Ўзбекистон республикаси

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI
SOG'LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
OLIY VA O'RTA TIBBIY TA'LIM BO'YICHA

O'QUV-USLUB IDORASI
TOSHKENT DAVLAT IKKINCHI TIBBIYOT INSTITUTI


E.Y. QOSIMOV, M.Z. ZOHIDOVA, SH.YA. ZOKIRXO'JAYEV

HAMSHIRALIK ISHI ASOSLARI

O'QUV QO'LLANMA


Toshkent -2003
Oliy o'kuv yurtlariaro ilmiy-uslubiy birlashmalar foliyatini Muvofiklashtiruvchi Kengash Prezidiumining (31-sonli majlis bayonidan № Q 951 30 noyabr 2002 yil) muhokamasidan utgan.


Takrizchilar: tibbiyot fanlari doktori, professor G.S. Rahimboyeva,

tibbiyot fanlari doktori, professor N.M. Xolmatova,

tibbiyot fanlari doktori, professor T.S. Soliyev

Mas'ul muharrir: filologiya fanlari nomzodi N.N. Do'stxo'jayeva

Nashr uchun mas'ul: I.E. Jo'rayev

Ushbu o'quv qo'llanma tibbiyot oliygoxiarida xamshiralik ishi bo'yicha bakalavr darajayeiga erishish uchun ta'lim olayotgan talabalarga tavsiya etiladi. «Hamshiralik ishi asoslari» fani xamshiralik ishining zamini bo'lib, bu yo'nalish tarixi, falsafasi, satomatlik tushunchasi, uning ko'rsatqichlari, salomatlikka ta'sir etuvchi omillar, sog'liqni saklashning ustivor yo'nalishlari, salomatlikni tiklash choralari kabi masalatarni o'rgatadi, bolalar, ayollar, aholining ijtimoiy muxofazaga muxtoj guruxlari bilan ishlashni ko'zda tutadi, xamshiralik ishi asoslari bo'yicha hamshiralik jarayonini bilish nuqtai nazaridan ta'lim beradi. hamshira tashxisi, deontologiya masalalari va shaxslararo muloqot (kommunikatsiya), sanitariya-oqartuv ishlarining yangi shakllarini va xamshiralik ishining klinik aspektlarini o'rgatadi.

Qo'llanma oliy malumotli xdmshiralar uchun tibbiyot oliygoxlari tomonidan tavsiya etilgan namunaviy dastur asosida yozildi.


MUNDARIJA

Kirish. Prof. M.Z. Zohidova
I. Hamshiralik ishi asoslari
1.1. Hamshiralik ishi tarixi, falsafasi va nazariyasi. M.Z.Zohidova, D.U.Mahmudova
1.2. Xalkaro «LEMON» dasturida hamshiralik ishi haqida. M.Z.Zohidova, SH.F.Usmonova
1.3. Hayot, salomatlik va atrof-muhit. M.Z.Zohidova, I.E.Jo'rayev
1.4. Hamshiralik.jarayoni bosqichlari va monitoringi. M.Z.Zohidova, I.E.Jo'rayev
1.5. Hamshiralik tashxisoti. M.Z.Zohidova
1.6. Sog'lomlashtirish va sanitariya-okartuv ishlari. I.E.Jo'rayev
1.7. Hamshiralik ishida diyetologiya asoslari. SH.YA.Zokirxo'jayev
1.8. Umumiy klinik tashxisot asoslari. B.N.Nuriddinov
1.9. Laborator tekshiruv asoslari. I.E.Jo'rayev
II. Hamshiralik ishi deontologiyasi
2.1. Hamshiralik jarayonida kommunikatsiyaning ahamiyati. E.Y.Qosimov
2.2. Hamshira va bemor muiosabati. E.Y. Qosimov, Z.M.Saidiy
III. Hamshiralik ishi va harbiy-dala terapiyasi asoslari
3.1. Harakatdagi armiyada terapevtik yerdamni tashkil etish asoslari. E.Y.Qosimov, M.I.Shamsutdinova
3.2. Radiatsiya nurlaridan zararlanish. SH.A.Bobojonova
3.3. Yaradorlarda ichki a'zolar kasalliklari. M.Z.Zohidova
3.4. Kuyish kasalligi. M.I.Shamsutdinova
3.5. Zudlik bilan tibbiy yordam ko'rsatiladigan holatlar (va shoshilinch terapevtik muolaja qoidalari). I.E.Jo'rayev

KIRISH

Mustaqil O'zbekistonimizga puxta nazariy bilimli, chuqur zikrlaydigan, amaliy ko'nikmalarni aniq, yuqori malakada bajapya oladigan, bemor va jamiyat oldida o'zini javobg xisoblaidigan, tibbiy xexnikani mukammal tushunadigan va bilan ishlay oladigan, jismoniy va akliy potensialga ega tibbiyot xamshiralarini tayyorlash zamon talabidir.

Tibbiyot fanining oxirgi erishgan yutuqlari faqat shu sohada ishlab kelayotgan vrachga taalluqli bulibgina qolmasdan, o'rta tibbiyot xodimlariga _Ham teshgishlidir mutaxassislar – taraqqiyot negizidir. Hozirgi kundagi “Hamshiralik ishi mutaxassisi” faqat muolajalarni bajaruvchi bo'libgina qolmay, balki mustaqil ravishda, kasallik belgilariga asosan “hamshira tashxisi” qo'yishi, bemor bilan muloqotga kirishib, uning muammolarini aniqlashi, yordam rejasini tuzib, shu asosida ish yurgizishi, bemor oldida javoblarlikni his etib, kasallikning yengillashiga yordam berishi kerak.