Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт

инфляция суръатини (ИС) қуйидаги формула 
орқали аниқлаш мумкин: 
%
100
×
−
=
б
б
ж
ТН
ТН
ТН
ИС
. 
Масалан, истеъмол товарларининг нарх индекси 2008 йилда 112,6% га, 2007 йилда 116,8% га 
тенг бўлса, инфляция суръати қуйидагича бўлади: 
Инфляция суръати = 
%
7
,
3
100
6
,
112
6
,
112
8
,
116
=
×
−
фоиз. 
Баъзи бир мамлакатларда инфляция суръати жуда юқори бўлганлиги сабабли, 
нархларнинг қанча вақт мобайнида 2 баравар ўсиши мумкинлиги «70 миқдори қоидаси» 
ёрдамида аниқланади. Бунинг учун 70 сонини инфляциянинг ўртача йиллик даражасига 
бўлинади. Бизнинг мисолимида бу кўрсаткич деярли 19 йилни (70/3,7 =18,9) ташкил этади, 
яъни инфляциянинг йиллик 3,7% даражасида 19 йилдан сўнг иқтисодиётдаги нархлар 2 
бараварга ўсади. 

---

684
йиллик даражасига бўлинади. Бизнинг мисолимида бу 
кўрсаткич деярли 19 йилни (70/3,7 =18,9) ташкил этади, 
яъни инфляциянинг йиллик 3,7% даражасида 19 йилдан сўнг 
иқтисодиётдаги нархлар 2 бараварга ўсади.
Мамлакатимизда инфляциянинг асосий кўрсаткичларини 
қуйидаги жадвал орқали ифодалаш мумкин (22.2-жадвал).
Инфляциянинг маҳсулотлар гуруҳлари бўйича таркибида 
озиқ-овқат ва ноозиқ-овқат маҳсулотлари нархлари 
хизматларга нисбатан юқорироқ суръатларда ўсди. Хусусан, 
2019 йилда озиқ-овқат маҳсулотлари гуруҳи бўйича нархлар 
ўртача 16,7 фоиз (2011 йилда ўсиш 6,6 фоиз)га ўсди. Ноозиқ-
овқат маҳсулотлари гуруҳи бўйича нархлар 10,8 фоиз (2011 
йилда ўсиш 4,8 фоиз)га ошди. Хизматлар тарифларининг 15,0 
фоизга ошиши (2011 йилда ўсиш 14,2 фоиз) кузатилди.
22.2-жадвал