Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент тиббиёт академияси

4. Ҳақиқатни гапиринг ва ваъдаларни бажаринг. Ҳақиқатни гапириш ва ваъдаларни бажариш ахлоқий мажбуриятлари анъанавий муносабатлар каби соғлом ва ахлоқдаги ўз ўрнини сақлаб қолади, чунки улар одамлар ўртасидаги муносабатлар учун зарурдир. Одамларнинг ўзаро таъсирининг ушбу асослари минимал даражага туширилиши ва ҳатто принципни амалга ошириш учун йўқ қилиниши билан таҳдид қилинганидан афсусланиш мумкин - беморга зарар етказманг. Ушбу муаммо анча кенгроқ ва амниёцентиз пайтида бачадонида XYY хромосомаси бўлган ҳомиладор аёлга ёки амниёцентиз пайтида ҳомиладор аёлга ҳақиқатни гапириб берадими-йўқми, қайнаб кетмайди. Бу муаммо аллақачон қизамиққа қарши эмланаётган болага "Бу сизга заррача ҳам зиён қилмайди" деб айтилганида ёки тиббиёт факултети талабасини касалхонада "шифокор" сифатида кўрсатганда пайдо бўлади. Ушбу ҳолатларнинг барчаси беморга зарар етказмаслик йўллари сифатида оқланиши мумкин. Аммо шубҳа йўқки, ҳар бир алоҳида ҳолатда (айниқса, ишончни йўқотиш вақтини ҳисобга олсак) ва узоқ вақт давомида ушбу принцип бузилиши: "ҳақиқатни айтинг ва ваъдаларни бажаринг" зарар етказиши мумкин, фойда келтирмайди. Вакцинация қилинаётган бола ҳам, талаба шифокор ҳам келажакда тиббиётдан нимани кутишларини тахмин қилишади. Аммо шунга қарамай, ҳар бир бундай ҳолат қадр-қиммат, эркинлик ва инсонпарварликка тажовуздир. Баъзида бундай ҳаракатлар оқланиши мумкин, аммо асосли далиллар жуда кучли бўлиши керак.
5. Адолатни сақланг ва тикланг.
Жамиятнинг кенг қатламларининг ахлоқий меъёрлари беморга
ёрдам бериш ва унга зарар этказмаслик мажбуриятидан ташқарида, бошқа талабда соғлиқни сақлаш соҳасида хизматларни адолатли тақсим-лаш талабида. Ижтимоий инқилобни метафора деб атаганимиз, соғлиқни сақлашнинг асосий хизматларини тақсимлашда тенглик тўғрисида ташвишимизни кучайтирди. Агар соғлиқни сақлаш ҳуқуқи бўлса, демак бу ҳамма учун ҳақдир. Соғлик ҳолати ва соғлиқни сақлаш бўйича индивидуал ҳолатларни кўрсатиш етарли эмас. Агар статистика АҚШ аҳолиси соғлиғининг ҳолати дунёдаги энг яхши эканлигини кўрсатган бўлса ҳам (бу, албатта, ундай эмас) ва агар бу кўрсаткичларга жамият ичидаги айрим одамлар гуруҳларининг соғлиғига ғамхўрликни камайтириш орқали эришилган бўлса, унда бу ахлоқий жиҳатдан қабул қилиниши мумкин эмас. Тарихнинг ушбу нуқтасида соғлиқни сақлаш хизматларини тақсимлашда тенглик масаласи юқори даражадаги камситишлар туфайли алоҳида ташвишга солмоқда. Адолат тузатишни талаб қилади. Камситилганларнинг соғлиғи биринчи навбатда қўллаб-қувватланиши ва тикланиши керак.