1-4sinf darsliklarida massa o'lchov birliklarini o'qitish metodikasi mundarija kirish i-bob boshlang’ich sinflarda massaning nazariy va uslubiy asoslari

1-4sinf darsliklarida massa o'lchov birliklarini o'qitish metodikasi
MUNDARIJA
KIRISH…………………………………………………………………………..3
I-BOB BOSHLANG’ICH SINFLARDA MASSANING NAZARIY VA USLUBIY ASOSLARI………………………………………………………….5

1. 
   Massani o'rganishning nazariy asoslari……………………………………….5
   
2. 
   Boshlang`ich sinflarda massani kattaliklardan biri sifatida o`rganish jarayonining uslubiy asoslari…………………………………………………8
   

II-BOB BOSHLANG’ICH SINFLARDA MASSA VA UNING O’LCHOV BIRLIKLARINI METODIK TIZIMI………………………………………..17
2.1 Boshlang’ich sinflarda massa va uning o’lchov birliklarini o’rganishning metodik tizimini tahlil qilish……………………………………………………..17
2.2 Massa, hajm va ularning birliklari bilan tanishtirish........................................25
XULOSA...............................................................................................................27
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.............................................................29
KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi: Massa va uning o’lchov birliklari I-IV sinflarda natural sonlar va kasrlarni oʻrganish bilan chambarchas bogʻliq holda koʻrib chiqiladi: oʻlchashni oʻrganish hisoblashni oʻrganish bilan bogʻliq; tegishli hisob birliklari kiritilgandan keyin yangi o'lchov birliklari kiritiladi; natural sonlar va kattaliklar ustida arifmetik amallar bajariladi. Masalalarni yechishda ko`rgazmali qurol sifatida o`lchov va grafik ishlar qo`llaniladi. Shunday qilib, miqdorlarni o'rganish matematika kursining ko'plab savollarini o'zlashtirishga yordam beradi. Boshlang'ich maktabda matematika kursida qadriyatlar va ularning o'lchovlarini o'rganish kichik yoshdagi o'quvchilarning rivojlanishida katta ahamiyatga ega. Buning sababi shundaki, kattalik tushunchasi orqali narsa va hodisalarning real xossalari tasvirlanadi, tevarak-atrofdagi voqelik haqidagi bilimlar amalga oshadi; miqdorlar o'rtasidagi bog'liqliklar bilan tanishish bolalarda atrofdagi dunyo haqida yaxlit g'oyalarni shakllantirishga yordam beradi; miqdorlarni o'lchash jarayonini o'rganish insonning kundalik faoliyatida zarur bo'lgan amaliy ko'nikmalarni egallashga yordam beradi. O‘zbekiston Respublikasida yosh avlodlarning o’qish faoliyati mazmuni, maqsad va vazifasi, vositalari, metodlari tashkil etish shakllarini va ilmiy pedagogik asoslarga tayangan holda takomillashtirishni taqoza etmoqda. Xalqimizning ma’naviy boyliklarini, jahon sivilizatsiyasi eng yaxshi yutuqlarini o‘zida mujassamlashtirgan yangi avlodni shakllantirish bugunning eng muhim vazifasidir” degan dasturiy fikrdan ham bilib olish mumkin. Ushbu vazifaning samaradorligi masallar ularning bilim egallashdagi faolligini, mustaqil bilish faoliyatini shakllantirishga taqaladi. Bunda o‘quvchilarning matematik tayyorgarligi jarayonini shakllantirishni 1-sinf o‘quvchilarida dolzarbligi yaqqol namoyon bo‘ladi.
Boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish metodikasini takomillashtirishga bag‘ishlangan ilmiy adabiyotlar tahlili psixologik-pedagogik tadqiqotlarda boshlang‘ich sinflarda matematika o‘qitish samaradorligini oshirishning ilmiy taxlili birinchidan, axborotlarni boyitib borish orqali ta’lim mazmunini o‘zgartirish, didaktik elementlarni qatnashtirib o‘zlashtirish, (B.P.Erdniyev, P.M.Erdniyev), har bir fanning asosiy g‘oyasini ajratish (I.D.Zverev, V.N.Maksimova, R.A. Mavlonova, A.Abduqodirov, A.M.Markushevich) nazariy bilimlarning rolini oshirish (V.V. Davidov, A.K. Markova, J. Ikromov, A.M. Pishkalo, L.SH.Levenberg, N.U.Bikbayeva, E.Yangibayeva, M.Axmedov) yo‘nalishlarida amalga oshirilgan.
Boshlang‘ich sinf uchun darslik va o‘quv qo‘llanmalari (K.Qosimova, R.A. Mavlonova, L.SH. Levenberg), o‘qituvchilar uchun qo‘llanmalar (M.I. Mopo, A.M. Pishkalo, L.SH.Levenberg, N.U.Bikbayeva) va o‘quvchilar uchun, tajriba-sinov qo‘llanmalari (M.Ahmedov, N.Abduraxmonova, R.Ibragimov, Y.M. Kolyagin, P.M. Erdniyev) mualliflari mashqlar to‘plami (o‘quv materiallari) orqali boshlang‘ich maktab o‘quvchilarining bilish faoliyatini shakllantirish mumkinligiga to‘xtalib o‘tishgan. Didaktika va ta’lim metodikasiga bag‘ishlangan ishlarda (P.M.Erdniyev, N.U.Bikbayeva, L.SH. Levenberg, R.A. Mavlonova, K.Qosimova va boshqalar) bu muammo umumiy holatda ko‘zda tutiladi, biroq maxsus tadqiqot predmeti sifatida ajratib olinmagan.
Bundan tashqari, miqdorlar bilan bog'liq va boshlang'ich sinfda olingan bilim va ko'nikmalar matematikani keyingi o'rganish uchun asosdir. Biroq mashg‘ulot natijasi shuni ko‘rsatadiki, bolalar miqdorlar bilan bog‘liq bo‘lgan materialni yetarli darajada o‘zlashtirmaydilar: ular miqdor va miqdor birligini farqlamaydilar, ikki narsaning birliklarida ifodalangan miqdorlarni solishtirishda xatoga yo‘l qo‘yadilar, o‘zlashtirmaydilar. o'lchash qobiliyatlari yaxshi. Bu ushbu mavzuni o'rganishni tashkil etish bilan bog'liq. An'anaviy dastur bo'yicha darsliklarda maktab o'quvchilarining o'rganilayotgan qiymat haqidagi g'oyalarini aniqlashtirish va aniqlashtirish, bir hil qiymatlarni taqqoslash, o'lchash ko'nikma va ko'nikmalarini rivojlantirish, turli nomlar birliklarida ifodalangan qiymatlarni qo'shish va ayirish kabi vazifalar etarli emas. Bu massa kabi miqdorga ham tegishli. Shunday qilib, bolalarning "Masa va uning o'lchov birliklari" mavzusi bo'yicha matematik tayyorgarligini oshirish uchun uni rivojlantiruvchi ta'lim tizimidan yangi mashqlar bilan to'ldirish kerak