Eshonqulov Shaxzod

Eshonqulov Shaxzod

JAHON TARIXI FANIDAN TAYYORLAGAN

TAQDIMOTI

MAVZU: XV-XVII asrlarda markazlashgan Rus davlati.
Reja:
1 Markazlashgan rus davlаtining tashkil topishi.
2 XVI-XVII asrlarda уuz bergan siyosiy voqealar
3 Rus davlаtining tashqi siyosati

Mo’g’ullar zulmidan ozod bo’lish mustaqil knyazliklarni

• Mo’g’ullar zulmidan ozod bo’lish mustaqil knyazliklarni
• bo’ysundirish bilan birga olib borildi. 1478 yili Novgorod, 1485 yili Tverь, 1510 yili Pskov, 1520 yili Ryazanь yerlari Moskvaga bo’ysundirilib, rus yerlarining siyosiy birlashuvi asosan yakunlandi. Markazlashtirish jarayonida ko’p millatli davlat shakllandi. Moskva davlati tarkibiga karellar, ijorlar, vodilar, vepslar, saamlar, komi va nenetslarning yerlari ham birlashdi.
• Keyinchalik, Volga bo’yi zabt etilgandan so’ng u yerdagi tatarlar, marilar , mordvalar va
• chuvashlar ham shu davlat tarkibiga kirdi.
• XVI asr boshlarida – 1503 yili Seversk yerlari: CHernigov, Starodub, Rilьsk, Putivlь,
• Gomelь, Novgorod Severskiy va boshqalar, hammasi bo’lib 25 ta shahar va 70 ta volostь, 1514
• yili Smolensk yerlari birlashtirildi.

Qo’shinning xarakteri o’zgardi. Ilgari feodallarning alohida drujinalaridan tashkil topgan qo’shinda endi bosh rolni zodagon lashkarlari o’ynay boshladi. XVI asr 30 – 40-yillaridagi boyarlar guruhlari – SHuyskiylar, Belьskiylar va Glinskiylar o’rtasidagi hokimiyat uchun kurash mamlakatni og’ir ahvolga olib keldi. Natijada kuchayib borayotgan dvoryanlar talabiga ko’ra bir qator islohotlar boshlandi. Islohotlar boshida Adashev, Silьvester, Kurlyabev kabilar turdi. 1550 yili yangi Sudebnik qabul qilindi. 1549 yildan esa Zemskiy soborlarning chaqirilishi boshlangan bo’lib, unda dvoryanlar hal qiluvchi ovozga ega edi. Islohotlar natijasida Rossiya samoderjaviesi tabaqali vakillik monarxiyasining bir qancha ko’rinishlariga ega bo’ldi. SHunga qaramay, 50-yillardagi islohotlar boyarlarning qudratini biroz susaytirgan bo’lsada, ularning qarshiliklariga barham bermadi. Ular tomonidan fitnalar davom ettirildi. Natijada 1564 yili podsho Ivan IV (Grozniy) tomonidan muhim siyosiy tadbir o’tkazilib, bu tadbir tarixda oprichnina nomini olgan. Oprichnina siyosatining mohiyati nimada edi? Ivan IV markazlashgan davlat tizimida umumiy yerlardan katta qismini ajratib oladi. Bu yerlar podsho yerlari yoki oprichnina deb ataladi. Oprichninaga muhim savdo yo’llari, strategik jihatdan ahamiyatli bo’lgan chegara hududlari kiritildi. Barcha shahar va uezdlardan ko’ngilli bo’lib oprichninaga yozilmagan knyazlar, boyarlar, dvoryanlar va hukumat odamlari zo’rlik bilan ko’chirildi.

• Qo’shinning xarakteri o’zgardi. Ilgari feodallarning alohida drujinalaridan tashkil topgan qo’shinda endi bosh rolni zodagon lashkarlari o’ynay boshladi. XVI asr 30 – 40-yillaridagi boyarlar guruhlari – SHuyskiylar, Belьskiylar va Glinskiylar o’rtasidagi hokimiyat uchun kurash mamlakatni og’ir ahvolga olib keldi. Natijada kuchayib borayotgan dvoryanlar talabiga ko’ra bir qator islohotlar boshlandi. Islohotlar boshida Adashev, Silьvester, Kurlyabev kabilar turdi. 1550 yili yangi Sudebnik qabul qilindi. 1549 yildan esa Zemskiy soborlarning chaqirilishi boshlangan bo’lib, unda dvoryanlar hal qiluvchi ovozga ega edi. Islohotlar natijasida Rossiya samoderjaviesi tabaqali vakillik monarxiyasining bir qancha ko’rinishlariga ega bo’ldi. SHunga qaramay, 50-yillardagi islohotlar boyarlarning qudratini biroz susaytirgan bo’lsada, ularning qarshiliklariga barham bermadi. Ular tomonidan fitnalar davom ettirildi. Natijada 1564 yili podsho Ivan IV (Grozniy) tomonidan muhim siyosiy tadbir o’tkazilib, bu tadbir tarixda oprichnina nomini olgan. Oprichnina siyosatining mohiyati nimada edi? Ivan IV markazlashgan davlat tizimida umumiy yerlardan katta qismini ajratib oladi. Bu yerlar podsho yerlari yoki oprichnina deb ataladi. Oprichninaga muhim savdo yo’llari, strategik jihatdan ahamiyatli bo’lgan chegara hududlari kiritildi. Barcha shahar va uezdlardan ko’ngilli bo’lib oprichninaga yozilmagan knyazlar, boyarlar, dvoryanlar va hukumat odamlari zo’rlik bilan ko’chirildi.