Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон давлат тиббиёт институти

Бирламчи ўткир чарчаш бу - одатдан ташқари оғир динамик ѐки статик 
ишни бажариш пайтида пайдо бўлади.
Иккиламчи чарчаш - узоқ давомли ишни бажариш жараѐнида содир 
бўлади.
Меҳнат ва дам олиш режими бутун бир комплеке муаммодир ва уз ичига: 
ишга ва дам олишга кетадиган вақтни нормаллаштириш :танаффуслар 
сонини ва вақтини ҳамда жойини аниқлаш,дам олишни активлаштириш ва 
бунга оғир шароитли ва соғликка зарарли ишлар меҳнат ва дам олиш 
режимини ишлаб чиқиш,ишни ташкил қилишни янги шаклларини 
топишларини олади.
Хронометраж – иш куни давомида бажариладиган алоҳида операцияларнинг
изчиллигини ва бажариш учун кетган вақтини секундомер ѐрдамида ѐзиб 
бориш ва шу асосида меҳнат ва дам олиш тартибини белгилашни ўрганиш.
Ақлий меҳнат - бу иш бажариш давомида асосий зурикиш марказий нерв
системасига ва иккиламчи сигнал системаларига мос келган ҳолатда 
бажарилса
Жисмоний меҳнат - асосий зоърикиш мушак системасига ва ҳаракат тайанч
аппаратига мос келади.
Монотонлик - меҳнатни жуда тез-тез такрорланиши, оддийлик меҳнат
ҳаракатларининг ѐки қабул қилинаѐтган кузгатувчиларнинг бир хиллик 
ҳусусиятидир.
Монотонния - маълум вақт давомида даврий бир хил ишни бажариш 
элементар холат
Эргономика – буинсон саломатлигига зарар етказмайдиган, иш 
самарадорлигини оширувчи, инсонга психологик ва физиологик таъсир 
этувчи фан.

---

222 
Ишчи ҳолатининг фотогониометраж текшириш деб - у ѐки бу ишчи 
ҳолатини тавсифлаш ва баҳолаш учун ишчининг шу ҳолатдаги ѐн томондан 
(профилдан) олинган фотосуратни бўлиши зарур. Бунда ишчи ҳолатини 
баҳолаш учун ишчининг иш куни давомида энг кўпроқ бўладиган иш 
ҳолатининг ѐн томондан туширилган фотосуратидан
фойдаланилади.
Эпюр - ишчи ҳолатининг схематик тасвири.
Физиологик усул – организмни турли орган ва тизимларини функционал 
ҳолатини иш бажарилиши давомида ўзгаришларини кузатиш, иш 
қобилиятини аниқлаш, ишнинг оғирлиги ва кескинлигига баҳо бериш.