Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис и н с т и т у т и

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
САМАРҚАНД ИҚТИСОДИЁТ ВА СЕРВИС
И Н С Т И Т У Т И
Х. М. МАМАТĶУЛОВ
ЖАҲОН ИĶТИСОДИЁТИ ВА ХАЛĶАРО ИĶТИСОДИЙ МУНОСАБАТЛАР


Ўқув қўлланма

ТОШКЕНТ - 2 0 0 8
Маматқулов Х.М. Жаҳон иқтисодиёти ва халқаро иқтисодий муносабатлар. Ўқув қўлланма, Тошкент, 2008 й. 224 бет.
Тақризчилар: Г.Г.Назарова – иқтисод фанлари доктори, профессор (ТДИУ)
Н.С. Сиражиддинов - иқтисод фанлари доктори,
профессор (ЖИДУ)

Ҳозирги замон жаҳон иқтисодиёти ва халқаро иқтисодий муносабатлар – жуда мураккаб ва динамик ҳолда ривожланаётган тизим бўлиб, ўз таркибида халқаро иқтисодий муносабатлар (ташқи савдо алоқалари капитал чиқариш, валюта - кредит муносабатлари, ишчи кучлари миграцияси, иқтисодий интеграция жараёнлари ва ҳ.к.) орқали бир-бирлари билан ўзвий боғланган турли хилдаги миллий хўжаликларни ўз ичига олган глобал хўжалик механизми бўлиб ҳисобланади. Ушбу ўқув қўлланмада жаҳон иқтисодиёти моҳияти, таркиби, унинг глоабллашув босқичлари тараққиётнинг асосий қирралари ва халқаро иқтисодий муносабатларни таркибий қисмлари ёритилган.

Мазкур қўлланма олий ўқув юртлари талабаларига, коллежларга, бизнес мактаби тингловчиларига, шунингдек халқаро иқтисодиёт бўйича билимларини оширишга интилувчи ва барча иқтисодиётга қизиқувчиларга ўқув қўлланмаси сифатида тавсия этилади.
Самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти Илмий кенгаши олий ўқув юрти бакалаврлари учун ўқув қўлланма сифатида тавсия этади.
© Маматқулов Х.М. Жаҳон иқтисодиёти ва халқаро иқтисодий муносабатлар. Ўқув қўлланма, Тошкент 2008 й.


КИРИШ

Амалдаги Ўзбекистон Республикаси Давлат таълим стандарти њљув фанлари орасида бакалавриат йњралишидаги 5810600- Туризм операторлик хизматини ташкиллаштириш, 5810700- Туризм менежменти, 5810800- Туризм маркетинги, 5811700- Сервис (туризм ва меќмонхона хњжалиги бњйича), 5811600- Сервис (сифат экспертизаси, хизмат књрсатиш ва ишлар сертификацияси), 5340100- Иљтисодиёт (сервис ва хизматлар бњйича) кабиларда «Жаќон иљтисодиёти ва халљаро иљтисодий муносабатлар» фани алоќида њрин тутади.

Ушбу њљув љњлланмада хорижий мамлакатлар иљтисодиёти ва улардаги замонавий халљаро иљтисодий муносабатлар тизимининг вужудга келиши ва ривожланишининг назарий тамоийлларини очиб беришга ќаракат љилинган. Ўљув љњлланманинг асосий маљсади иљтисодиёт ва турли хизмат књрсатиш соќаларини њрганаётган умумиљтисодий билимлар базасини ривожлантириш тажриба, књрикмалар ќосил љилиш ва ниќоят ќар томонлама юксак даражадаги малакали кадрлар тайёрлашга књмак беришдан иборат.
Ўљув љњлланма њз таркибига жаќон хњжалиги моќияти, таркиби, унинг глобаллашув жараёнлари ва ривожланиш тенденциялари, жаќон хњжалигида халљаро меќнат таљсимоти, халқаро савдо алоқалари, халқаро капитал миграцияси, халљаро хизмат књрсатиш ва сервис бозори, халљаро валюта- кредит муносабатлари, халљаро ишчи кучлари миграцияси, халљаро иљтисодий интерациялар, жаќон хњжалигида халљаро корпорациялар (монополиялар) ва жаќоннинг саноати ривожланган мамлакатлари иљтисодиётини тараљљиёт йњналишлари, бозор иљтисодиётига њтиш шароитида ривожланаётган ќамда њткинчи иљтисодиётли мамлакатлар гуруќида иљтисодий њсиш жараёнларининг кечиши, жаќон хњжалигида иљтисодий-сиёсий бошљарув тизимларининг тутган њрни кабиларни љамраб олади.
Ўљув љњлланма ёзилиши чођида жаќон иљтисодиёти ривожланиши динамикасини характерловчи ахборотлар ва статистик материаллардан фойдаланилди. Ќар бир мавзу њрганилганидан кейин назорат саволлари ва зарур адабиётлар тавсия этилди. Талабалар ушбу саволлар ва адабиётлардан њз билимларини синаб књришда у ёки бу шаклда самарали фойдаланишлари мумкин.
Ўљув љњлланма олий њљув юртлари, иқтисодиёт соҳасидаги коллежлар талабаларига, шунингдек жаќон иљтисодиёти ва халљаро иљтисодий муносабатлар фани бњйича њз билимларини оширишга интилувчи барча иљтисодиётга љизиљувчиларга мњлжалланган.