Ўзбекистон республикаси парвозлар хавфсизлигини назорат қилиш давлат инспекцияси

Қайтиш ва кетиш мўлжали – мулжал хисобга олинган ХК кушимча 
тайёрагохга етиб борганда ёки белгиланган нуктага етиб боргандан, аэродром учиш 
доирасида ХК эхтиёжлиги 30 дақиқалик ёкилги. 
Эркин ҳудуд (ЭҲ) – ҳаво кемасининг дастлабки баландликни олишидан 
белгиланган жойгача бўлган баландликни олишигача лозим бўлган участка сифатида 
танланган ёки тайёрланган, тезлик олишнинг ҳисобгаолинган масофаси охирига келиб 

---

17 
тақалган, аэропорт хизмати назорати остида бўлган, ер ёки сув юзасидаги тўғри 
бурчакли участка. 
Маълумот узатиш линияси орқали “диспетчер-учувчи” алоқаси (CPDLC) - 
СҲБ мақсадларида линиядан фойдаланган ҳолда маълумотларни узатиш учун учувчи ва 
диспетчер ўртасидаги алоқа воситаси. 
Маълумотларни узатиш линияси орқали алоқа – маълумот узатиш линиялси 
орқали маълумот алмашиш учун мўлжалланган алоқа кўриниши. 
Аэронавигация маълумоти тўплами – давлат томонидан чиқарилган ёки 
санкцияланган, мазкур давлат ҳаво ҳудудидаги аэронавигация учун мухим ахамиятга 
эга бўлган узоқ муддатли аэронавигация маълумотларини ўзида мужассамлаштирган 
нашр. 
Шамол ҳаракати – ҳаводаги шамолнинг кучи ва тезлигининг ўзгариши, тепага 
ва пастга йўналган ҳаво ҳаракати (30 м (100 фут) баландликда 2 м/сек. (4 уз) секин,
2 – 
4 м/сек. (4 – 8 уз) ўртача, 4 – 6 м/сек. (8 – 12 уз) кучли ва 6 м/сек.дан ортиқ (12 уз) 
жуда кучли). 
Эксплуатант сертификати – эксплуатантга ҳаводаги маълум тижорат ташишни 
бажаришга рухсат этувчи сертификат.
Мураккаб метео шароит – кўриш имкониятлари 2000 метр ва ундан кам ва (ёки) 
булутлар пастки баландлиги чегараси 200 метр (660 фут) ва ундан паст, уларнинг 
умумий миқдори 3-4 - октандан зиёд. 
Ҳалокат сигнали (SОS – телегpафники; "Ҳалокатга учраяпман", 
"МЭЙДЕЙ" – pадиотелефонники) – ҳаво кемаси ва унадаги пассажирлар ҳаммда 
экипажга бевосита хавф таҳдид солиб турганда ва шошилинч ёрдам керак бўлган 
ҳолларда узатиладиган ҳалқаро сигнал.