Ўзбекистон республикаси ташқи ишлар вазирлиги


Download 0.59 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/47
Sana25.10.2023
Hajmi0.59 Mb.
#1721980
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   47
Bog'liq
Java Sattorov 1-qism

Ko‘p o‘lchovli massivlar.
Ko‗p o‗lchovli massivlar ham bir o‗lchovli massivlardek, ikki bosqichda 
yoki bir bosqichda aniqlanishi mumkin. Masalan, 
int mas[][];// birinchi bosqich 
mas=new int[4][5];// ikkinchi bosqich 
yoki
int mas[][]=new int[4][5];// bitta bosqich 
Bu misolda elementlari butun sonlar bo‗lgan to‗rtta yo‗li va beshta 
ustunli ikki o‗lchovli massiv aniqlangan. Ikki o‗lchovli massiv elementlariga 
murojaat qilish quyidagicha bo‗ladi: 
mas[0][0] – birinchi yo‗l, birinchi ustun 
mas[0][4] – birinchi yo‗l, beshinchi ustun 
mas[3][0] – to‗rtinchi yo‗l, birinchi ustun 
mas[3][4] – to‗rtinchi yo‗l, beshinchi ustun 
Ikki o‗lchovli massiv elementlariga qiymat berib ham, uni aniqlash 
mumkin: 
int mas[][]={{1,2,3,4,5}, 
{6,7,8,9,10}, 
{11,12,13,14,15}, 
{16,17,18,19,20}}; 


23 
Ikki o‗lchovli massivlarni massiv, ichidagi massiv deb ham qarash 
mumkin, ya‘ni yuqoridagi massivni quyidagicha ham aniqlasa bo‗ladi:
int mas[][]=new int[4][]; 
mas[0]=new int[5]; 
mas[1]=new int[5]; 
mas[2]=new int[5]; 
mas[3]=new int[5]; 
Bu holda ham massiv elementlariga murojaat yuqoridagidek bo‗ladi. 
Java ning bu imkoniyatidan foydalanib, ustunlar soni har xil bo‗lgan 
massivlarni ham aniqlash mumkin. Masalan,
int ma[][]=new int[4][]; 
ma[0]=new int[1]; 
ma[1]=new int[2]; 
ma[2]=new int[3]; 
ma[3]=new int[4]; 
ko‗rinishda massivni ta‘riflash, uchburchak ko‗rinishidagi massivni 
aniqlaydi. Bu massiv elementlarining indeksi quyidagicha o‗zgaradi: 
[0][0]
[1][0] [1][1]
[2][0] [2][1] [2][2]
[3][0] [3][1] [3][2] [3][3] 
Shu usulda ko‗p o‗lchovli massivlar aniqlanadi.
4. Java tilining operatorlari
Barcha programmalashtirish tillari kabi, misol yoki masalalarni 
yechishda Java da ham maxsus operatorlardan foydalaniladi. Operatorlarni 
yozishda maxsus xizmatchi so‗zlardan ishlatiladi. Bu so‗zlarni yozishda qat‘iy 
qoidalar qabul qilingan. NetBeans muhitida ishlasangiz, juda ko‗p xizmatchi 
so‗zlarning yozilishini NetBeans ning o‗zi taklif etadi. 4.1-jadvalda xizmatchi 
so‗zlardan ayrimlari va ularning yozilishi keltirilgan. 
4.1-jadval. 
continue for 
new 
switch 
default 
package 
boolean 
do 
if 
private 
this 
break 
double 
byte 
else 
import 
public 
case 
int 
short 
try 
char 
final 
static 
void 
class 
long 
const 
float 
native 
super 
while 
catch 
extends 
enum 
Java da programma yozishda juda ko‗p xizmatchi so‗zlarni yoki bir 
necha xizmatchi so‗zlarning kombinatsiyasini qayta-qayta yozishga to‗g‗ri 
keladi. Bu so‗zlarni klaviaturadan qayta-qayta yozmaslik va ularni tezda hosil 
qilish uchun NetBeans muhitida maxsus qisqa so‗zlar (Word dagi 
avtozamenaga o‗xshash) va maxsus klavishlar ro‗yxati kiritilgan. Kerakli so‗z 


24 
yoki so‗zlar kombinatsiyasi o‗rniga unga mos qisqa so‗z yoziladi va Tab 
(tabulatsiya) klavishi bosiladi. Natijada siz yozgan qisqa so‗z o‗rnida unga 
mos to‗liq matn hosil bo‗ladi. Masalan, siz natijani chop etish uchun 

Download 0.59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling