Ўзбекистонда Соғлиқни Сақлаш Тизимини Ислоҳ Қилиш: Халқаро Ҳамжамиятнинг Роли Қандай?

B. ТИББИЙ ИНФРАТУЗИЛМАНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
6. Маҳаллий, ўрта тиббиёт тузилмаларининг ривожланишига ҳисса қўшиш. Кам 
донорлар, хоҳ давлат бўлсин, хоҳ фуқаролик жамияти ташкилотлари бўлсин, катта 
касалхона иншоотларини қуриш учун зарур бўлган катта миқдордаги маблағни 
таъминлай олишади. COVID -19 сабабли юзага келган глобал иқтисодий инқироз 
бу муаммони янада кучайтиради. Шу билан бирга, аксарият донорлар маҳаллий 
тиббиёт муассасаларини яхшилашда иштирок этишлари мумкин, масалан, жуда 
зарур бўлган тиббий асбоб-ускуналар ёки электр энергияси узилиб турадиган 
шифохоналарда етишмаётган генераторлар каби коммунал хизматлар учун 
махсус ускуналарни етказиб бериш орқали.
7. Барқарорликка эътиборни қаратиш. Мавжуд тиббиёт марказлар ва шифохоналарни 
кўпроқ тиббий асбоб-ускуналар билан таъминлаш айни мақсадга мувофиқдир. 
Шу билан бирга, инфратузилмани ривожлантириш учун ташқи ёрдам кўпинча 
ускуналардан мақсадга мувофиқ фойдаланишни таъминламаганлиги учун 
танқид қилинган. Бундан ташқари, барқарорлик янги жиҳозларни ишлатадиган 
ходимларни тўғри тайёргарлигини, шунингдек ходимларнинг етказиб берилган 
ускуналардан тўғри хизмат кўрсатишларини таъминлашни талаб қилади. 
8. Пойтахтдан ташқарида ёрдамни кўпайтириш. Мустақилликдан бери, гарчи ташқи 
ёрдам Ўзбекистонда тиббий инфратузилмани ривожлантиришга қаратилган бўлса-
да, у асосан пойтахтда ва бир нечта йирик шаҳарларда тўпланган. Вилоятлардаги 

---

18
тиббиёт муассасаларини, хусусан тиббиёт муассасалари айниқса вайрон бўлган 
алоҳида ҳудудларни ривожлантиришга кўпроқ эътибор қаратиш зарур.
C. МАҲАЛЛИЙ ТИББИЁТ МУТАХАССИСЛАРИНИ ҚЎЛЛАБ-ҚУВВАТЛАШ
9. Ўзбекистонлик талабаларнинг чет эл тиббиёт муассасаларига кириш имкониятини 
кенгайтириш орқали маҳаллий тиббий таълимга ҳисса қўшиш. Бу уларга нафақат 
тиббий даражаларни чет элда ўқиш учун маблағ билан таъминлаш, балки узлуксиз 
таълим ёки Ўзбекистонда етишмаётган мутахассисликлар бўйича узлуксиз таълим 
ёки ўқитиш доирасида амалиётда иштирок этишни ҳам англатиши мумкин.
10. Собиқ Совет Иттифоқи каби мақсадли аудиторияларга мўлжалланган ўқув 
платформалрида ўзбек ёки рус тилларига таржима қилинган онлайн тиббий 
курслар орқали тиббиёт соҳада электрон таълимни ривожлантириш. Ушбу 
курслар тажриба етишмаётган сохаларда, шу жумладан психологик саломатлик, 
паллиатив ёрдам ва реабилитация бўйича машғулотларга устувор аҳамият 
бериши мумкин. Маҳаллий электрон таълимни қўллаб-қувватлашни, шунингдек, 
рўйхатдан ўтиш тўловларини амалга оширолмайдиган маҳаллий шифокорлар ёки 
ходимлар учун мавжуд платформаларга обуна бўлишни субсидиялаш орқали ҳам 
осонлаштирилиши мумкин. 
11. Тиббий қўлланмаларнинг ўзбек тилида нашр этилишига ҳисса қўшинг. Чет эллик 
иштирокчилар, айниқса, мамлакатда етишмаётган ўқув қўлланмаларини ўзбек 
тилига таржима қилишни субсидиялаштиришлари мумкин.
12. Тиббий инглиз тилини ўқитишни ривожлантириш. Ўзбекистон тиббиёт 
ходимларининг аксарияти инглиз тилини юзаки билишади, аммо буни яхшилаш 
керак. Кенгайтирилган инглиз тили кўникмалари соғлиқни сақлаш соҳаси 
мутахассисларига рус тилида сўзлашувчи собиқ совет ҳудудидан ташқаридаги 
онлайн курсларда қатнашиш, аксарияти инглиз тилида нашр этиладиган тиббиёт 
соҳасидаги тадқиқотлардан фойдаланиш ва йирик анжуманларда ва бошқа 
тиббиёт соҳасидаги йиғилишларда иштирок этишларига имкон беради. Тиббий 
инглиз тилини ривожлантириш, масалан, нафақага чиққан шифокорларнинг 
кўмаги билан онлайн ёки жисмоний равишда амалга оширилиши мумкин.
13. Маҳаллий кадрлар тайёрлашга ўз ҳиссасини қўшиш учун шифокорларни 
ва мутахассисларни Ўзбекистонга юбориш. Баъзи мамлакатлар, хусусан 
Россия аллақачон Ўзбекистонга тиббий мураббийларни юбормоқда. Бошқа 
мамлакатларнинг юқори малакали тиббиёт ходимлари янги тиббиёт техникаси 
ва ускуналардан фойдаланиш бўйича билимларни ўргатиш ёки янгилашга ҳисса 
қўшиши мумкин. 
14. Тиббий малака ошириш институтларини қўллаб-қувватлаш. Ўқитиш услублари 
эскирган ўқитувчилар учун ўқув шароитларини, дарсликларни, лаборатория 
жиҳозларини ва ўқув курсларини (сайтда ёки чет элда) яхшилашга ҳисса қўшиш 
орқали. 
15. Хориждаги соғлиқни сақлаш соҳаси мутахассислари билан ўзаро ҳамкорлик қилиш 
имкониятларини ривожлантириш орқали, масалан, шифокорларни йирик тиббий 
конвенцияларда қатнашиш учун субсидия бериш орқали Ўзбекистон тиббиёт 
ходимлари ва халқаро тиббиёт ҳамжамияти ўртасидаги алоқаларни яхшилашга 
ҳисса қўшиш. Ресурсларнинг етишмаслиги Ўзбекистон тиббиёт ходимларининг 
хорижий конвенсияларда иштирок этиши учун муҳим тўсиқдир.