2. Shaxsning kasbiy shakllanish determinatsiyasi. Shaxsning kasbiy shakllanishi

---

Shaxs psixologiyasi va 
kasbiy shakllanish.
1.
Shaxsning biogenetik va
sotsiogenetik nazariyalari. 
Shaxs faolligi.
2.
Shaxsning kasbiy shakllanish 
determinatsiyasi.
3.
Shaxsning kasbiy 
shakllanishi.
4.
Shaxsning kasbiy rivojlanish 
bosqichlari.

---

Shaxsning biogenetik va sotsiogenetik nazariyalari. 
Biogenetik nazariya

Insonning biologik rivojlanishi bosh omil
sifatida qabul qilingan bo‘lib, qolgan
jarayonlarning
taraqqiyoti
ixtiyoriy
xususiyat kasb etadi, ular bilan o‘zaro
aloqalar tan olinadi, xolos. Mazkur
nazariyaga binoan, taraqqiyotning bosh
maqsadi – biologik determinantlarga
(aniqlovchilariga) qaratiladi va ularning
mohiyatidan
sotsial-
psixologik
xususiyatlar kelib chiqadi.
Sotsiogenetik nazariya.

Biogenetik
nazariyaning
qarama-
qarshi
ko‘rinishi
sotsiogenetik
nazariya hisoblanadi. Sotsiogenetik
yondashuvga binoan, shaxsda ro‘y
beradigan o‘zgarishlar jamiyatning
tuzilishi,
ijtimoiylashish
(sotsializatsiya) usullari, uni qurshab
turgan
odamlar
bilan
o‘zaro
munosabati
vositalaridan
kelib
chiqqan
holda
tushuntiriladi.
Ijtimoiylashuv
nazariyasiga
ko‘ra,
inson biologik tur sifatida tug‘ilib,
hayotning
ijtimoiy
shart-
sharoitlarining bevosita ta’siri ostida
shaxsga aylanadi.
«Shaxs» tushunchasi keng va ko‘p qirralidir. Psixologiya fani boshqa fanlardan farqli
o‘laroq, shaxsning ichki dunyosini, boshqacha qilib aytganda, uning ruhiy
jarayonlarini, hissiy- irodaviy holatlarini, individual psixologik xususiyatlarini tadqiq
qiladi. Psixologiya fanida shaxs muammosini o‘rganish bo‘yicha turli nazariyalar
mavjud bo‘lib, ularga biogenetik, sotsiogenetik yondashuvlar kiradi.

---

Shaxs faolligi.
O'zini o'zi 
anglash 
zarurati
Estetik 
ehtiyojlar
Kognitiv ehtiyojlar
Hurmatga ehtiyoj
Tegishli va muhabbatga ehtiyoj
Xavfsizlikka ehtiyoj
Fiziologik ehtiyojlar
Faoliyat
insonni
shaxs
sifatida
rivojlanishining
asosi,
uning
ijtimoiy
mavjudot sifatida mavjudligining asosiy omili
hisoblanadi. Faoliyatni o'zlashtirish, uning
murakkablashishi, yaxshilanishi inson asab
tizimi rivojlanishining muhim shartidir. Shaxs
o`zining faoliyati tufayli tevarak-atrofdagi
olam bilan faol munosabatda bo`ladi.
Ehtiyojlar
odamni
qondirish
uchun
vositalarni topishga undaydi, bu esa faol
faoliyatni
talab
qiladi.
Shuni
ta'kidlash
kerakki,
ehtiyojlarning
har
biri
to'liq
qondirilishi shart emas - keyingi bosqichga
o'tish uchun qisman to'yinganlik etarli.

---