Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган давлат университети

Оёқни массаж қилиш. Оёқни массаж қилишда бемор
ётқизиб қўйилади. Оёқнинг олд қисми массаж қилинса, бемор чалканча 
ётқизилади. Орқа томони массаж қилинганда эса орқасини угуриб ётади. 
Одатда массаж икки қўл Билан бажарилади. Оёқ массажи панжасини оёқ 
бармоқлари Билан бирга бодир оёқ панжаси бўғими, болдир, тизза бўғими, 
сон, думба, тос-сон бўғими ва нерв тармоқларини массаж қилишдан 
иборатдир. Оёқ панжаси массажи бармоқларни сила ва уларни аста сикин 

---

106 
харакатга келтириш билан бошланади. Айни вақтда оёқ панжаси устини 
массаж қилишга ўтилади. Бармоқларнинг асосидан юқори қисмига тизза 
бўғими, бодирни ташқи, сути қисмигача кафт билан силанади. Силашдан 
сўнг ҳар бир бармоқ пайлари ва суяк ораси мускуллари массаж қилинади. 
Оёқ кафтини массж мушт билан силаш, юмилган панжасини бармоқ 
фалангалари орқали ишқалаш, иккала қўл уқалаш, бош бармоқ ва жимжилоқ 
мускулларини массаж қилиш, товоннимуштнинг орқа томони билан сила ва 
муштнинг тирсак томони билан шапалатлашдан иборатдир. 
Оёқни панжасини болдир бўғимини массажи айлантириб силаш йўли 
билан оёқ панжаси орқасидан бошланади. Ахил пайларининг силаш иккала 
томони тупиқ атрофи ва бўғим халтачасининг иккала ёни олд ва орқа 
томонлари иккала қўлнинг бош бармоқлари билан уқаланади. Уқалашдан 
сўнг силанади ва массаж бўғимдаги кучсиз харакатлар билан тугалланади. 
Болдир массажи иккала қўл билан умумий массаж қилишдан бошланади. 
Шундан сўнг мускулларнинг алоҳида гуруҳларни массаж қилишга 
ўтилади.Болдирнинг мускул гурухлари унинг устки учидан икки қисмида 
яхши ривожланган бўлади. У қуйидаги гурухларга бўлинади. Олд катта 
болдир мускули ва ёзувчи мускул гурухи, ён кичик болдир мускули ва орқа 
болдир мускуллари. Олд гурух мускуллар ташқи тупиқдан тизза бўғимигача 
массаж қилинади. Бош бармоқ катта болдир суяги тароғи бўйлаб қолган 
бармоқлари эса кичик болдир суяги бошчаси ва ташқи тупиқнинг олд учи 
ўртасидаги чизиқ бўйлаб харакат қилади.