Ўзвекистон республикаси олий ва ўрта


Download 0.73 Mb.
bet75/119
Sana28.09.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1689084
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   119
Bog'liq
Экинларни сугориш асослари

Сугориш техникаси сугоришни утказиш технологияси ва
бунда кулланиладиган техник воситаларни уз ичига олади. Сугориш техникаси замонавий сугориладиган дехкончиликда энг мураккаб ва маъсул агромелиоратив тадбир хисобланади.
Сугоришнинг сифати ва сувдан тежамли фойдаланиш, сугоришда иш унумдорлигини ошириш, тупрокнинг кулай сув, хаво, туз ва озик режимларини, мелиоратив ахволини таъминлаш, тупрок унумдорлигини ошириш куп жи\атдан сугориш усулини тугри танланганлиги хамда сугориш техни- касини тугри ташкил этилганлиги ва амалга оширилишига боглик булиб, буларнинг барчаси экинлардан юкори ва баркарор хамда сифатли хосил етиштириш шартларидир.



      1. СУГОРИШ УСУЛЛАРИ ВА ТЕХНИКАСИНИ КУЛЛАШ ШАРОИТЛАРИ

Сугориладиган ерлардан фойдаланиш самарадорлиги сугориш усули ва техникасига маълум даражада богаик- К,абул Килинган сугориш усули ва техникаси сугориш сувини далага текис таксимлаш ва тупрокнинг хисобий катламини бир хилда намиктириш, сувни фильтрация ва оковага бехуда сарфини энг кам даражага тушириш, тупрокка ва экинларга ишлов беришни механизациялаш, сувчилар учун тегишли гигиена-санитария шароитларини яратган холда сугоришни кечаю-кундуз утказиш ва уларнинг иш унумдорлигини ошириш имкониятларини бериши лозим. Танланган сугориш усули ва техникаси сугориш тизимида сув таксимлаш жараѐн-
ларини ^амда сугоришни механизациялаш ва автоматлаш- тиришга эришишни таъминламоги зарур. Шунингдек, суто- ришга к,илинадиган ме\нат сарфи ва харажатларининг энг кам булишлиги, сугоришнинг тупрокни зичлашуви ва структурасини бузилиши \амда ирригация эрозиясига сабаб булувчи салбий таъсирини энг кам даражада булиши, мазкур усулни маълум бир табиий шароитда кУллаш мумкинчилиги эътиборга олинади (71 ва 72- жадваллар).


71- жадва.1
Турлича сугориш усулларини куллаш максадлари



Сугориш
усуллари

I * 3

Хаво намлигини ошириш

„ а
5 я га -

а X СО
2
а.
>>> 3

3
га
Ц,
‟>*

Чикинди сувлар билан
сугориш

Хароратни бошкариш

Провака-
цион

5о 5.55 £•
craS £» I н
Н

Емгарлатиб

+

+

X

-

+

X

+

• +

Тупрок устидан

+

X

+

+

X

+

-

+

Тупрок орасидан

+

-

-

-

+

+

-

-

Томчилатиб

+

-

-

-

+

-

-

-

Аэрозоль

-

+

-

-

-

-

+

-

Икщ: максадга «+» — мувофик; «-» номувофик; «х» — кисман мувофик.
72- жадвал


Турлича сугориш усулларини кУллаш шароитлари



Сугориш усуллари

Си
га
& &
&
Ё
X
га
5
5

1
&
% &
U £
Ш

а,
г а
§
а
&
C L
S
U- О

Мураккаб рельефли тупроклар

Катта нишобли ерлар

Минераллашган сизот сувлар якин жойлашган ерлар

Сув ресурслари кам ерлар

Сугориш сувлари минераллашган

Кучли шамолли районлар

Ёмгирлатиб

-

+

X

+

+

+

+

-

X

Тупрок устидан

+

X

+

X

X

X

X

X

+

Тупрок орасидан

-

X

X

X

+

-

+

-

+

Томчилатиб

-

X

+

+

+

-

+

-

+

Аэрозоль

+

+

+

+

+

+

+

-

+

Изо*: кУллаш «+» — мумкин; «-» - мумкин эмас; «х» - кисман мумкин.
К,ишлок хуЬкалиги экинларини сугориш усуллари ва тех- никасини танлашда жойнинг иклим, геоморфологик, гидро
геологик шароитлари, биологик, хужалик, иктисодий ва бошка бир катор омилларни эътиборга олиш талаб этилади. Худуднинг нам билан таъминланганлик даражаси, сувнинг бугланишга сарфи, хавонинг харорати ва нисбий намлиги, шамолнинг тезлиги ва йуналиши каби мухим икдим элементлари хам хисобга олиниши лозим. Худуднинг нам билан таъминланганлик даражаси бугланиш камомади (мавсум давридаги умумий бугланиш (Е) ва ѐгин сувларидан фойдаланиш (Р) микдорлари фарки: Д=Е~Р) ва намланиш коэффициенти (R„) курсаткичлари билан тавсифланади. Кабул килинган сугориш усули ва техникаси ушбу камомадни т^лик, ѐки ундан куп рок, микдорда таъминлай олиши зарур.
Шамолнинг тезлиги, такрорланиш жадаллиги, давомийлиги, йуналиши ѐмгирлатиб сугориш самарадорлигини белги- ловчи асосий омиллар хисобланади. Узокка отар ѐмгирлатиб сугориш машиналари шамол тезлиги 2—2,5 м/сек. гача, уртача отар — 5, як,инга отар — 6—7 ва консолли хамда куп таянчли машиналар 8-10 м/сек. гача булган шароитларда куллани- лиши мак;садга мувофикдир. Тупрокнинг грануламетрик таркиби, нам сигими, сув утказувчанлиги, шурланганлик даражаси, тупрок, катламининг калинлиги, сув эрозиясига бар- дошлилиги ва бошка хоссалари мухим курсаткич булиб Хисобланади. Сув утказувчанлиги юкори булган тупрокдарда ѐмгирлатиш жадаллиги 0,5-0,8 мм/мин. гача, Уртача тупрокларда 0,2—0,3 ва кам сув утказувчан тупрокдарда 0,1-0,2 мм/мин. гача булган ѐмгирлатиб сугориш машиналари КУлланилади. Ёмгирлатиш жадаллиги тупрокнинг сув утказув- чанлик к°билиятидан юкори булса суториш суви тупрокка сингиб улгурмай, тупрок устида кулкоблар ва сув окими Хосил булади.
Уртача сув утказувчан тупрокдар 150-250 м узунликдаги эгатлар оркали ва йулаклаб бостириб сугоришлар учун кулай булса, сув Утказувчанлиги кучсиз булган тупрокдар 350 м ва ундан узун эгатлар оркали, чек олиб ва йулаклаб бостириб сугоришлар учун кулайдир.
Тупрокнинг шурланганлик даражаси, сизот сувларнинг жойлашганлик чукурлиги, тупрок ости ѐткизикдари хам суто- ришнинг у ѐки бу усули ѐки техникасини танлашда эътиборга олинади. Шурланмаган ва кучсиз шурланган ерларда ѐмгирлатиб сугориш яхши натижалар берса, уртача ва кучли шурланган ерларда ер юзасидан сугориш ва чек олиб бос-

| тириб шур ювиш самарали хисобланади. Тупрок ости ѐтки- зикдари шагал ва тошлокдан иборат кам катламли ерларда ѐмгирлатиб сугориш катор афзалликларга эга.


Сугориш усуллари ва техникаси ни танлашда жойнинг рельефи мухим Урин тутади. Ушбу шароит муваккат сугориш тармокдарини жойлаштириш тартибини белгилаш, ѐмгирлатиб сугориш машиналарининг технологик улчамларини танлашда хисобга олинади. Ер юзасидан сугоришда жойнинг нишоблиги меъѐрий курсаткичларга мос келиши лозим. Акс , холда тупрокнинг ирригация эрозияси кучайиб кетиши I мумкин. Шу сабабдан ер юзасидан суторишларда ер текислаш ишларига алохида ахамият каратилади.
Сизот сувларнинг жойлашган чукурлиги, минераллашганлик даражаси, жойнинг зовурлаштирилганлик даражаси Хам сугоришнинг у ѐки бу усули ва техникасини танлашда мухим омиллардан хисобланади. Сизот сувларнинг минераллашганлик даражаси 1,5-3,0 г/л ва критик жойлашиш чукурлиги 1,5—2,2 м булган шароитда ѐмгирлатиб сугоришни кУллаш самарали хисобланса, минераллашганлиги 5,0-7,0 г/л ва критик чукурлиги 3,0- 3,5 м булган ерларда ер юзасидан суториш кулай хисобланади, минераллашганлиги 3,0-5,0 г/л ва критик чукурлиги 2,2—3,0 м булган шароитда у ѐки бу суториш усулидан фойдаланиш мумкин.
Сугориш усуллари ва техникасини танлашда экинларни сугориш режими, усимликларнинг ривожланиш хусусиятлари, етиштириш технологияси каби биологик омиллар хам эътиборга олинади. Етиштирилаѐтган экиннинг буйи (баланд- лиги) ѐмгирлатиб сугориш машиналарининг турини танлашда эътиборга олиниши лозим. Шунингдек, илдиз тизими тупрокнинг устки катламларида жойлашган усимликлар (масалан, сабзавот экинлари)ни сугоришда ѐмгирлатиб суториш бошка сугориш усулларига Караганда самарали хисобланади.
Сугориш усуллари ва техникасини хужаликнинг жойлашган урни ва ихтисослашганлик сохаси, далаларнинг улчами ва шакли, алмашлаб экиш тури, сугориладиган худуднинг ташкил этилиши каби хужалик шароитлари, сугориш тизимининг сув билан таъминланганлик даражаси, сувдан ва ердан фойдаланиш коэффициентлари, тизимнинг фойдали иш коэффициенти, сув сифати, харорати, шурланганлик даражаси, сув ' манбаининг жойлашган Урни каби сув хужалик шароитлари ;хам хисобга олган
холда танлаш талаб этилади. 1
Мак,бул сугориш усуллари ва техникасини куллаш им- конияти уларнинг техник-ик,тисодий курсаткичларини так,- к,ослаш оркали аникланади.

      1. ЕР ЮЗАСИ (ТУПРОК УСТИ)ДАН СУГОРИШ

Кишлок хужалиги экинларини ер юзасидан сугоришда сугориш суви далага тупрок устидан таксимланади. Бунда сув тупрок устидан горизонтал \аракат килиш жараѐнида тупрокка шимилади. Эгатлаб сугоришда сув вертикал ва ѐн томонларга йуналган холда шимилади. Ер юзасидан сугоришни куйидаги турлари кУлланилади: эгатлаб сутриш, йулаклаб (пол олиб) бостириб сугориш ва чек олиб бостириб сутриш.
ЭГАТЛАБ СУГОРИШ
Эгатлаб сугориш ер юзасидан сугоришнинг энг тако- миллашган усули булиб, нишоблиги 0,001 дан 0,05 гача бул- гаи ерларда етиштирилаѐтган катор оралари чопик кили- надиган экинларни асосий сугориш усули хисобланади. Бу усул 6OF ва узумзорлар, айрим х°лларда ѐппасига экилган экинлар (бошокди дон ва ем-хашак Утлари)ни сугоришда хам Кулланилади. Республикадаги сугориладиган дехкончилик ер- ларининг энг куп кисми шу усулда сугорилиб келинмокда. Эгатлаб сугоришда сув дала буйича сугориш эгатлари оркали таксимланади ва сув тупрокка эгатнинг туби ва деворлари оркали сингади.
Эгатлаб сугоришда кушни эгатларнинг намикиш контур- ларининг узаро к^шилиши юзага келади. Тупрокни механик таркибига боглик холда бу кУшилиш суториш давомийлигига боглик булади. Енгил тупрокдарда сув гравитация таъсирида унинг чукур катламларига сингади. Шу боисдан енгил тупрокдарда катор оралари 0,6—0,7 м, Уртача кумок тупрокдар 0,7—0,8 м ва огир кумок тупрокдарда 0,8—1,1 м килиб олинади. Нам туплаш ва экишдан олдин сугоришларда эгатлар о рал и FH ни 0,7—1,0 м булиши максадга мувофикдир.
Хозирги замон дехкончилигида сугоришлар охири берк (окова чикарилмайдиган) ва очик (окова чикариладиган), туби тиркишли, экин экиладиган эгатлар оркали амалга оши- рилмокда (17- раем).


  1. раем. Сугориш эгатлари: а — к;атор оралари чопик, к^линадиган экинларни сугоришда; 6 экин экиладиган; в - туби тирцишли; г — террасали; в6 - катор орасининг кенглиги. (Улчовлар см цисобида).

Сув утказувчанлиги юкори булган тупрокдарда эгатлар махсус эгат олгичлар билан олиниб, бир йула унинг туби ва деворлари зичлаштирилиб кетилади. Бу эса сувнинг тупрокда сингишини анча секинлашувига олиб келади ва бунинг Хисобига эгатлар узунлигини орттириш мумкин булади. Охири берк чукур эгатлар билан сугориш нишоблиги 0,002 дан кичик булган ерларда сабзавот ва кагор оралари чопик; килинадиган экинларни ва нам туплаш максадида сугориш- ларда кулланилади. Сугориладиган участка охирида эгатлар бир-бири билан умумий эгат оркали туташтирилади. Сугоришда эгатлар маълум чукурликдаги сув билан тулдирилади \амда сув бериш тухтатилади.


Чукур эгатлар оркали (окова чикармасдан) сугориш нишоблиги 0,002—0,004 булган ерларда кулланилиб, бунда эгатнинг 2/3 кисми сув билан тулдирилади. Эгатга сув бериш эгат охирига сувни етиб боришидан аввалрок тухтатилади.
Охири очик ва окова чикариладиган эгатлар оркали cyFo- риш республикада кулланиладиган асосий суториш техникаси хисобланади. Тупрокка сингиб улгурмаган сув окова тарзида ташама арикдарга тушади, улардан куйида жойлашган даладарни сугоришда фойдаланилади.
Туби тиркишли эгатлар оркали сугориш сув утказувчанлиги ѐмон булган нотекис рельефли жойларда нам туплаш максадида ва экишдан олдин суторишларда, айрим холларда экинларни сугоришда кулланилади. Бунда эгат туби уни олиш жараѐнида махсус куроллар ѐрдамида 35 мм кенгликда ва 17
см. гача чукурликда тилмаланиб борилади. Эгатга сув сарфи одатдаги шароитдагига Караганда 2—3 марта оширилади. Бундай сугоришда тупрокнинг тез ва деярли бир текис нами- кишига эришилади.
Экин экиладиган эгатлар тор каторланиб экиладиган экинлар (бошокли дон, ем-хашак утлари)ни экиш жараѐнида бир йула олинади ва пушталар хамда эгатнинг ѐнбагри ва тубига ypyF экиб кетилади.
Кишлок хужалиги экинларини эгатлаб сугориш тупрокни чукур катламларигача намиктириш имконини беради, бостириб с>торишларга Караганда тупрок структураси яхши сакла- ниб колади, тупрок кучли зичлашмайди. Эгатлаб сугориш тупрокда кечадиган микробиологик жараѐнларга ижобий таъсир этади. Сув билан 20—30 фоиз майдон бостирилади. Эгатлар оралиги — пушталар доим юмшок холатда булиб, намликни яхши саклайди. Лекин эгатнинг боши ва охирида тупрокни бир хил чукурликда намлаш имкониятининг йукли- ги, сувчининг иш унумдорлигини камлиги (гузани сугоришда бир сменада 0,5—1,0 га), нисбатан катта микдорларда сув беришнинг мумкин эмаслиги ушбу сугориш техникасининг камчиликлари хисобланади.

ЙУЛАКЛАБ БОСТИРИБ СУГОРИШ


Йулаклаб бостириб сугоришда сув далага йулак (тахта, пол)лар оркали ѐппасига бостириб берилади. Йулак буйлаб сув катлами тупрок сатхидан 2—3 см калинликда харакат Килиши жараѐнида тупрокка сингиб, уни намиктиради. Бундай сугориш кундаланг нишоблиги 0,002 дан ва буйлама нишоблиги 0,015 дан кичик булган ерларда нам туплаш максадида хамда экишдан олдин сугоришларда, ѐппасига экилган бошокли, дуккакли дон ва ем-хашак экинларини, айрим холларда 6OF ва токзорларни сугоришда кулланилади.
Йулаклаб сугориш техникаси элементларига йулакнинг кенглиги, узунлиги, солиштирма сув сарфи, йулак бошидаги сув Катламининг калинлиги, сув бериш давомийлиги киради.
Нишоблиги 0,001—0,002 атрофида булган ерларда йулак кенглиги 1,8-7,2 м (тор йулаклар) ва узунлиги 200-400 м. гача, кундаланг нишобликсиз хамда буйлама нишоблиги 0,001 —0,003 гача булган ерларда 10—30 м (кенг йулак) ва узунлиги 600 м. гача булиши мумкин. Йулакларнинг кенглиги одатда

  1. даланинг текисланганлик даражасига боглик булиб, кундаланг нишоблиги кичик ерларда у сеялканинг к.амров кенглигига тенг ѐки унга баробар марта ошириб олинади. Энг куп кул- ; ланиладиган йулак кенглиги 3,6-7,2 м. га тенг булиб, кун- ; даланг нишоблиги катга ерларда 1,8 м килиб олинади.

Йулаклар бир-биридан пушта (марза)лар ѐрдамида ажра- тилади. Пушталар сувни йулак буйлаб х,аракатланишини бошкаради. У йулакнинг бош кисмида буйлама ва кундаланг нишобликка боглик холда 0,1-0,15 м. дан 0,2-0,45 м. гача баландликда олинади. Пуштанинг туби эса 0,4-0,6 м ва ундан ! ортик булади. Пушталар УКП, КПУ-2000А, ПР-05 пол олгич- текислагичлар ѐрдамида, сугориш тармоги КЭУ-0,3 ѐки КОР- 500 канал казгич-текислагичлар ѐрдамида 0,53-0,40 м чукурликда олинади.
Йулаклар узунлиги тупрокнинг сув утказувчанлиги ва нишоблигига боглик Холда турлича булади (73- жадвал). Тупрокнинг сув утказувчанлиги канчалик кичик булса, йулаклар 1 шунчалик узун килиб олинади. Сугориладиган ерлар нотекис булса йулак узунлиги тавсия этилган микдорлардан 2-3 марта киска килиб олинади.
73- жадвал
Йулак кенглиги 3,6 м ва пушта баландлиги 0,15 м булган шароитда сугориш техникаси элементлари

Тупроклар

Буйлама нишоблик

Йулак
узунлиги,

Солиштирма сув
сарфи, л/сек.

Юк,ори сув Утказувчан енгил кумок

0,003

200

5,5

0,006

150

4,0

Уртача сув утказувчан Уртача
кумоц

0,003

400

8,0

0,006

350

7,0

Кам сув утказувчан огар кумок,

0,003

500

8,5

0,006

400

7,5 ...

Йулаклаб бостириб с>ториш икки хил схемада амалга оширилади:

    1. яхши текисланган ва кундаланг нишобликсиз ерларда сув муваккат тармокдан бевосита йулакнинг бош кисмига узатилади;

    2. яхши текисланмаган ва мураккаб микрорельефга эга жойларда бу усулда сув таксимлаш анча мураккаб. Шу са- бабдан бундай шароитда йулакка сув унинг ѐн томонидан

кузатилади. Бунинг учун кУшни йулаклар уртасидан КЗУ-0,3 канал казгич-текислагич ѐрдамида 25—30 см чукурликда

мувацкдт арик олинади (унинг киргоги йулакларни чега- раловчи пушта булиб хизмат килади). Сув йулакка муваккат арикнинг охирги кисмидан бош кисмига кадар \ар 10-20 м масофа оралатиб навбатма-навбат сув бериб борилади (18- расм).


18- раем. Йулаклаб бостириб сугориш: а — сувни йулакка ѐн томондан таксимланиши; б - сувни йулакнинг бош кисмига утказиш; г - тупрокни намикиш контури; 1 - сугориш тармога (Укариц); 2 - муваккат арик; 3
— пушта (марза)лар; 4 — сув тускичлар.
(Улчовлар м \исобида).

Йулакка бериладиган сув микдори унинг 1 м эни учун белгиланиб, у солиштирма сув сарфи деб тушунилади. Унинг микдори нишобликка боглик ^олда 1 дан 20 л/сек. гача булади: кундаланг нишоблиги 0,002 дан ва буйлама нишоблиги 0,004 дан катта ерларда йулакнинг солиштирма сув сарфини камайтиришга тугри келади. Бу эса йулакнинг эни ва узунлиги буйлаб кераклича сув катламини хосил килиш имконини бермайди, натижада тупрок бир хилда намикмайди. Йулакка бериладиган энг куп сув сарфига йулакнинг буйлама нишоблиги 0,001—0,003 га тенг булган шароитдагина йул кУйилади. Йулак охиридан окова чикишини камайтириш максадида сув йулак узунасининг 3/4' кисмини утиши билан сув сарфи икки маротаба камайтирилади. Бу узгарувнан о^им билан сугориш деб юритилади.


Йулаклаб бостириб сугоришда сугориш меъѐри 1000-1500 м3/га атрофида булади. Бунда сувни йулак охирига етиб бориш вакги инобатга олиниши лозим.
Йулакка таксимланадиган сув микдори уни тупрокка сингиш микдорига мувофик келиши, яъни qf vf* тенгликни каноатлантириши ке- рак (бу ерда q - йулакка сув сарфи, л/сек.; v — сувнинг фильтрация тезлиги (v = 0,05—0,15 м/сек.); t - сугориш
давомийлиги (I = 4-12 соат ва ундан ор- тик); а - фильтрация тезлигининг суниш коэффициента (а = 0,2-0,8, уртача 0,5). Маълум шароит учун сувнинг солиштирма сарфи (q, л/сек.)ни билган *олда йулакка умумий сув сарфи (q^, л/сек.)ни куйидаги ифода ѐрдамида



\исоблаш мумкин:

бу ерда а - йулак кенглиги.




Яум~ Ч а>

Кенг ва узун йулаклар оркали сугоришда сувни ППА- 165У, ППА-300, КП-200 русумдаги машина ва агрегатлар ѐрдамида таксимлаш сугоришда юкори иш унумдорлигига ва самарадорликка эришишга олиб келади.
Йулаклаб бостириб сугориш юкори иш унумдорлигини таъминлайди. Лекин сугоришда тупрокнинг юзаси сув билан тулик бостиршшши туфайли структура агрегатларининг пар- чаланиши ва тупрокнинг кучли зичлашиши кузатилади, суго- ришдан сунг каткалок вужудга келади ва тупрокни куриб бориши билан унинг юзасида вужудга келган ѐрикдар кенгая бориб, сувнинг бугланишга исроф булиши кучаяди. Шу сабабдан биринчи сугоришни ѐппасига экилган экинлар тупрок юзасини тулик соялагандан кейин утказиш максадга мувофикдир.

ЧЕК ОЛИБ БОСТИРИБ СУГОРИШ


Бундай сугориш махсус курилган чекларни сув билан бостириш оркали амалга оширилади. Шолини сугоришда ва шур ювишда кУлланилади. Сугориш чеки пушта (марза)лар билан Ураб олинган шоличилик картасининг энг кичик бугани булиб, унга берилган сув сингиши оркали тупрок намлигига айланади. Чек олиб бостириб сугориш нишоблиги кичик (< 0,002) ва кагьий нишобсиз, сув утказувчанлиги кучсиз, табиий зовурлаштирилганлиги юкори ѐки коллектор- зовур тармоклари билан таъминланган ерларда кулланилади.
Шолини сугоришда чек 10-12 см. дан 15-16 см. гача сув Катлами билан бостирилади (19- раем).



  1. раем. Чек олиб бостириб сугоришда тупрокни намикиш контури

Хоразм ва Крракалпогистоннинг айрим хужаликларида шолидан


бошка айрим экинлар (бугдой, арпа, сули, ок

жухори ва б.) \ам чек олиб, киска мудцатли бостириб сугориб келинмокда. Киска мудцатли бостириб сугоришда чекка 10 см. дан
15 см. гача калинликда сув берилади, сувнинг бир Кисми тупрокка сингиши билан усимликнинг димикиб нобуд булишини олдини олиш максадида ортикча сув ташама тармокдарга чикариб юборилади.
Чек олиб бостириб сугоришда сувчининг сменадаги иш унумдорлиги 8 гектаргача етиб боради. Лекин бундай сугоришда экинларни суториш меъѐри нисбатан катта эканли- гидан тупрокни сунъий зовурлаштириш талаб этилади, чек ва карталар атрофида олинган пушталар кишлок хужалиги техникасиниг \аракатига халакит беради.

ЭГАТЛАБ СУГОРИШ ТЕХНИКАСИ ЭЛЕМЕНТЛАРИ


К.ишлок хужалиги экинларини эгатлаб сугоришнинг сифати ва самарадорлиги суториш техникаси элементларини Канчалик тугри танланганлиги ва татбик этилганлигига бевосита боиткдир. Эгатлаб суториш техникаси элементларига эгатнинг узунлиги (/э), кундаланг кесимининг шакли ва улчамлари, эгатга сув бериш давомийлиги (!ум) ва микдори (q) киради (20- раем). Эгатлар узунлиги даланинг текислан- ганлик даражаси, нишоблиги, сув утказувчанлиги ва катор орасининг кенглигига мувофик равишда танланади.
20- раем. Эгатларнинг кундаланг кесими: а — учбурчакли; б — трапеция- параболик; в - эгатнинг кенглиги; eg - к,атор орасининг кенглиги; яб ~ эгатнинг умумий чукурлиги; h - эгатнинг чукурлиги.

Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling