Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

инсонга етказилган зарарни қоплашга 
оид 
қандай 
конституциявий 
норма 
киритилмоқда?
Жавоб: 
Давлат ва шахс ўртасидаги муносабатларда шахс 
ҳуқуқ ва эркинликларининг муҳофаза этилиши ҳуқуқий 
давлатнинг муҳим вазифаларидан биридир. 
Шу мақсадда янги таҳрирдаги Конституциямиз лойиҳасининг 
55-моддасида “Ҳар ким давлат органларининг ёхуд улар 
мансабдор шахсларининг қонунга хилоф қарорлари, 
ҳаракатлари ёки ҳаракатсизлиги туфайли етказилган 
зарарнинг ўрни давлат томонидан қопланиши ҳуқуқига 
эга”
, деган адолатли норма мустаҳкамланмоқда.
Конституциямизга киритилаётган ушбу норма аҳамиятини 
қуйидагича изоҳлаш мумкин:

---

105
биринчидан, давлат органлари ва уларнинг мансабдор 
шахсларининг қонунга хилоф қарорлари туфайли
шахсларга моддий ва маънавий зарар етказилиши 
ҳолатлари учраб туради. Масалан, давлат органларининг 
ноқонуний қарорлари сабабли 
фуқароларнинг уй-жойлари ва 
бошқа мулкларининг асоссиз 
бузилиши 
уларнинг 
ҳақли 
эътирозига сабаб бўлади. Бундай 
шароитда фуқаро етказилган 
зарарнинг 
ўрни 
давлат 
томонидан тўлиқ қопланишини 
талаб қилиш ҳуқуқига эга. Шу 
боис амалиётда судлар томонидан фуқароларнинг фойдасига 
давлат органларининг қонунга зид бўлган кўплаб қарорлари 
бекор қилиниб, етказилган зарар қопланмоқда. Биргина 2022 йил-
да 4645 та давлат органлари қарорлари суд томонидан ҳақи қий 
эмас, деб топилган ва етказилган зарар ундирилган;
иккинчидан, 
давлат 
органлари 
ёки 
уларнинг 
мансабдор шахсларининг қонунга хилоф ҳаракатлари