%збекстан республикасы жо№ары

itibarlı 

jazıwshınıń jeke (individual) stili boladı. 

Folklorlıq shıǵarmalarda obraz jasaw ápiwayı usıl menen iske asırıladı. Jazba 

ádebiyatta  obraz  jasaw  biraz  quramalasadı.  Kórkem  obrazǵa  avtordıń  jeke 

kózqarasları,  jekke  poziciyası  sińdiriledi.  Realistlik  ádebiyatta,  kóbinese, 

personajlardıń  obrazları  olardıń  jekke  xarakterleri  arqalı  jaratıladı.  Shıǵarmalarda 

hár bir personajdıń basqalardı qaytalamaytuǵın jekke minez-qulqın, is-háreketlerin, 

ishki  keshirmelerin,  sóylew  ózgesheligin,  sırtqı  portretin  beriw  arqalı  xarakter 

jaratıladı.  Usı  xarakter  personajdıń  obrazın  isenimli,  kórkem  etip  kórsetedi. 

Xarakter jaratıw – bul jańa dáwir realistlik ádebiyatınıń jemisi. 

Kórkem ádebiyattıń basqa kórkem ónerlerden baslı ayırmashılıqlarınıń biri – 

ol  kórkem  obrazdı  til  (sóz)  arqalı  jasaydı.  Músinshi  (skulptor)  kórkem  obraz 

jaratıwdıń  materialı  retinde  tas,  gips,  mármer,  bronza  usaǵan  materiallardı 

---

 

7 

 

 

paydalanadı,  súwretshi  boyaw  menen  qıl  qálemdi,  kompozitor  muzıka  jaratıw 

ushın  ne  túrli  seslerdi  paydalanadı.  Al,  jazıwshı  (shayır)  obraz  jaratıw  ushın 

sózlerdi paydalanadı. Ol shıǵarmalarda waqıyanı sóz benen kórkemlep súwretleydi 

yamasa  sóz benen ishki sezimlerdi,  ruwxiy  keshirmelerdi beredi. Demek, kórkem 

shıǵarma dóretiwdiń baslı shártleriniń biri – bul kórkem tildi tolıq meńgeriw, onı 

kórkem obraz jaratıw ushın sheberlik penen paydalana biliw.  

Qadaǵalaw ushın sorawlar: 

1.  Filologiya qanday ilim hám ol qanday tarawlardan turadı? 

2.  Ádebiyattanıw iliminiń izertlew obyekti? 

3.  Ádebiyattanıw qanday tarawlardan turadı? 

4.  Ádebiy sın degen ne? 

5.  Ádebiyat tariyxı degen ne? 

6.  Ádebiyat teoriyası degen ne? 

7.  Ádebiyattanıwǵa járdemshi ilimler qaysı? 

8.  Bibliografiya ilimi neni úrenedi? 

9.  Tekstologiya ilimi neni úyrenedi? 

10.  Paleografiya ilimi neni úyrenedi? 

11.  Kórkem  ádebiyat  termini  Orta  Aziya  xalıqlarınıń,  sonıń  ishinde 

qaraqalpaq xalqınıń ruwxiy turmısında qashan qollanıla baslaǵan? 

12.  Kórkem ádebiyattıń baslı wazıypası neden ibarat? 

13.  Kórkem ádebiyattıń baslı qásiyеtleri? 

14.  Kórkem ádebiyattıń basıp ótken tariyxıy jolı haqqında túsinik beriń.