¡збекистон Республикаси Олий ва ¢рта махсус таълим вазирлиги

Tajriba natijalarini hisoblash
Ajralib chiqqan misning massasiga qarab elektrolizyordan o`tgan elektr tokning miqdori vat ok kuchi aniqlanadi, chunki tok kuchi jarayon davomida ma`lum chegarada o`zgarib turadi, ampermetr ko`rsatkichlari hisoblarda ishlatilmaydi.
Kulometrning elektrolarida quyidagi jarayonlar ketadi:
Katod: Cu²⁺+2e=Cu⁰ Anod: Cu⁰+2e=Cu²⁺
Misning elektrod potentsiali musbat bo`lgani uchun (<sub> </sub> V), katodda vodorod qaytarilmaydi. Shuning uchun misni tok bo`yicha kulometrda chiqishi 100%ni tashkil qiladi.
G_Cu=I_{ }E_Cu=QE_Cu Q=I_{ }=G_Cu=/E_Cu
(E_Cu=1,185g/A.soat)
Bu bog`liqlik yordamida elektrolitdan o`tgan elektr toki miqdori va jarayon davomida berilgan o`rtacha tok kuchi topiladi. Keyin ajralib chiqqan nikelning massasidan nikelni tok bo`yicha unumi topiladi.
Nikelni qoplamaning qalinligi quyidagi formuladan topiladi:

Bunda _{ }- qoplama qalinligi (mkm).
_{ } –jarayonning davomiyligi (soat)
D_k –tokining katodli zichligi (A/dm²)
_{ } -tok bo`yicha unum (%)
Z –nikel zichligi (8,9 g/sm<sup>3</sup>) uning elektrokimyoviy ekvivalentiga (1,095 g/A.soat) nisbati.
Nikelli qoplamaning sifatini (yaltiroq, sutsimon, kulrang) visual baholash mumkin. Qoplamaning g`ovakliligi rangli indikotorlar yordamida aniqlanishi mumkn. Temirning rangli indikotor sifatida 10 g/dm³K₄[Fe(CN)₆] va 20g/dm³ NaCl tutgan eritma olinadi. Bu eritma bilan ho`llangan filtr qog`oz yaxshilab yuvilgan namunaning yuzasiga surtiladi. Qog`ozda ko`k rangli nuqtalarni paydo bo`lishi qoplama sirtida g`ovaklarning borligidan dalolat beradi.
2-usul
Ishning maqsadi: nikellash jarayoni bilan tanishish, tok bo`yicha unum va nikelli qoplama sifatini aniqlash.
Reaktivlar: elektrolitlar.

Elektrolitlar.