Amaliy mashg’ulot №4 Mavzu. Ooyoq skeleti suyaklarini tuzilishini o`rganish. Nazariy tushuncha


Download 15.1 Kb.
Sana05.01.2022
Hajmi15.1 Kb.
#227682
Bog'liq
4-amaliy. Oyoq suyaklari


Amaliy mashg’ulot № 4
Mavzu. Ooyoq skeleti suyaklarini tuzilishini o`rganish.
Nazariy tushuncha. Oyoq suyaklari: chanoq kamarining suyaklari va erkin oyoq suyaklariga bo`linadi.Chanoq kamari ikki tomondan bittadan chanoq suyak-dan, erkin oyoq suyaklari esa son suyagi, katta – kichik boldir va panja skletidan tashkil topgan. Chanoq suyagi uch qismga: yonbosh suyagi, quymich suyagi va qov suyagiga bo`linadi.Yonbosh suyagi-tos suyakning ustki qismini tashqil qiladi. Yonbosh suyagining pastki yo`gonroq qismi, tanasi qo`ymich kosasi mavjud. Suyakning tanasidan yuqoriga serbar plastinka, qanot “S” shaklida keng bo`lib, g’adir-budir bo’lib unga muskullar yopishadi. Qanotning yuqorigi cheti yonbosh qirrasi deb ata-ladi.Yonbosh suyagining orqa tomonida katta o`tirgich o`ymasi va uning pastida o`tkir o`siq joylashgan. Yonbosh suyak qanotining ichki yuzasi silliq va botiqroq bo`lib, yonbosh chuqurchasi deb ataladi.

Quymich suyagi - tos suyagining pastki qismini tashkil qiladi. Quymich suya-gining tanasi va undan pastga davom etgan yuqori butogi bor. Mana shu butoq burchak hosil qilib, pastki butoqqa o`tadi va qov suyagining pastki butog’i bilan qo`shiladi. Quymich suyagining butoqlarining birlashgan joyi kengayib yo`gon-lashgan quymich do`nbog’ini hosil qiladi.Quymich bilan qov suyaklarining butoq -lari o`zaro qo`shilib, kattagina yopqich teshikni hosil qiladi.Tos suyaklarining tashqi yuzasida son suyagining boshchasi kirib turadigan anchagina katta va chuqur bo`g’im yuzasi joylashadi. Bo`g’im yuzasining tagida chuqurcha bor.

Qov suyagini ikkita, yuqori va pastki butoqlari burchak hosil qilib, o`zaro birlashib turadi va ana shu burchakning medial chakka yuzasida oval shaklidagi cho`zinchoq bo`g’im yuza orqali ikki tomondagi qov suyaklari o`zaro birlashib turadi.

Kichik boldir suyagi naysimon shakldagi suyaklar guruhiga kirib, yuqori uchida boshcha , boshchaning uchi katta boldir suyagi bilan bo`g`im hosil etuvchi yuza uning boshchasi va tanasi orasida bo`yin qismi bo`ladi.Kichik boldir suya-gining tanasida oldingi qirra, orqa qirra, katta boldir suyagi tomonidagi suyaklararo qirra va bu qirralar orasida ichki yuza tashqi yuza hamda orqa yuza bo`ladi. Kichik boldir suyagining pastki uchida lateral to`piq, katta boldir suyagi bilan bo`g`im hosil estuvchi yuza bo`ladi. Lateral to`piqda chuqurcha va egat ko`rinadi.Kichik boldir suyagining proksimal epifiz sohasida suyaklanish nuqtasi 3-5 yoshda hosil bo`ladi. Distal epifiz sohasida suyaklanish nuqtasi 2 yoshda paydo bo`lib, suyaklanib ketishi 20-22 yoshlarda yakunlanadi.

Oyoq panjasining kaft usti suyaklari yonidagi suyaklar bilan birikuvchi bo`g`im yuzalari, bo`rtiqlar bo`ladi.Oyoq panjasining kaft suyaklari naysimon shaklidagi suyaklar guruhiga kirib, uning asosi tanasi boshchasidan iborat. Birinchi kaft suyagida bo`rtiq I va beshinchi kaft suyagida bo`rtiq bo`ladi. Oyoq barmoqlari uch guruh falang suyaklaridan hosil bo`ladi: proksimal barmoqlar, o`rta falang , tirnoq falangalari. Bosh barmoqda o`rta falang suyagi bo`lmaydi. Falang suyaklarida boshchasi, tanasi, asosi bo`ladi. Falang suyaklarining boshchasida g`altaksimon hosila bo`ladi.
Darsning maqsadi: Oyoq suyaklarining qismlari haqida to`lik ma’lumot beris va ularni o`zaro birikishini tushintirib berish.

Kerakli asboblar: tablitsa, darslik, atlas, al’bom, skelet va suyaklar.

Ishning borishi. Oyoq suyaklarining qismlarini o`quv jihozlari yordamida o’rganish, talabalarning mustaqil ishlashini tashkil etish va baholash. So`ngra talabalar laboratoriya darsi davomida ko`rib tushingan suyaklarni o’lchamlarini olib al’bomga rasmini tushiradilar.

Ishni rasmiylashtirishga doir tavsiyalar: Odamning oyoq skeletiga qarab anatomik jihatdan ta’riflang. Oyoq skeleti bo`limlarini rasmini chizing. Oyoq skeletini suyaklarini o`zaro birikishi haqida gapirib bering?

Darsni mustahkamlash uchun savollar

1.Chanoq suyagining qismlari.

2.Kichik boldir suyagi.

3.Oyoq panjasining kaft usti suyaklari.



4. Katta boldir suyagi

5. Son suyagi
Download 15.1 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling