Ўзвекистон республикаси олий ва ўрта


Download 0.73 Mb.
bet16/119
Sana28.09.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1689084
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   119
Bog'liq
Экинларни сугориш асослари

НАЗОРАТ УЧУН САВОЛЛАР

  1. Тупрокдаги сув шакллари ва турлари, уларнинг х,аракати хакида нималарни ■биласиз?

  2. Усимликлар учун ахдмиятли булган сув шаклини курсатинг.

  3. Сулиш намлиги нима? Бу курсаткични кандай омиллар белгилайди?

  4. Сизот сувлари нима ва унинг а^амиятини курсатинг.

  5. Тупрокнинг намланиш даражалари биологик жихдтдан кандай ба^оланади?

  6. Муътадил намлик кулами деганда нимани тушунасиз?

  7. Тупрокнинг сув-физик хоссаларига нималар киради?

  8. Тупрокнинг нам сигами нима? Унинг турларини ва хдр хил тупрокдардаги улчамларини курсатинг.

  9. Тупрокнинг тулик ва чегаравий дала нам сигамлари хакида нималарни билиб олдингиз? Уларни дсх,кончиликдаги а\амиятини баѐн этинг.

  10. Тупрокнинг максимал гигроскопик ва молекуляр нам сигамлари хусусиятларини курсатинг.


    1. СУВ РЕСУРСЛАРИ ВА СУВ БИЛАН ТАЪМИНЛАНГАНЛИК




      1. СУВ РЕСУРСЛАРИ

Сув ресурслари табиатнинг мучим таркибий кисми чи~ собланиб, инсоннинг чаѐти ва фаолиятида алочида ачамиятга эга. Ачоли сонининг усиши ва ишлаб чикаришни купайиши билан сувнинг ачамияти янада ортиб боради.
Сув ресурслари — бу гидросферадаги доимий ва табиатда айланиши жараѐнида кайтадан тикланиб турувчи сув захираси б^либ, унга океанлар, денгизлар, дарѐлардаги сувлар, музликлар, ер ости ва тупрок сувлари, атмосферадаги сувлар киради.
Сув ресурслари унга нисбатан зчтиѐткорона муносабатда булишни чамда унинг захирасини купайтириш ва ундан тугри фойдаланишни талаб этади. Сув ресурслари табиатда айланиши жараѐнида кайта тикланиб туриши билан фойдали Казилмалардан фарк килади. Лекин бу сув ресурсларини табиатда чексиз микдорда дегани эмас.
Халк хужалигини келгусида ривожлантириш табиат бойликларидан тежамли фойдаланишга узвий боглик булиб, бу ерда ачолини маиший ва халк хужалигини ишлаб чикариш эчтиѐжлари учун зарур булган сув ресурслари алочида ачамият касб этади.
Жачон мамлакатларининг аксариятида сугориладиган дехкончилик майдонларини кенгайтириш имконияти сув ресурслари ва сугоришга ярокди ерларнинг такчиллиги билан чегараланади. Шу туфайли сугориш техника ва техноло- гияларини такомиллаштириш, сугориш тизимларидан фойдаланиш даражасини яхшилаш, кишлок хужалиги ишлаб чика- риши самарадорлигини ошириш талаб этилади. Шунингдек, сув ресурсларидан янада тежамли фойдаланиш, кишлок хужалигида фойдаланилмаѐтган ерларни узлаштириш, сув ресурсларини купайтиришга олиб келувчи сув манбаларини ах- тариш ва улардан фойдаланиш, атроф мучитга сувнинг салбий таъсирини олдини олиш каби тадбирларни ишлаб чикиш
йича йилига 21,2 минг м3 ни ташкил этади) ва Крзогистон республикалари кам, Туркманистон хамда Молдова респуб- ликалари эса жуда кам таъминланган. Лекин куш ни давлат- лардан келиб тушувчи сув ресурслари х,исобига бу курсаткич ортиб боради.
Сув билан кам таъминланган минтакаларда сув кам йил- лари айрим дарѐларнинг сув окими куп йиллик уртача окимга нисбатан 3-4 фоизни, куп йиллари 300-400 фоизни, ортикча намиккан минтакада тегишли равишда 60—70 ва 135—150 фоизни ташкил этади. Куркокчил минтакада сув кам давр като- расига 2 дан 8 йилгача, сув куп давр эса 2—3 йил давом этади (Юшманов О.Л. ва б., 1985).

      1. жадвал


Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   119




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling