‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Qulflamoq-quflamoq, tashla-tasha, bo^lsa-bo^sa, bargikaram-
barikaram kabi.
3. So‘zda biror tovushning orttirilishi: 
korchalon-korchallon, toila-toilla, qamchi-qamchin kabi.
39
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

4. So‘zdagi biror tovush o ‘miga ikkinchisini ishlatish hollari: 
munchoq-mo'nchoq y o k i bo'nchoq, ko ‘ylak-ko'n n ak yoki
k o iy n a k , nusxa-nusqa, bog'lam oq-boylam oq, k o 'm irc h a k - 
kemirchak, qalmoq-qarmoq, tannov-tarnov kabi.
5. 0 ‘zak-negizda Lushib qoladigan ba'zi qisqartrmalar: 
Olibdi-opti, bollibdi-boipti, kelibdi-kepti kabi.
Bunday liolat, ayniqsa, yozma va og‘zaki nutq ifodalanadigan 
dostonlarda uchraydi.
Assonans
Misralardagi bir-biriga yaqin unli tovushlaming oliangdosliligi 
assonans deyiladi. Bunda a-o, u -o ‘. o -o ‘, i-e tovushlari oliangdosli 
b o ‘lib keladi. Bunday xususiyat nutqning jarangdor b o ‘lisliini 
ta ’minlaydi. Masalan:
Olam aro yurtlaming eng ajosi,
Ona yurtim husningning men shaydosi.
Baxtiyorman muhabbating qoyonsam,
Shudir qhdim, shudir bqxtim ma 'nosi.
(P o‘lat M o ‘min)
Alliteratsiya
Lotincha «litera» so‘zidan olingan b o ‘lib, she’rdagi har bir 
misrada bir xil undosh tovushlaming takror ishlatilishi alliteratsiyadir. 
Bunga shoir Erkin Vohidovning q tovushi bilan boshlanadigan 
shc’rini misol qilib keltirish mumkin:
Qciro qoshing, qalam qoshing, qiyiq qayrilma qoshing, qiz,
Qilur qatlimga qasd, qayrab qilich qotil qaroshing, qiz.
Qafasda qalb qushin qiynab, qanot qoqmoqqa qo ymaysan 
Qarab qo ‘ygil qiyokim, qalbni qizdirsin quyoshing, qiz■
A ssonans va alliteratsiy a birgalikda q o ‘llanib, n u tq n in g
ohangdorligini yanada oshiradi. Bu bilan nutq tinglovchi yoki 
o'quvchiga tez ta’sir qiladi. Masalan: