Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд давлат чет тиллар институти


Download 2.8 Kb.
Pdf ko'rish
bet38/43
Sana31.01.2024
Hajmi2.8 Kb.
#1831891
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43
Bog'liq
ТУПЛАМ 6

LITERATURE 
1. Bassnett-McGuire, S. Translation Studies / S. Bassnett-McGuire. - 
Lnd- N.Y., 1980. - 159 p. 
2. Catford, J.C. A Linguistic Theory of Translation / J.C. Catford. - 
Lnd., 1965. - 103 p. 
3. Cohen, J.M. English Translators and Translations / J.M. Cohen. - 
Lnd., 1962. - 56 p. 
CHET TILLARNI O‘QITISHDA AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH 
O’tanazarova D.(SamDCHTI talabasi) 
Ta’lim sohasida qariyb barcha fanlarni o’qitishda axborot 
texnologiyalaridan keng foydalanilmoqda. Xususan, chet tillarni o‘rgatishda 
innovatsion pedagogik texnologiyalar va interfaol usullardan keng 
foydalanilmoqda. 
Xorijiy 
til 
ta’limiga 
innovatsion 
pedagogik 
texnologiyalarning tadbiqi - shaxsni jamiyatning talabiga ko‘ra yo‘naltirish, 
ta’limni shu talablar asosida tashkil etish ta’lim tamoyillari, metodlari 
aloqadorligi asosida shaxsni har tomonlama etuk kadr qilib shakllantirish
uning qobiliyati va imkoniyatlarini to‘liq namoyon etishi va rivojlantirishi 
uchun qulay shart- sharoitlar yaratishdan iborat.
Oliy va umumiy ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonida interfaol 
pedagogik 
texnologiyalarni qo‘llash va axborot kommunikatsion 
texnologiyalaridan foydalanish bugungi kun pedagoglarining diqqat 
markazida turgan bosh masalalardan biridir. Zeroki, yangi davr ta’lim 
jarayoni o‘qituvchidan innovatsion pedagogik texnologiyalar bilan bir 
qatorda axborot kommunikatsion vositalaridan foydalanish ko‘nikma va 
malakalarini ham puxta egallash zaruratini taqozo etmoqda. Ayniqsa, chet 
tillarini o‘rganishga bo‘lgan talab va ehtiyojning tobora ortib borishi, chet tili 
o‘qituvchisining zimmasiga ham bir qator vazifalarni yuklaydi.
Сhet tili o‘qituvchisi o‘z fanini a’lo darajada bilishi, pedagogik 
qobiliyatlarini to‘la namoyon eta olishi va zamonaviy pedagogik 
texnologiyalarni, interfaol ta’lim metodlarini mohirona qo‘llay olishi, AKTni 
ham dars jarayoniga tadbiq eta olishi lozim. Chet tili o‘qituvchisining bunday 
bilim, ko‘nikma, malaklarga va mahoratga ega bo‘lishi o‘quvchilarning tilni 


117 
yuqori darajada o‘zlashtirishlarini hamda darsning sifat samaradorligini 
ta’minlaydi. Chet tillarini o‘qitish bo‘yicha tuzilayotgan yangi o‘quv 
dasturlari, har bir o‘quvchiga individual yondashibgina qolmay, ularning 
hamkorlikdagi faoliyatini ham nazarda tutmoqda. O‘z navbatida bu 
o‘quvchining individual-psixologik xususiyatlaridan kelib chiqib, uning 
ijtimoiy jarayonda ishtirokini ta’minlashga ham xizmat qiladi. Psixologiyada, 
ma’lumki, shaxsning axborotni qabul qilish va qayta ishlash mezonlariga 
ko‘ra audial, vizual va kinestetik tiplari mavjud bo‘lib, kishi olayotgan 
axborotning katta qismini oliy nerv faoliyatining yuqoridagi xususiyatlaridan 
kelib chiqib o‘zlashtiradi. Ya’ni, oliy nerv faoliyati audial xususiyatga ega 
bo‘lsa, u ma’lumotlarning katta hajmini eshitish analizatorlari yordamida 
samaraliroq qabul qiladi.
Vizual tasvirli xususiyatga ega nerv sistemasiga ega shaxslarning 
xotirasida ko‘proq ko‘ruv idroki asosida qabul qilingan axborotlar saqlanib 
qoladi. Kinestetiklar esa ma’lumotlarni tana sezgilari va harakatlar 
yordamida osonroq idrok etadilar. Bunga asoslanib, biz o‘quvchilarni ham 
axborotni qabul qilish va o‘zlashtirish xususiyatlariga ko‘ra audial, vizual va 
kinestetik tiplariga kiritamiz. Chet tilini o‘qitish bo‘yicha tuzilayotgan 
zamonaviy o‘quv dasturlarida o‘qitishning aynan shu kabi psixologik 
jihatlari e’tiborga olinganligi ta’lim samaradorligini oshirishga xizmat qiladi. 
Masalan, ingliz tilini o‘qitishda interfaol metodlardan biri “Body language” – 
“Tana tili” kinestetiklarning ingliz tilini o‘zlashtirishiga faol ta’sir o‘tkazsa, “ 
Visual ” va “ Audial” uslublaridagi mashqlar vizual yoki audial xususiyatli 
o‘quvchilarga mavzuni puxta o‘rganishlariga xizmat qiladi.
Chet tili darslarida bir vaqtning o‘zida barcha o‘quvchilarning 
diqqatini o‘ziga tortish va dars mavzusini tushuntirishda AKTdan 
foydalanish til o’rganish jarayonini tezlashtiradi. AKT yordamida talabalarga 
ham audial, ham vizual, ta’sir etish bilan bir qatorda ularni erkin, ijodiy 
fikrlash va yakka yoki hamkorlikda ishlash ko‘nikmalarini shakllantirish 
imkoniyatlari juda keng. Darsda qo‘llaniladigan har bir usul, har bir vosita 
(ko‘rgazmali qurol, tarqatma material, video-audio va multimedia vositalari, 
turli slaydlar va sh.k.) o‘quvchini fanni chuqurroq anglashga, tilni puxta 
o‘rganish, eshitish, ko‘rish kanallari orqali axborot qabulini kuchaytirish, 
og‘zaki nutqini o‘stirish, fikrlash doirasi va dunyoqarashini kengaytirish, 
vatanparvarlik tuyg‘usini shakllantirish bilan bir qatorda o‘zga xalqlar va 
millatlarni hurmat qilish, turli millatlar madaniyatini o‘rganish, tillarni 
o‘rganishga qiziqish uyg‘otish, ishtiyoqini kuchaytirish, muloqotmandlik 


118 
qobiliyatini rivojlantirish, tinglash malakalarini shakllantirishga xizmat qilsa 
ta’lim samaradorligiga erishish mumkin. 

Download 2.8 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   43




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling