‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Nazorat savollari
1. Sintaktik stilistika nimani o'rganadi?
2. Sintaktik sinonimiya qanday (qaysi vositalarda) yuz beradi?
3. Ilmiy-ommabop stilda nimalaiga e'tibor qilinladi?
4. Dramatik asarlarda-chi?
Tayanch ifodalar
Elliptik — tushib qolish.
Konnotativ — lotincha «con+noto», ya’ni m a’no qo'shish.
63
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

SINTAKTIK FIGURALAR
Reja:
1. Sintaklik figuralar haqida umumiy tushuncha.
2. Ulaming turlari.
3. Anafora, epifora, takror va kompozitsion boglanishlam ing 
o'xshaslilik va farqli tomonlari.
4. Sintaktikparallelizm va antiteza.
5. Ritorik so‘roq va gradatsiya.
Sintaktik figuralar nutqni ohangdor, ta ’sirchan va jozibali qilish 
uchun islilatiladi. Asosan, tinglovclihiing tushunishiga osonlik yaratadi. 
Shu jihatdan ular nutq musiqasi deb yuritiladi. U lar quyidagi 
nomlar bilan m a’lum: anafora, epifora, kompozitsion bog'lanish, 
takror, sintaktik parallelizm, antiteza, gradatsiya, ritorik so 'roq.
Anafora — yuqoriga ko‘tarilish degan m a'noni bildiradi. Bunda 
har b ir m isra, abzas va gap boshida b ir xil takrorlanuvchi 
konstruksiyalar ishlatiladi. Bular so‘z, so‘z birikmasi, gap shaklida 
bo ‘lishi mumkin. Masalan, Birga tug ‘ilmoq bor, birga turmoq y o ‘q.
U alla aytmasa, tonglar otmaycii,
U alla aytmasa, quyosh botmaydi.
U alla aytmasa, dillarning g'ashin,
Kulgular yuvmaydi va yo ‘qotmaydi. (Saida Zunnunova)
Epifora 
— lotincha so‘z bo‘lib, ep/-keyin,/oras,-m a,no demakdir. 
So‘zlar oxirida unli yoki undosli tovushlaming, misralar, gaplar, 
abzaslar oxirida bir xil konstruksiyalaming takrorlanishiga epifora 
deyiladi. Anafora og‘zaki va yozma nutqda, epifora esa, asosan, yozma 
nutqda qoilaniladi:
Bunda bor: harorat, muhablmt, shafqatva mehnat nonini ko 'ramiz 
baham. ( G 'afur G'ulom) Vaqt hamma narsadan kuchli, deydilar, 
quyosh, tovush va nur harakatini taajjublanarli tez, deydilar, atom va 
vodorot quvvatini tengsiz va beqiyos qudrat, deydilar. (Vohid Zohidov)