"Ўзбекистон темир иўллари" датк

"ЎЗБЕКИСТОН ТЕМИР ИЎЛЛАРИ" ДАТК


ТОШКЕНТ ТЕМИР ЙЎЛ МУҲАНДИСЛАРИ ИНСТИТУТИ

Иқтисодиёт йўналишидаги талабалар учун макроиқтисодиёт фани амалий машғулотларига доир


УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАНМА

Тошкент-2010

"ЎЗБЕКИСТОН ТЕМИР ИЎЛЛАРИ" ДАТК


ТОШКЕНТ ТЕМИР ЙЎЛ МУҲАНДИСЛАРИ ИНСТИТУТИ

"Нашрга рухсат бераман" Ўқув ишлари бўйича проректор ____________Ф.Ф. Каримова 2010 йил "____"_____________

Ташпулатова О.Ш.

Рахматов Д.Н.


Иқтисодиёт йўналишидаги талабалар учун макроиқтисодиёт фани амалий машғулотларига доир


УСЛУБИЙ ҚЎЛЛАНМА

Тошкент – 2010


КИРИШ


Фанни ўрганишнинг долзарблилиги. Иқтисодиётда барқарор ўсиш суръатларини таъминлаш, инвестиция ва бизнес муҳитини янада яхшилаш, миллий манфаатларимиз учун энг қулай тарзда жаҳон иқтисодиётига интеграциялашиш, иқтисодий фаоллик даражасини ошириш каби вазифалар давлат томонидан амалга ошириладиган макроиқтисодий сиёсат самарадорлигига, унинг илмий асосланганлиги ҳамда реал воқеликни ҳисобга олиб ўтказилаётганлигига боғлиқ.
Иқтисодий ислохотларни чуқурлаштиришнинг республикамиз президенти И.А.Каримов томонидан белгилаб берилган устувор вазифаларига назар ташлар эканмиз уларнинг барчаси тўғридан-тўғри, ёки билвосита макроиқтисодий масалалар эканлигига амин бўламиз.
Ўзбекистан Республикаси мустақил тараққиёт йўлидан, мамлакатни модернизациялаш ва иқтисодий ислохотларни чуқурлаштириш йўлидан изчил харакат қилиб борар экан, ижтимоий-иқтисодий ривожланиш борасида улкан ютуқларга эришди. "Мустақиллик йилларида қўлга киритилган ютуқларимиз ҳақида гапирганда, биз аввало иқтисодиётнинг ривожланиши, унинг ўсиш суръатлари, макроиқтисодий кўрсаткичларнинг ўзаро мутаносиблиги, инфляция даражасининг пасайиши, миллий валютамизнинг барқарорлиги ва унинг харид қобилияти, экспорт ва олтин валюта захирамизнинг ортиб бораётганлиги, бир сўз билан айтганда, бутун иқтисодиётимизнинг изчил тарзда ривожланаётганлигидан келиб чиқиб баҳо берамиз"¹.
Инфляция суръатларининг жиловланиши, давлат бюджети тақчиллигини тан олинган меъёрларлардан ҳам паст даражада бўлишини таъминланиши республикамизда олиб борилаётган макроиқтисодий сиёсат самарадорлигидан далолат берибгина қолмасдан, иқтисодиётимизга киритиладиган инвестициялар кўламининг ошиши, товарлар ва хизматлар ишлаб чиқаришни кенгайтириш ҳамда аҳоли реал даромадларини ўстиришнинг муҳим шарти хамдир.
Айнан юқорида санаб ўтилган кўрсаткичлар иқтисодий ривожланиш тенденцияларини, ундаги ютуқ ва камчиликларни таҳлил қилиш, аниқлаш, баҳолаш ва иқтисодий ўсиш жараёнларини жадаллаштириш ҳамда уни янги сифат босқичига кўтариш стратегиясини белгилашга асос бўлади.
Шу сабабли ҳам ҳозирги замон иқтисодчи кадрларидан макроиқтисодий назария ва энг замонавий макроиқтисодий концепциялар билан яхши таниш бўлишлари, макроиқтисодий кўрсаткичларнинг моҳиятини чуқур билишлари, уларни таҳлил қилиш ва баҳорлаш малакасига, назарий билимларни амалиёт билан боғлаш кўнкмаларига эга бўлишлари талаб этилади.
Замонавий тараққиёт жараёнлари иқтисодчи кадрлардан макроиқтисодий назария ва энг замонавий макроиқтисодий концепциялар билан яхши таниш бўлишни, макроиқтисодий таҳлил малакасига, назарий билимларни амалиёт билан боғлаш кўнкмаларига эга бўлишни талаб этади. Шу сабабли ҳам макроиқтисодий жараёнларнинг кечиши қонуниятларини, макроиқтисодий муаммоларни, макроиқтисодий сиёсат юритган, уларни ечиш йўлларини турли моделлар воситасида мантиқий изчилликка амал қилган ҳолда ўрганиш долзарб вазифадир.
Макроиқтисодиёт фани қурилаётган масалаларга боғлик тарзда иқтисодиёт фанлари тизимидаги «Меҳнат иқтисоди», «Банк иши», «Пул. Кредит. Банк», «Молия», «Солиқлар ва солиққа тортиш», «Халқаро иқтисодий муносабатлар», «Жаҳон иқтисодиёти», «Макроиқтисодий статистика», «Иқтисодий математик моделлаштириш» ҳамда бошқа фанлар билан алоқадорликка эга.