Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий

 
3.3.4.-жадвал.
Илмий тадқиқот дастурини ишлаб чиқиш натижалари 
(тажрибадан олдин) 
№ 
ОТМ
Тажрибадан олдин 
Тажриба гуруҳи 
Назорат гуруҳи 
юқори ўрта қуйи юқори ўрта қуйи 
1 
Ўзбекистон Миллий 
университети 
34 
24 
12 
34 
32 
9 
2 
Урганч Давлат 
университети 
41 
38 
13 
43 
42 
6 
3 
Андижон Давлат 
университети 
17 
10 
5 
14 
14 
4 
4 
Тошкент Давлат юридик 
университети 
51 
25 
9 
40 
39 
7 
Жами 
143 
97 
39 
131 
127 
26 
Тажриба 
синов 
гуруҳи 
Респондентлар 
сони 
Тажриба синов бошида олинган 
натижалар 
юқори 
ўрта 
қуйи 
Тажриба 
гуруҳи 
279 
143 
97 
39 
Назорат 
гуруҳи 
284 
131 
127 
26 

---

98 
Илмий-тадқиқот дастури – диссертациянинг стратегик 
ҳужжати бўлиб, унда тадқиқот мавзусининг аниқ муаммога илмий 
ечим топишга йўналганлиги, адабиётлар шарҳи, тадқиқотнинг 
мақсади ва вазифалари, объекти ва предмети, ишчи гипотеза, 
тадқиқотнинг методлари, илмий янгилик ва тадқиқот натижалари-
нинг назарий ва амалий аҳамияти кабилар акс эттирилади.
Методика қўлланилгандан кейинги натижаларни келтирамиз 
(3.3.5.-жадвал).
3.3.5.-жадвал. 
Илмий тадқиқот дастурини ишлаб чиқиш натижалари 
(тажриба охиридаги ҳолат) 
№ 
ОТМ
тажрибадан кейин 
Тажриба гуруҳи 
Назорат гуруҳи 
юқори ўрта қуйи юқори ўрта қуйи 
1 
Ўзбекистон Миллий 
университети 
54 
14 
2 
33 
35 
7 
2 
Урганч Давлат 
университети 
69 
22 
1 
43 
43 
5 
3 
Андижон Давлат 
университети 
27 
4 
1 
15 
15 
2 
4 
Тошкент Давлат юридик 
университети 
73 
11 
1 
39 
41 
6 
 
Жами 
223 
51 
5 
130 
134 
20 
 
Тажриба 
синов 
гуруҳи 
Респондентлар 
сони 
Тажриба синов охирида олинган 
натижалар 
юқори 
ўрта 
қуйи 
Тажриба 
гуруҳи 
279 
223 
51 
5 
Назорат 
гуруҳи 
284 
130 
134 
20 
Тажриба гуруҳидаги кўрсаткичлар: 
(5) 
{
Χ
𝔦
𝔫
𝔦
3;
2;
1; 
223
51
5 

---

99 
𝑛 = ∑ 𝑛
𝑖
= 279
3
𝑖=1
Назорат гуруҳидаги кўрсаткичлар: 
(6) 
{
𝑌
𝔦
𝔫
𝑗
3;
2;
1; 
130
134
20 
𝑚 = ∑ 𝑚
𝑖
= 284
3
𝑖=1
Танлов асосида қатнашган магистрантларнинг илмий тадқиқот 
дастурини ишлаб чиқиш бўйича тажриба-синов охирида 
самарадорлик натижалари бўйича олинган кўрсаткичи бўйича 
диаграмма кўриниши (3.3.1.-расм): 
3.3.1.-расм. Тажриба-синов самарадорлиги кўрсатгичлари. 
 
 
 
 
 
 
 
0
10
20
30
40
50
60
70
80
юқори
ўрта 
қуйи
юқори
ўрта 
қуйи
Тажриба гуруҳи
Назорат гуруҳи
54
14
2
33
35
7
69
22
1
43
43
5
27
4
1
15
15
2
73
11
1
39
41
6
Ўзбекистон Миллий университети
Урганч Давлат университети
Андижон Давлат университети
Тошкент Давлат юридик университети

---

100 
3.3.6.-жадвал. 
Илмий тадқиқот дастурини ишлаб чиқиш бўйича магистр 
талабаларининг кўрсаткичлари бўйича якуний тaжриба-синов 
натижалaрининг стaтистик таҳлили 
Мезонлар 
Тажриба гуруҳи 
(NT=279) 
Назорат гуруҳи 
(NH=284) 
Натижаларнинг ўртача 
арифметик қиймати 
Х
т
= 2,79 
Х
н
= 2,39 
Самарадорлик коэффициенти 
𝜂= 1 
Танланма дисперция 
Ўрта қиймат стандарт 
хатоликлари 
𝑆
𝑥
= 0,46 
𝑆
𝑦
= 0,61 
Х* нинг ишончлилик 
оралиқлари 
2,73
≤ 𝑎
𝑥
≤2,83 
2,32
≤ 𝑎
𝑥
≤2,46 
Вариация кўрсаткичлари 
1% 
1,5% 
Стьюдент статистикаси 
Т = 9,57 
Статистика озодлик даражаси 
К=137,6 
Критерий хулосаси 
Т= 9,75 > 1,97 бўлиб, Н
1
гипотеза 
қабул қилинган 
3.3.2.-расм. Тажриба синов бошидаги ва охиридаги 
кўрсатгичлар. 
Натижалар асосида магистр талабаларнинг илмий тадқиқот 
дастурини ишлаб чиқиш бўйича кўрсатилган натижалар бирдан 
юқори ва шу асосида кўрсатган натижалар нолдан юқорилигини 
кўриш мумкин. 
0
100
200
300
юқори
ўрта
қуйи
223
51
5
130
134
20
Тажриба охирида
Тажриба гуруҳи
Назорат гуруҳи
0
50
100
150
юқори
ўрта
қуйи
143
97
39
131
127
26
Тажриба бошида
Тажриба гуруҳи
Назорат гуруҳи

---

101 
Демак, таклиф қилинган илмий ишланмалар тажриба гуруҳида 
синовдан ўтказилгандан кейинги кўрсаткич бўйича юқори натижага 
эришилган. Бу эса, ўтказилган тажриба синов ишлари – талабаларда 
тадқиқотчилик малакаларини ривожлантиришда самарадорликка 
эришилганини статистик таҳлил асосида исботланганидан далолат 
беради.
Талабаларни илмий-тадқиқот фаолиятига йўналтириш бўйича 
самарали метод ва ёндашувларни ўрганар эканмиз, бунда талабалар-
нинг таълимдан кутган умид ва эҳтиёжларининг қондирилиши ўқув 
дастурлари мазмуни, рақамли таълим ресурслари, ўқитувчининг 
педагогик ёрдамидан қониқиш муҳим омили эканлиги қайд 
этилган
1
. Илмий-тадқиқот методологияси модулида қўлланилган 
методика самарадорлигини ошириш учун тажриба гуруҳи талабалар 
билан мунтазам Google Forms да сўровлар, суҳбатлар ва индивидуал 
фикр-мулоҳазалар алмашиш муҳити ташкил қилинди.
Умуман олганда, шахсга йўналтирилган таълим технологияси 
асосида ташкил этилган педагогик жараён талабаларни илмий 
фаолиятга мақсадли йўналтиришда қуйидаги малакалар шаклла-
ниши учун муайян замин яратади: профессионал малакалар 
(касбининг илмий асосларини пухта эгаллаш, мутахассислик 
доирасидаги муаммоларни аниқлаш ва баҳолаш, янгилик яратиш, 
соҳанинг ривожланиш тенденцияларини таҳлил қилиш ва бошқа);