Ózbekstan respublikasi joqari hám orta bilim beriw ministrligi berdaq atindag’i qaraqalpaq mámleketlik universiteti

II. 2 SUYUQLIQLARDIŃ TIǴIZLIǴIN ANIQLAW.
Jumıstıń maqseti. Kerosinniń tıǵızlıǵın piknometr járdeminde anıqlaw.
Jumıstıń orınlanıwı. Suyıq zatlardıń tıǵızlıǵı kólemi 1-2 ml bolǵan piknometr járdeminde olshenedi. Piknometrdi isletiwden aldın atseton, spirt hám efir izbe-izliginde juwıp hawa aǵımında quritiladi. Tazalanǵan hám qurıtılǵan piknometr analitik tárezide tartıladı. Keyin piknometrdiń 4 ⁰C taǵı suw sıyımlılıǵı hám ondaǵı suw massası anıqlanadı. Onıń ushın 200 ml distrlengan suwdı 10 -15 minut qaynatıladı hám 20 ⁰C qa shekem suwıtıladı, keyin pipetka járdeminde piknometr belgisinen 0, 3-0, 5 sm ge kóbirek suwıtılǵan suw menen toltırıladı.

2-súwret. Suyuqlıqtıń tıǵızlıǵın anıqlawshı asbap.
Suw toldırılǵan piknometr shtativga bekkem ornatılıp suwlı stakanǵa túsiriledi. Piknometrdiń suw belgisi stakandaǵı suw júzesinen tómenrekke jaylastırıladı.
Termostat retinde qollanılıp atırǵan stakanǵa termometr salınıp temperatura mudamı 20 ⁰C ta 20 minut ustap turıladı. Waqıt ótkennen keyin kóterilgen suwdı pipetka yamasa filtr qaǵazı járdeminde alıp taslanadı. Piknometrdiń joqarı bólegi filtr qaǵazı menen jaqsılap qurıtıladı. Sonnan keyin piknometrdi stakanda alıp átirapı súrtip qurıtıladı hám 25-30 minuttan keyin qayta tartıladı. Alınǵan nátiyjelerdi tómendegi usıl menen esaplanıp 4 ⁰ C taǵı massası anıqlanadı ;
Tabılǵan x ma`nisi piknometrdiń “Suw konstantasi” dep ataladı hám ol áyne piknometr ushın turaqlı esaplanadı. Egerde piknometrdiń “Suw konstantasi” aldın anıqlanǵan bolsa ol halda áyne piknometrdi isletiwden aldın anıqlanǵan “Suw konstantasın” taǵı bir márte tekserip kóriw kerek.
Bul mániske anıqlıq kiritip alınǵannan keyin joqarıda tártipte tıǵızlıǵı anıqlanıp atırǵan suyıqlıqtıń tıǵızlıǵı anıqlanadı.

3. 
   TÁJIRIYBE NÁTIYJELERI ANALIZI
   

III.1 KEROSINNIŃ QAYNAW TEMPERATURASIN ANIQLAW.
Diametri 2—3 mm, uzınlıǵı 3 sm li naysha ishine uzınlıǵı 4 sm, diametri 0, 5 mm li bir ushı kepserlengen jińishke kapillyar túsirildi. Naysha rezina járdeminde termometrge tutastırıldı. Termometr bolsa tubi domalaq kolbaǵa ornatıldı, keyin ásbap qızdırıldı. Kúshli kóbiksheler ajralıp shıǵa basladı. Nayshanı qızdırıw toqtatıldı hám kóbiksheler ajralıp shıǵıwı toqtaǵan temperatura anıqlandı. Tájiriybe natiyjesine kóre kerosinniń qaynaw temperaturası 234 ⁰C lıǵı anıqlandı.