2. Qurilish tashkilotlarida materiallar harakatini hujjatlashtirish va ularning ombor hisobi

2.Qurilish tashkilotlarida materiallar harakatini hujjatlashtirish va 
ularning ombor hisobi

Qurilish tashkilotlarida materiallar harakatini hujjatlashtirish ularning kelib 

tushish manbalariga, tashib keltirish shartlari va usullariga, shuningdek nima 
maqsadlarda chiqim qilinganligi va boshqa holatlarga bevosita bog‘liqdir. Ushbu 
maqsadlarda qo‘llaniladigan boshlang‘ich hujjatlar to‘g‘risidagi umumiy 
ma’lumotlar 3.1-jadvalda keltirilgan. Quyida materiallar harakatiga doir ayrim 
asosiy boshlang‘ich hujjatlarni tuzish va ulardan foydalanish tartiblariga qisqacha 
to‘xtalamiz.
Qurilish tashkilotlariga materiallar asosan ta’minotchilardan, bosh pudratchi 
va subpudratchilardan, buyurtmachilardan, ta’minot-savdo korxonalaridan kelib 

tushadi. Materiallar ta’sischilardan ularning ustav kapitalidagi ulushi sifatida, 

shuningdek boshqa yuridik va jismoniy shaxslardan beg‘araz moliyaviy yordam 
sifatida olinishi ham mumkin.
3.1-jadval 
Qurilish tashkilotlarida materiallar hisobi uchun qo‘llaniladigan 
boshlang‘ich hujjatlar
klassifikatori 
 
№ 
Boshlang‘ich hujjat nomi 
Tuzuvchi 
shaxslar 
Foydalanuv-
chilar 
Taqdim etish 
muddati 
 
1 
Ishonchnoma 
Buxgalteriya 
Buxgalteriya, 
Ta’minot bo‘limi 
Olingan so‘ng 10 
kun ichida
2 
Materiallarni qabul qilish 
dalolatnomasi (M -7 shakl) 
Ombor mudiri 
Buxgalteriya, 
Ta’minot bo‘limi 
Joriy oyning oxirgi 
kuni 
3 
Omborga kirim qilish orderi 
(M-4 shakl) 
Ombor mudiri 
Buxgalteriya, 
Ta’minot bo‘limi 
Joriy oyning oxirgi 
kuni 
4 
Limit-zabor varaqasi 
(M-8 shakl) 
Ombor mudiri 
Buxgalteriya, 
uchastka 
boshliqlari, 
masterlar
Joriy oyning oxirgi 
kuni 
5 
Talabnoma ( M- 11 shakl) 
Uchastka 
boshliqlari, 
masterlar 
Buxgalteriya 
uchastka 
boshliqlari, 
masterlar 
Har kuni 
6 
Ichki almashuv nakladnoyi 
(M-15 shakl) 

Ombor mudirlari 

Buxgalteriya, 
boshqa 
bo‘linmalar 
Har kuni 
7 
Schyot-faktura
Sotish bo‘limi 
Buxgalteriya, 
boshqa 
bo‘linmalar 
Har kuni 
8 
Inventarlarni hisobdan chiqarish 
to‘g‘risida dalolatnoma
Uchastka 
boshliqlari, 
masterlar 
Buxgalteriya, 
boshqa 
bo‘linmalar 
Joriy oyning oxirgi 
kuni
9 
Materiallar harakati to‘g‘risida 
hisobot (M-19) 
Ombor mudirlari 
Buxgalteriya, 
boshqa 
bo‘linmalar 
Joriy oyning oxirgi 
kuni 
10 
Qurilishda asosiy materiallar 
sarfi to‘g‘risida hisobot (M-29) 
Uchastka 
boshliqlari, 
masterlar 
Buxgalteriya, 
boshqa 
bo‘linmalar 

Joriy oyning oxirgi 

kuni 

Ta’minotchilardan (qurilish materiallari kombinatlari, zavodlar, ta’minot-

savdo korxonalari va boshqalardan) qurilish materiallari shartnomalar asosida 
sotib olinadi. Qurilish tashkiloti ta’minotchilardan materiallarni olish uchun 
o‘zining ishonchli vakili (ekspeditor) nomiga ishonchnoma beradi. Bu vakil 
qurilish materiallarini ta’minotchidan qabul qilib olish, uni yuklash, jo‘natish, 
yetkazib kelishga mas’ul shaxs hisoblanadi. Ta’minotchi korxona qurilish 
tashkiloti vakili qo‘liga yuklab jo‘natilgan materiallar bo‘yicha schyot-faktura va 
unga ilova qilinadigan yuk-transport hujjatlarini (TTN, temir yo‘l naklodnoyi, 
vagon spesifikatsiyasi, sifat sertifikati va boshqalarni) taqdim etadi.

Materiallarning buyurtmachilardan, bosh pudratchi va subpudratchi 

tashkilotlardan olinishi ham yuqorida keltirilgan tartibga o‘xshash tarzda 
hujjatlashtiriladi. Qurilish materiallarini ta’sischilardan kirim qilinishi ta’sis 
shartnomasi, baholar kelishuvi bayonnomasiga muvofiq tuzilgan schyot-fakturalar 
va ularga ilova qilingan hujjatlar asosida amalga oshiriladi. 
Qurilish tashkilotida kelib tushgan materiallar rahbarning farmoyishiga ko‘ra 
omborlarga yoki bevosita qurilish maydonchalaridagi maxsus joylarga miqdor va 
sifat jihatdan qabul qilinadi. Tashib keltirishda turli qo‘shimcha harajatlar qilingan 
materiallar 
bo‘yicha qurilish tashkiloti buxgalteriyasi maxsus «Kirim 
dalolatnomasi»ni tuzadi. Ushbu hujjat materiallarni sotib olish qiymati (tannarxi) 
bo‘yicha hisobga olish uchun asos bo‘ladi.
Qurilish tashkilotlarida kelib tushgan materiallarning ombor hisobi partion, 
navli yoki qoldiq usullar bo‘yicha olib boriladi. Buning uchun mos ravishdagi