Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт институти нефть ва газ факультети

Соф кечикиш звеноси. Умумий ҳолда, агар фаза бўйича силжиш шу звено учун мумкин бўлган миқдордан ортиб кетса, звено номинал фазали ҳисобланади. Бундай звенолар қаторига соф кечикиш звеноси киради. Бу звенонинг моҳияти шундаки, у ўзининг чиқишида соф ёки транспорт кечикиш вақти деб аталадиган доимий кечикиш билан кириш сигналини хатосиз такрорлайди. Звенонинг хусусиятлари y(t)=x(t-) тенглама билан таърифланади. Бу тенгламанинг оператор шакли
.
Звенонинг узатиш функцияси юқоридаги тенгламадан келиб чиқади:
(24)
Звенонинг амплитуда-фаза характеристикаи:
(25)
Кўрилаётган звенонинг амплитуда ва фаза-частота характеристикалари қуйидагича:
; (26)
(27)
Кўриниб турибдики, логарифмик амплитуда-частота характеристикаи

Абсциссалар ўқига моc бўлиб, фаза эса (27) тенгламага мувофиқ частота ўсиши билан чексиз ошиб боради. 18 -расмда соф кечикиш звеносининг характеристикалари келтирилган.


18-расм. Соф кечикиш звеносининг характеристикалари:
а – тезланиш эгри чизиғи; б – амплитуда-фаза характеристикаи;
в – логарифмик частота характеристикалари


Синов саволлари:

1. 
   Элементар звенога таъриф беринг.
   
2. 
   Элементар звенолар қандай талабларни қаноатлантириши лозим?
   
3. 
   Қучайтириш звеносига таъриф беринг. Унинг дифференциол тенгламаси, узатиш функцияси, тезланиш эгри чизиғи ва АФЧХ ларини изоҳланг.
   
4. 
   Интегралловчи звенога таъриф беринг. Унинг дифференциол тенгламаси, узатиш функцияси, тезланиш эгри чизиғи ва АФЧХ ларини изоҳланг.
   
5. 
   Дифференциалловчи звенога таъриф беринг. Унинг дифференциол тенгламаси, узатиш функцияси, тезланиш эгри чизиғи ва АФЧХ ларини изоҳланг.
   
6. 
   Тебранувчи звенога таъриф беринг. Унинг дифференциол тенгламаси, узатиш функцияси, тезланиш эгри чизиғи ва АФЧХ ларини изоҳланг.
   
7. 
   Соф кечикиш звенога таъриф беринг. Унинг дифференциол тенгламаси, узатиш функцияси, тезланиш эгри чизиғи ва АФЧХ ларини изоҳланг.