошланувчи ёпиқ бўғинлар сонини аниқланг?
А) 13. Б) 14. C) 15. Д) 16.
62. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол.
“Яна келдинг, дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада тил олди ундошлари неча марта қатнашган?
А) 32. Б) 33. C) 34. Д) 35.
63. Диаграмма сўзининг 3-бўғини нечта товушдан иборат?
А) 2 та ундош , 1 та унли.
Б) 3 та ундош, 2 та унли.
C) 3 та ундош, 1 та унли.
Д) 1 та ундош, 1 та унли.
64. Тилшунослик тарихида илк бор барча туркий тилларнинг барча гуруҳларини таснифлаб, улар орасидаги умумий ва фарқли жиҳатларини аниқлаган ҳолда “Қиёсий тарихий тилшунослик” деб номланувчи йўналишга асос солган шахсни аниқланг?
А) Алишер Навоий .
Б) Маҳмуд Қошғарий.
C) Юсуф Хос Ҳожиб.
Д) Абдурауф Фитрат.
65. Тарихинг битмакка, халқим,Мингта Фирдавсий керак, Чунки ,бир бор чеккан оҳинг, Мингта достон, ўзбегим. Ушбу мисраларда фонетик ёзув асосида ёзилган сўзлар нечта?
А) 2 та. Б) 4 та. C) 3 та. Д) 1 та.
66. Мусаввирнинг бўёғида ҳаёт чизиқлари аниқ ифодаланган эди. Ушбу гап таркибида қандай фонетик ҳодисалар юз берган?
Б) товуш тушиши, алмашиниши.
C) товуш алмашиниши, товуш ортиши.
Д) товуш алмашиниши.
67. Қайси қатордаги сўзларда “ о ” унлиси “а ” сингари талаффуз қилинади?
А) савол, баҳор, замон.
Б) декорация, омоним, мониторинг.
C) окулист, тонна, торт.
Д) декорация, бокс, ноябр.
68. Қайси сўзларга эгалик қўшимчаси қўшилса фонетик ўзгариш бўлади?
А) сингил, охир, орзу.
Б) кўнгил, бу, ўртоқ.
C) ҳуқуқ, шаҳар, икки.
Д) қулоқ, нок, қулун.
69. Шовуллади тун бўйи шамол,
Қалдироқлар кўчди ларзакор.
Шивирладинг ёнимда хушҳол ,
“Яна келдинг дўстгинам, баҳор”. Ушбу пачада нечта тил олди ундоши қатнашган?
А) 7. Б) 8. C) 9. Д) 10.
70. Шовуллади тун бўйи шамол,
Шивирладинг ёнимда хушҳол,
“Яна келди, дўстгинам, баҳор”. Ушбу парчада қайси гуруҳга мансуб ундошларнинг барчаси иштирок этган.
А) Лаб ундошлари.
Б) тил олди ундошлари.
C) тил орқа ундошлари.
Д) чуқур тил орқа ундошлари.
71. Тарихни ўрганишдан асосий мақсад-миллий ўзлигимизни чуқурроқ англаш. Ушбу гапда фонетик ёзув асосида ёзилган сўзлар қайси туркимга тегишли?
А) от, олмош, феъл.
Б) от, олмош.
C) олмош, феъл.
Д) от, феъл.
72. Дўстнинг сенга қанчалик муҳаббати борлигини билмоқчи бўлсанг, унинг энг яхши кўрган нарсасини сўра, шунда ҳамма нарса аён бўлади. Шу иккаласидан кейин ҳам у қовоғини солмаса, бундай дўстни бошга кўтариш, ширин жон билан баробар тутиш керак. Ушбу матнда фонетик ўзгаришларнинг қайси тури кузатилади?
А) товуш тушиши, товуш ортиши.
Б) товуш ортиши, товуш алмашиниши.
C) товуш тушиши, товуш алмашиниши.
Д) товуш тушиши, товуш ортиши, товуш алмашиниши.
73. Дўстнинг сенга қанчали муҳаббати борлигини билмоқчи бўлсанг , унинг энг яхши кўрган нарсасини сўра,шунда ҳамма нарса аён бўлади. Шу иккаласидан кейин ҳам у қовоғини солмаса ,бундай дўстни бошга кўтариш,ширин жон билан баробар тутиш керак. Ушбу матнда фонетик ўзгаришлар сони ҳақидаги тўғри жавобни белгиланг.
А) Товуш тушиши-1, товуш ортиши-2, товуш алмашиниши-2.
Б) Товуш тушиши-2, товуш ортиши-1, товуш алмашиниши-2.
C) Товуш тушиши-1, товуш ортиши-2, товуш алмашиниши-1.
Д) Товуш тушиши-2, товуш ортиши-2, товуш алмашиниши-1.
74. Совуқни совуқ сақлар, иссиқни иссиқ (термос). Ушбу топишмоқда қандай фонетик ўзгариш юз берган?
А) Товуш тушиши, товуш ортиши.
Б) Товуш ортиши, товуш алмашиниши.
C) Товуш тушиши, товуш алмашиниши.
Д) Товуш тушиши, товуш ортиши, товуш алмашиниши.
75. Қайси мақолдаги ясама сифат фонетик ёзув қоидаси асосида ёзилган?
А) Номардга ялинма,
Бир балога чалинма.
Б) Иссиқ кийим танни илитар
Иссиқ сўз жонни илитар.
C) Ақлсиз дўстга кулар,
Ақлли дўстни суяр.
Д)Қариндошингни ёмонлаб,
Қайдан туғган топарсан.
76. Қайси гапдаги ундалмада тил олди, портловчи, жарангли товуш мавжуд?
А) Шахзода , мен сулҳ барпо кайфиятида келдим.
Б) Нега тилкалайсан бағримни, оҳанг?
C) Баҳор,кетма менинг боғимдан.
Д) Ухлама кўп, ўзбек эли, айни тараққий вақтида.
77. Эски ўзбек тилига хос ўкўш, талим сўзларининг маъносини аниқланг.
А) Ўкўш-ниҳоятда, таълим-кам.
Б) Ўкўш-мактаб, таълим-билим.
C) Ўкўш-кўп, таълим-бир қанча.
Д) Ўкўш-ўқиш, таълим-таълим.
78. “Соғломлик” маъносини англатувчи сўзни белгиланг?
А) Қопунгда. Б) Ҳувайдо.
C) Беҳбуд. Д) Пеша.
79. Эски-ўзбек адабий тилига хос килк сўзининг маъноси тўғри қайд этилган жавобни белгиланг?
А) Қўшин. Б) Илик. C) Тулки.
Д) Қамиш қалам.
80. Эски туркей тилдаги “Арт” сўзи қандай маънони ифодалайди?
А) санаът. Б) уруғ, зот.
C) Тепа, довон. Д) Кўп, чексиз.
81. Қуйидаги қайси феълларга “ Қ ” қўшимчаси қўшиб сўз ясалганда товуш ўзгариши юз бермайди?
А) оғримоқ, илимоқ, қавимоқ.
Б) санамоқ, исимоқ, таранмоқ.
C) совимоқ, сасимоқ, қайирмоқ.
Д) қайнамоқ, чарчамоқ, бўямоқ.
82. 1. Қорнимга эмас, қадримга йиғлайман.