Ózbekstan respublikasi joqari hám orta arnawli bilimlendiriw ministrligi qaraqalpaq mámleketlik universiteti dizimge alındı: «Tastıyıqlayman»

 
3-àmeliy 
Tema: Shayir tórtlikleriniń kórkemlik ózinshelikleri 
 
1-tapsırma
 
Tómendegi temalar boyınsha óz túsiniklerińizdi bayan etiń. 
1. Rubayı degen ne? 
2. Tórtlik degen ne? 
2. I.Yusupov tórtlikleri qaysı ólshemde jazıl
ǵan? 
2-tapsırma
 
Konceptual tablica metodınan paydalanıp, tomendegi shı
ǵarmalar boyınsha pikirlerińizdi jazıń 
Ideyası
Kórkemlik ózgesheligi 
I.Yusupovtıń “Tórtlikler” 
(Yusupov I. Shı
ǵarmalarınıń 
eki tomlı
ǵı, I tom, Nókis 
“Qaraqalpaqstan” 1978.) 
Ideyası
Kórkemlik ózgesheligi 
I.Yusupovtıń “Tórtlikler” 
(Yusupov I. Shı
ǵarmalarınıń 
eki tomlı
ǵı, II tom, Nókis 
“Qaraqalpaqstan” 1978.) 
3-tapsırma:
 
Tórtliklerge tallaw júrgiziń 
Tórtlikler 
Bir 
ǵana kҥn tınıp aqsa egerde,
Uyıq teber edi Ámiw dáryanı.
Shayir isten qanaat tapsa egerde,
Tap sol kúni onıń tınıp qal
ǵanı.
* * * 
Eger shayir ekenińdi umıtsań,
Záleli joq, xalıq umıtpas sonda da.
Eger adam ekenińdi umıtsań,
Shayirman dep duyım jurttı aldama. 
* * * 
Asıp-tasıw suw
ǵa ǵana jarasar,
Bassınba sen basqalardı tómensip.
Ósken sayın tut ózińdi alasa,
«A
ǵash miywa pitken sayın tómenshik». 

---

63 
* * * 
Maqtanshaqlıq — tómenlewdiń girewi,
Buwınsız til — maqtanshaqtıń tirewi.
Tıńlap kórseń, onnan náhán adam joq,
Ańlap kórseń, sonnan nadan adam joq. 
* * * 
Qanat bersek qawınday bir metall
ǵa,
Kúnde jerdi on aylanıp óte al
ǵan,
Qıyal qursın azat aqıl shıńlı
ǵı 
– Óksheletip Marsqa da bet al
ǵan. 
* * * 
Raketalar, bul-waqıttıń tezligi,
Dáwir dańqın kosmosqa da jaya al
ǵan.
«Sputnik», bul, – jańa zaman sózligi,
Tuw
ǵan kúni barlıq tilden jay alǵan. 
* * * 
Bir túkten shash bolmas, bir gúrishten as,
Bir túpten ba
ǵ bolmas, taw emes bir tas. 
Biraq quraladı bári birewden,
On eki músheden jámlesken gewdeń. 
* * * 
Qondı bir tamshı shiq pisken alma
ǵa
Hám «men – mazmunman» dep kerdi kókirek. 
Biraq kún shiqtı da onı jalmadı,
Alma tur. Al qayda sol shiqtan dárek?
* * * 
Ana kirpik bolsa, perzent kóz bolar,
Perzent – kepter, ana – zer gúmbez bolar.
«Analıq haqını tolıq ótedim»,
– Degen gáp kenewsiz qur
ǵaq sóz bolar. 
* * * 
Búlbildiń tiykar
ǵı kásibi – sayraw,
Onıń úninde bar sırlı qaytalaw.
Qosı
ǵımdı bir iret men qaytalasam,
– O, búlbil, ne ushın jurt kúler ma
ǵan? 
* * * 
Salmadan suw a
ǵıp ótti sıldırlay,
Atqulaqlar ósek taqtı bıldırlap,
Tek meshin irkilip dedi olar
ǵa: 
«Kim arqalı ósip turıpsız nurlap?»
* * * 
Úńilip tur edim taw dáryasına,
Filosofsha bir oy keldi basıma:
«Sulıwlap egiw ushın, hey miynetkesh suw,

---

64 
Qansha eńbek ettiń million tasıńa?» 
* * * 
Gey birewler jas gezinde-aq tozadı,
Gey bir gúller qartaysa da solma
ǵan.
Tán qartaysa - tábiyattıń nızamı,
Biraq jaslay jan qartaysa, sol jaman. 
* * * 
Muhabbette elektrdiń zańı bar
Biri - plyus, biri - minus, - qos júrek.
Eki júrek bir noqattan tabılar,
Biz ekewmiz nur beremiz sonda tek. 
* * * 
Ayna tekte kórseter sırt júzińdi,
Sırtqı shıray - sharq ur
ǵan bir shaǵala.
Eger tolıq kórgiń kelse ózińdi,
Júregińniń aynasınan sı
ǵala. 
* * * 
Qaptalımnan ótken qızıl kóylekten,
Jelpigen lep jeliktirdi jas jandı,
Áste 
ǵana jelpip ótken sol lepten
Júregimde bir dúbeley baslandı. 
* * * 
Men - gibrid, sabıq nálden kógergen,
Pushkin menen Nawayınıń shańınan.
Men - taza - qan, sap júrekte islengen,
Men - Berdaqtıń jal
ǵız tamshı qańıman. 
* * * 
Qay jerge bolmasın alıp barar jol,
«Jol» dep ataladı sonıń ushında,
Biraq, qaysı jerge aparadı ol?
Másele sonda …