Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги эргашходжаева Ш. Ж., Қосимова М. С

9.3-расм. Савдо маркаларига боғлиқ бўлган асосий қарорлар 
Бренднинг расмий таърифи йўқ, лекин бу моҳиятан оммалаштирилган, 
жамиятда қабул қилинган марка образи ёки қандайдир ҳис қилинмайдиган 
қийматдир. 
Брендинг бу: 
➢ маркани оммалаштириш жараёни бўлиб, унинг давомида фирма 
белгиси истеъмолчи томонидан эслаб қолинади; 
➢ харидор онгида рақобатчиларнинг товар ва хизматларидан ажратиб 
турадиган фарқларни белгилаш учун товарлар ва хизматларнинг барқарор 
жалб этувчан маркалари яратиш; 
➢ истеъмолчи билан узоқ муддатли ижобий ўзаро муносабатлар 
ўрнатиш мақсадида савдо маркаси, това ва фирмани комплексли бошқариш 
жараёни; 
➢ алоҳида товар маркаларини мустақил маркетинг объектлари сифатида 
ажратиш ва бу объектлар билан боғлиқ эсда қоладиган образлар ёрдамида 
уларни мақсадли бозорлар томон илгари суриш. 
Бренд - иқтисодий маънода товар белгисидан кўра кенгроқ тушунчадир. 
Бренд ҳам моддий, ҳам номоддий тоифалар йиғиндисини акс эттиради. Бу 
тоифалар йиғиндиси истеъмолчида товар, хизмат, фирма ҳақида ижобий 
таассурот шакллантиради ва товарни бошқа товарлар қаторида ажратган ҳолда 
уни харид қилиш истагини юзага келтиради. Шундай қилиб, бренд бу: 
➢ маълум бўлган элементлардан иборат бўлган белги, маркадан вақт 
бўйича харидорлар аниқ идрок қиладиган, товарнинг ўзи билан умумий бўлган 
эмоционал ва функционал элементларгача ривожланадиган моҳият; 
➢ товар, хизмат ва уларнинг тавсифномаларини, савдо маркаси ва унинг 
истеъмолчилар онгидаги образини, шунингдек, ўз товари, хизмати, савдо 
маркаси, 
истеъмолчиларга 
нисбатан 
ишлаб 
чиқарувчи 
(сотувчи) 
концепциясини бир қилиб боғлайдиган тизим. 
Савдо маркасини 
позициялаш. Хусусияти. 
Афзалликлари 
(устунликлари). Қиммати ва 
ишонтириши
Савдо маркаси номини 
танлаш. Танлов. Ҳимоя.
Савдо маркаси эгаси. Ишлаб 
чиқарувчини савдо маркаси. 
Хусусий савдо маркаси. 
Лицензияли савдо маркаси. Савдо 
маркасини биргаликда ишлатиш.
Савдо маркасини 
ривожлантириш. Ассортиментни 
кенгайтириш. Савдо маркасини 
кенгайтириш. Мультимаркали 
стратегия. Янги маркаларни 
яратиш стратегияси.

---

140 
Савдо маркасини брендга айлантириш жараёни энг умумий кўринишда 
9.4-расмда акс эттирилган.