Iqtisodiy tebranishlar. Mehant bozori va ishsizlik. Inflyasiya nazariyasi. Ishsizlik va inflyasiya 1 Iqtisodiy davrning mohiyati uning bosqichlari va ularning tavsifi

9. IQTISODIY TEBRANISHLAR. MEHANT BOZORI VA ISHSIZLIK. INFLYASIYA NAZARIYASI. ISHSIZLIK VA INFLYASIYA
9.1 Iqtisodiy davrning mohiyati uning bosqichlari va ularning tavsifi
9.2 Iqtisodiy tebranishlarning sabablari, tebranishlarning turli tarmoqlarga ta’siri va hozirgi kundagi xususiyatlari
9.3 Ishsizlik tushunchasi. Ishsizlikning neoklassik va keynscha konsepsiyalari
9.4 Mehnat bozori. Ish kuchi taklifi va unga talab. Bandlik multiplikatori
9.5 Ishsizlik turlari va ish bilan to‘la bandlilik. Ishsizlikning iqtisodiy va ijtimoiy oqibatlari. Ouken qonuni
9.6 Inflyasiya sabablari, mohiyati, hisoblanishi, turlari va darajasi
9.7 Inflyasiyaning ijtimoiy oqibatlari. Inflyasiyaga qarshi siyosatning mohiyati, vositalari
9.8 Inflyasiya va ishsizlik. Fillips egri chizig‘i. Inflyasiya sur’ati va ishsizlik darajasi o‘rtasidagi optimal mutanosiblik
Mamlakatlar iqtisodiyotining muntazam ravishda ortib borishiga erishish har bir jamiyat oldida turgan muhim masalalardan biri hisoblanadi. Biroq, mamlakatlar iqtisodiy taraqqiyotida bunday vaziyatga erishish murakkab bo‘lib, iqtisodiyotda doimiy tebranishlar yuzaga kelib turadi, ya’ni iqtisodiyotda pasayish, iqtisodiy tanglik davrlari iqtisodiy faollik va ko‘tarilish bilan almashadi. Iqtisodiy taraqqiyotning davriylik xususiyati fan-texnika taraqqiyoti bilan bog’liqligi tufayli asosiy fondlarni sakrash yo‘li bilan yangilanishi yuz beradi, yangi texnologik jarayonlar tadbiq etiladi, milliy daromad, iste’mol, jamg’arish va investitsiyalar o‘rtasida o‘zaro bog’liqlik o‘zgaridi. Iqtisodiy taraqqiyotda ishlab chiqarishning real hajmini vaqti-vaqti bilan bo‘lib turadigan bunday kengayishi yoki qisqarishi iqtisodiy davr deb ataladi.
Iqtisodiyotda davriy rivojlanishining asosiy sabablaridan biri ishsizlik jarayoni hisoblanadi. Bu jaryonni tahlil qilishda ishchi kuchi tushunchasi muhim rol o‘ynaydi.
Ishchi kuchi deganda aholining mehnatga layoqatli yoshdagi tarkibiga kiruvchi ishlayotgan va ishsizlarning umumiy soni tushuniladi.
Ishchi kuchlarining miqdori va sifati, uni jins, yosh va kasb tarkibi mamlakatning iqtisodiy imkoniyatiga va undan samarali foydalanishiga kuchli ta’sir ko‘rsatadi.