Ўзбeкистон рeспубликаси

(и= 1, зı ) — омилламинг умумий сони;

Хи-и — омилнинг номи.

Ушбу модель амалиётда жуда қўп қўлланилади. Масалан, акциядорлик жамиятларига қарашли корхоналар ишлаб чиқарган товар маҳсулотларининг ҳажми, уларда банд бўлган ишчи ва хизматчиламинг умумий рўйхатдаги сони ва ҳ.к. Фараз қиламиз: ишлаб чиқариш акциядорлик жамиятига 10 та кичик корхона қарайди. Уларнинг ҳар бири ҳар хи1 ҳажмда маҳсулот ишлаб чиқарган. Барча ишлаб чиқарилган маҳсулотни аниқлаш учун аддитив моделдан фойдаланганда қуйидаги формулага эга бў1инади:

то

• _{- З=} = Ж1+ А2 + Ж3 + ... + Ж10 (и= 1,1 О )

Мультипликатив модель ҳам таҳлилда кенг қў11ани1ади. Бу модель риатижа билан омил ўртасидаги боғлиқ1ик кўпайтириш билан ифодаланганда қў11ани1ади. Масалан, «У» натижа бир қанча омиллар ^(У › ^{Х2, ., Х,) кўпайтмасидан иборат, деб фараз қиламиз. У ҳолда} мультипликатив моделнинг кўриниши қуйидагича бўлади:

Ф — Н = öл * Ж2 * Ж3 *... * Хн (и= 1, н ) ı=ı

Бунда: н — кўпайтириш белгиси;

и - омилларнинг тартиб сони;

(и= 1, зт ) — омилламинг умумий сони; Хи-и - омилнинг номи.

Ушбу модель ҳам таҳлилда кенг қўл1анидади, чунки жуда кўп натижа амалиётда омилнинг кўпайтмасидан иборат бўлади. Масалан, товар оборотининг ҳажмига таъсир қилувчи моддий-техника базаси билан боғ1иқ омилларни олайлик. Унга савдо шахобчаларининг сони(Ш), ҳар бир савдо шаҳобчасига тўғри келадиган савдо майдони (Мш), ҳар бир кв. М. Савдо майдонига ^{тўғри келадиган товар обороти (Т}М) ^{та сир қилади. Натижа билан ушбу} омиллар ўртасидаги боғ1иқ1иқни қуйидагича ифодалаш мумкин:

Т = Ш*М,т*Тп

^{Агар ҳар .бир омилни мос равишда кетма-кет Хт, Х2,}Ж ^{3 деб} белгиласак, бу ҳолда мультипликатив моделнинг кўриниши қуйидагича бўлади:

Касрли модель ҳам таҳлилда кенг қў11аниладиган моделлардан ҳисобланади. У асосан натижа ҳамда омиллар ўртасидаги боғ1иқ1ик билан ифодаланганда қўл1анилади. Бунга жуда кўп мисоллар келтириш мумкин. Масалан, меҳнат унумдорлиги товар обороти ҳажмининг ходимларнинг рўйхатдаги сонига нисбати билан аниқланади. Рентабеллик даражаси фойда суммасининг товар оборотига нисбати билан аниқланади ва ҳ.к.
Бундай ҳолларда касрли модель кўп хил кўринишга эга бў1ади: