Œзбекистон республикаси

2. Эритма тайёрлангач қайси қурилма ёрдамида ҳар бир намунанинг самарали қовушқоқлиги ўлчанади?

3. Ротацион виспозиметр бўлмаса 1т гилдан “чиқадиган” эритма миқдорини қандай услда ҳисоблаш мумкин?

Гилли эритмада гил миқдорини тахминий баҳолаш

(8) тенгликни гил зичлигига бўлсак, стандарт қовушқоқли гилли эритмада гилнинг ҳажмий ҳиссасини аниқловчи ифодани топиш мумкин. Бу ифодадан оғирлаштирилмаган гилли эритмаларда қаттиқ фазанинг (гил+ бурғиланган жинс) ҳажмий концентрациясини тахминий баҳолашда фойдаланиш мумкин. Бунинг учун _стни гилли эритманинг амалий зичлиги билан алмаштириш керак.

Ҳажмий концентрацияни фоизда белгилли гиллаш учун олинган ифода 100 га кўпайтирилади.

ҳажм (10)

5-масала. Зичлиги =1190 кг/м³ бўлган чучук гилли эритмада гил қаттиқ фазасининг ҳажмий концентрациясини аниқланг. Бу эритма фильтратининг зичлиги _с=1000 кг/м³ ҳисоблашда қаттиқ фазанинг ўртача зичлиги _г=2700 кг/м³ деб қабул қилинсин.

Ечими. Зичлиги =1190 кг/м³ бўлган чучук гилли эритмада гил қаттиқ фазасининг ҳажмий концентрациясини аниқлаш учун (10) формуладан фойдаланамиз

Демак гил қаттиқ фазасининг ҳажмий миқдори 11,2% га тенг экан.

1 тонна гилли ҳосил бўладиган эритма миқдори маълум бўлган ҳолда стандарт қовушқоқли гилли эритма зичлигини баҳолаш

Гил кукуни маркаси маълум бўлса ёки 1 тонна гилдан “чиқадиган” эритма маълум бўлса, бу гил кукунидан тайёрланган стандарт қовушқоқли гилли эритма зичлиги (10) тенглик ёрдамида баҳоланади. Бу тенгликдан ₂₅ қийматини стандарт қовушқоқли эритма зичлигига тенглаштириш мумкин.

(11)

6-масала. Бурғилаш корхонаси омборига ПБТ маркали гил кукуни келтирилди. Чучук сувда бу гил кукунидан тайёрланган стандарт қовушқоқли эритма зичлиги топилсин.

Ечими. I-иловага мувофиқ ПБГ маркали гил кукунининг 1 тоннасидан камида 8м³/т ва кўпи билан 12 м³/т эритма чиқиши мумкин.

Демак: кг/м³