Ádebiyat teoriyası – kórkem sóz óneriniń ulıwma zańlılıqların, kórkem ádebiyattıń tariyxıy rawajlanıw jolların, kórkem obraz jaratıwdıń tiykarǵı nızamların, ádebiy janrlardıń, syujetlerdiń kórkemlik tábiyatın, kórkem shıǵarmanıń mazmunı menen formasınıń sáykesligi máselesin úyrenedi.
Ádebiy process – bul milliy ádebiyattıń yamasa dúnya ádebiyatınıń qanday da bir tariyxıy dáwirde estetikalıq, ideyalıq, tematikalıq, kórkemlik, janrlıq h.t.b. ózgerislerge ushırap rawajlanıwı, basqasha aytqanda, házirgi ádebiy háreket.
Ádebiy til – sóylewdiń hám jazıwdıń belgili bir ólshemlerine, qaǵıydalarına iye bolǵan, ulıwma xalıqqa, onıń barlıq qatlamlarına ortaq bolǵan, xalıqtıń (millettiń) jámiyetlik, ruwxıy, mádeniy turmısına xızmet ete alatuǵın til.
Ádebiy túrler hám janrlar – ádebiy túr yamasa janr degende estetikalıq sezimlerdi beriw usılları, kórkem súwretlew shártleri, tematikalıq, mazmunlıq qásiyetleri bir-birine uqsas yamasa kútá jaqın bolǵan shıǵarmalardıń toparına aytıladı.
Allegoriya – grekshe allos – basqa, ózge, agareno – aytaman degen mánisti ańlatadı. Kórkem ádebiyatta awıspalı mánistegi súwretlew qurallarınıń biri.
Antonim – grekshe anti – qarsı, onyma – at, isim degendi bildiredi.
Mánisleri boyınsha bir-birine qayshı keletuǵın sózler. Kórkem leksikanıń bir túri.
Antitezalar – grekshe antithesis – qarama-qarsı mánisin bildiredi, jiyi qollanılatuǵın poetikalıq figuralardan bolıp tabıladı.
Ańız – lаtınsha legenda – оqıwǵa ılayıq degendi ańlatadı. Xalıq аwızeki dóretiwshiliginiń bir janrı. Ańız belgili bir tariyxıy waqıyalardıń yamasa tariyxıy adamlardıń átirapında payda bolǵan áńgimeler, shıǵarmalar.
Aruz – Shıǵıs xalıqları poeziyasında (arab, parsı, eski túrkiy) qosıq ólsheminiń keń tarqalǵan túri. Aruz sozılmalı hám qısqa buwınlardıń qosıq qatarında belgili tártipte awmasıp keliwine tiykarlanadı.
Do'stlaringiz bilan baham: |