1-mavzu. Makroiqtisodiyot fanining predmeti, maqsadi va tadqiqot usullari 1

Makroiqtisodiyot fanining predmeti, maqsadi va tadqiqot usullari 1 “Makroiqtisodiyot” fanining shakllanishi tarixi, predmeti va ob’ekti

1-MAVZU. MAKROIQTISODIYOT FANINING PREDMETI, MAQSADI VA TADQIQOT USULLARI
1

• 
  “Makroiqtisodiyot” fanining shakllanishi tarixi, predmeti va ob’ekti.
  

2

• 
  Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari.
  

3

• 
  “Resurslar-tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar-xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli.
  

Reja:
Iqtisodiyot

jahon
iqtisodiyoti
milliy
iqtisodiyot
tarmoq
iqtisodiyoti
mintaqa va hudud
iqtisodiyoti
korxona yoki firma
iqtisodiyoti
Oila
iqtisodiyoti
Iqtisodiyot qamrov darajasiga qarab quyidagi turlarga bo‘linadi
Yuqoridagilar yaxlitlashtirilganda iqtisodiyot turlari

• 
  Alohida firma va bozorlar iqtisodiyoti
  

MIKROIQTISODIYOT

• 
  Mamlakat iqtisodiyoti
  

MAKROIQTISODIYOT

• 
  fiziokratlar maktabining asoschisi, Fransiya qiroli Lyudovik XV saroyi vrachi;
  
• 
  Ilk marotaba o’z davrida mamlakat aholisini 3 guruhga bo’lib o’rgangan: hunarmand, dehqonlar va yer egalari;
  
• 
  “Kene jadvali” orqali birinchi marta iqtisodiyotni tadqiq eta boshlagan va makroiqtisodiyot elementlariga fundament qo’ya boshlagan.
  

Fransua Kene (1694–1774)
1. “Makroiqtisodiyot” fanining shakllanishi tarixi, predmeti va ob’ekti.
Makroiqtisodiy tahlilning tamal toshlari, shuningdek, J.B.Sey, L.Valras, V.Pareto va boshqa olimlar tomonidan XIX asrdanoq qo‘yilgan edi deb ta’kidlash mumkin. Keyinchalik, K.Marks o‘zining jami ijtimoiy mahsulot(JIM)ni takror ishlab chiqarish sxemasi, V.Leontev esa o‘zining tarmoqlararo balansi bilan makroiqtisodiyotni iqtisodiy nazariyaning alohida bo‘limi sifatida ajralib chiqishi uchun mustahkam asos yaratishdi.
Birinchi bor «makroiqtisodiyot» atamasini 1933 yilda taniqli norveg olimi, iqtisodchi-matematik, ekonometrikaga asos solgan olimlardan biri, Nobel mukofoti laureati Ragnar Frish o‘z maqolasida tilga olgan (Ragnar Frisch).
J.M. Keyns esa o‘zining “Ish bilan bandlilik, foiz va pulning umumiy nazariyasi”(1936 yil) asari bilan bu jarayonni mantiqiy yakuniga yetkazdi. Shu sababli ham J.M. Keyns makroiqtisodiyot fanining asoschisi sifatida tan olinadi.
Djon Meynard Keyns (1883-1946)
1) u makroiqtisodiy voqeliklar va jarayonlarni oddiy ravishda izohlabgina qolmay, shu bilan birga ular o’rtasidagi qonuniyatlarni va bog’liqliklarni aniqlaydi, iqtisodiyotdagi sabab-oqibat aloqalarini tadqiq qiladi;
2) makroiqtisodiy bog’liqliklar va aloqalarni bilish iqtisodiyotdagi mavjud vaziyatni baholashga imkon beradi va uni yaxshilash uchun nima qilish va birinchi navbatda siyosat vakillari qanday chora ko’rishlari kerakligini ko’rsatadi, ya’ni iqtisodiy siyosatni tamoyillarini ishlab chiqishga imkon beradi;
3) makroiqtisodiyotni bilish kelajakda jarayonlar qanday rivojlanishini oldindan ko’rish, ya’ni prognozlar tuzish, kelgusidagi iqtisodiy muammolarni oldindan ko’rishga imkoniyat beradi.
Makroiqtisodiyotni o’rganishning muhimligi: