Бўлинмалар шахсий таркибини ўқитишнинг тамойиллари ва уларнинг педагогик тавсифи

• 4-mavzu.Касб хунар таълими методлари ва ташкилий шакиллари.

Ўқув саволлари:

• Педагогик жараён методлари ҳақида тушунча ва уларнинг моҳияти. Таълим методлари таснифи.
• Фаол ўқитиш методлари.
• Таълим методларини танлаш
• мезонлари.

САВОЛ

• УСУЛ
• НИМА

• УСЛУБ НИМА

• ВОСИТА НИМА

Таълим методлари (услублари) таълим берувчи ва таълим олувчиларнинг биргаликдаги фаолиятининг усуллари бўлиб, бунда таълим берувчи таълим олувчиларни билим, кўникма ва малакалар билан қуроллантиради. Таълим методларининг алоҳида қисмлари (элементлари) эса таълим усуллари дейилади.

• Таълим методлари (услублари) таълим берувчи ва таълим олувчиларнинг биргаликдаги фаолиятининг усуллари бўлиб, бунда таълим берувчи таълим олувчиларни билим, кўникма ва малакалар билан қуроллантиради. Таълим методларининг алоҳида қисмлари (элементлари) эса таълим усуллари дейилади.

Таълимнинг билим бериш ва ривожлантириш вазифаларининг самарали амалга оширилиши ўқитувчи томонидан машғулот мавзуси ва мақсадларидан, шунингдек таълим олувчиларнинг хусусиятларидан келиб чиқиб энг оптимал ўқитиш методини танлашга боғлиқ.

• Таълимнинг билим бериш ва ривожлантириш вазифаларининг самарали амалга оширилиши ўқитувчи томонидан машғулот мавзуси ва мақсадларидан, шунингдек таълим олувчиларнинг хусусиятларидан келиб чиқиб энг оптимал ўқитиш методини танлашга боғлиқ.

Таълим методлари машғулотларни ташкил этиш шакллари каби умумий ва махсус бўлади. Умумий методлардан барча таълим турлари учун мутахассислар тайёрлаш жараёнида фойдаланиш мумкин. Махсус методлар эса алоҳида олинган мутахассисликлар учун қўлланилади. Масалан, Дизаин, Касбий таълим, олий ҳарбий ўқув юртлари ва академияларда ва ҳоказо.

• Таълим методлари машғулотларни ташкил этиш шакллари каби умумий ва махсус бўлади. Умумий методлардан барча таълим турлари учун мутахассислар тайёрлаш жараёнида фойдаланиш мумкин. Махсус методлар эса алоҳида олинган мутахассисликлар учун қўлланилади. Масалан, Дизаин, Касбий таълим, олий ҳарбий ўқув юртлари ва академияларда ва ҳоказо.

• 1.Ўқитишда талабанинг ҳаракатлари характеристикасига кўра:
• а) Фаол методлар
• б) Пассив методлар

• 2. Ўқув ишининг турларига қараб:
• а) билимларни ўзлаштиришнинг дастлабки методи;
• б) билимларни такомиллаштириш методи;
• в) билимларни текшириб кўриш ва баҳолаш методи;

• 3. Билим манбаларига қараб:
• а) Оғзаки методлар;
• б) Кўргазмали методлар;
• в) Амалий методлар.

• Фаол таълим деганда - биз таълим-тарбия жараёнида талаба ва ўқитувчиларнинг онгли ва фаол иштироки, мустақил ва ижодий қобилиятларини ривожлантирувчи омиллар мажмуини тушунамиз.

• Таълим мақсадларига эришиш бўйича талаба ва ўқитувчининг биргаликдаги иш фаолиятини ташкил қилиш таълим усуллари тизимини қуйидаги белгилари бўйича гуруҳларга бўлиш мумкин.

• Биринчи гуруҳ – талабаларнинг ўзлаштириш, тушуниб етиш, билимини мустаҳкамлаш бўйича перцептив (Перцептив-ўзлаштириш) иш фаолиятини таъминлайдиган, тайёр ҳолатда талабаларга баён қилинган ўқитиш ва билим олиш усуллари:
• маъруза, ҳикоя, тушунтириш;
• намойиш, иллюстрация, видеоусул

• Иккинчи гуруҳ – талабаларнинг билимини ўзлаштириш, сингдириш, мустаҳкамлаш бўйича репродуктив фаолиятни таъминловчи, маҳорат ва малакани алгоритм (намуна) бўйича ўқитувчиларнинг бевосита бошчилигида ташкил этишга асосланган ўқитиш ва билим олиш усуллари:
• китоб билан ишлаш;
• лаборатория усули;
• оғзаки ёки ёзма, амалий машқлар.

• Учинчи гуруҳ – таълимга муҳокама ва ривожлантирувчи характер берувчи, таълим олувчиларни маҳсулдор фаолиятини таъминловчи дарс бериш ва ўқитиш усуллари:
• ўқув суҳбати;
• давра суҳбати;
• баҳс;
• мияга ҳужум (брейнсторминг);
• ишбилармон ёки ролли ўйин;
• «пинборд»;
• баҳолаш.

• Тўртинчи гуруҳ – талабалар томонидан муаммони тушунтириш ва ечиш, мустақил билим олишни кучайтирадиган ва шунга ундайдиган усуллар:
• муаммоли топшириқлар усули;
• индивидуал (амалий) усул;
• ўз-ўзини аттестация қилиш;
• лойиҳалаш усули;
• вазиятларни ўрганиш.

• ТАЪЛИМ МЕТОДЛАРИ

• Ўқув материалини оғзаки баён қилиш

• хикоя қилиш

• тушунтириш

• маъруза

• Ўқув материалини муҳокама қилиш

• суҳбат

• синф-гуруҳ машғулотлари

• семинар машғулотлар

• давра суҳбати

• Кўрсатиш(намойиш қилиш) методи

• Мустақил иш методи

• Машқ қилиш методи

• Амалий ишлар методи

• Муаммоли таълим методи