Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент Педиатрия тиббиёт институти

Аскаридоз 
Аскаридоз – Ascaris lumbricoides гельминтлари инвазияси бўлиб, мактабгача 
ва кичик ёшдаги болаларда кўп тарқалган. 
Клиникаси 
 
Аксарият беморларда бу касаллик симптомларсиз кечади. Оғир 
шаклида қоринда оғриқ пайдо бўлиши мумкин. Миграция даврида 
личинкалар жигар, ичак ва айниқса ўпкаларни зарарлайди. 
Ўпка ривожланиш босқичи. Симптоматика нисбатан камдан-кам ҳолларда 
пайдо бўлади ва орган орқали ўтаётган гижжаларнинг кўп миқдорига боғлиқ 
бўлади, личинкалар йўтал чақиради, балғам қон билан буялади, ҳарорат 
кўтарилади, эозинофилия ва ўпка инфильтратларини келтириб чиқаради. 
Ичакда ривожланиш даври. Иштаҳа бўғилади, кўнгли айнийди, қоринда 
оғриқ, ич дам келади, дам келмайди, яъни турғун бўлмайди. Болаларни бош 
оғриғи, ёмон уйқу, тажанглик безовта қилади. 
Диагностикаси 
 
Микроскопия қилинганда балғам ёки ахлатда аскарида тухумлари 
топилади. Ўпкада тарқоқ инфильтратларнинг мавжудлиги, эозинофилия, 
кучли йўтал (айниқса тунда) аскаридоз мавжудлигига шубҳа чақириши 
лозим. 
Даволаш 
 
Пирантел 11 мг/кг (1 г дан ошмаслиги лозим) бир марта 
Мебендазол 100 мг суткасига 2 марта, 3 кун мобайнида. 2 ёшдан ката 
болаларга тайинланади. 
Пиперазин 75 мг/кг/сут (3,5 г/суткасига ошмаслиги керак) 2 сутка мобайнида. 
Профилактикаси 
 
Санитария-гигиена тадбирларини ўтказишдан иборат. 
 
СИЙДИК ЧИҚАРИШ ЙЎЛЛАРИНИНГ 
ЭНГ КЎП ТАРҚАЛГАН КАСАЛЛИКЛАРИ 

---

70 
Фимоз 
 
Умумий маълумотлар ва статистик кўрсатгичлар. 
 
Фимоз – эрлик олати чекка кертмагининг торайиши натижасида олат 
бошининг чиқмай қолиши. Нормал ҳолатда чақалоқларда олат чека кертмаги 
юза қисми ва олат боши ажралмаган бўлади. Бола ўсиши билан олат чекка 
кертмаги ҳаракатчан бўлиб боради, унинг бўшлиғи 6 ёшга бориб тўлиқ 
шаклланади. 
Диагностикаси 
 
Симптомлари. Сийиш пайтидаги оғриқ ва ачишиш. Фимозда олат чекка 
кертмаги бўшлиғи сийиш пайтида унга сийдик тушиши натижасида 
чўзилади. 
УАШ тактикаси 
 
Мутахассис хирургга консультацияга юборилади. Олат кертмаги 
айланасига кесиш – циркумцизия, яъни хатна қилинади.