Kasb tanlashga yo‘llashning psixologik mohiyati

Kasb tanlashga yo‘llashning psixologik mohiyati.

Reja: 1. Kasb tanlashga yo‘llash psixologik muammo sifatida. 2. Kasb tanlash bosqichlari va ularning psixologik tavsifi. 3. Kasb tanlash motivlari va ularning psixologik moxiyati. (Kasb tanlash motivirovkasi. Motivlarning adekvatligi, ob’ektivligi). 4. Kasbiy motivatsiyaning etnopsixologik xususiyatlari.

O‘quv faoliyati mazmuni bilan uzviy boglik motivlar tizimini shartli ravishda ikki guruhga ajratib, ularni ijobiy (musbat, pozitiv) va salbiy (manfiy, negativ) deb nomlash mumkin. Bunday atamalarni kullashdan asosiy maqsad maxalliy an’ana, ijtimoiy tajriba (stereotipizatsiya darajasidagi ta’sirchan kuchli tashqi omil) ekstremal xolat ta’sirida keskin ruxiy burilishlar yasashga kodir psixologik mexanizmlarni aniklashdan iboratdir. Odatda salbiy (negativ) motivatsiya shunday vaziyatda vujudga kelishi mumkinki, kachonki o‘quvchi bilimlarni uzlashtirmaslik okibati qanday ko‘ngilsiz xolatlarga olib kelishini anglab etsa (jazolanish, ota - onalar tanbexi, sinfdoshlar e’tirozi, yomon baho olish, jamoa a’zolari orasida obrusizlanish va boshqalar) va ana shunga muvofiq sa’i - xarakatlarni amalga oshirsa. Salbiy motivatsiyaga ega bulgan o‘quvchi kamroq musibatli (mushkul axvol) yo‘lni tanlab ta’lim jarayonida katnashishda davom etadi.

• O‘quv faoliyati mazmuni bilan uzviy boglik motivlar tizimini shartli ravishda ikki guruhga ajratib, ularni ijobiy (musbat, pozitiv) va salbiy (manfiy, negativ) deb nomlash mumkin. Bunday atamalarni kullashdan asosiy maqsad maxalliy an’ana, ijtimoiy tajriba (stereotipizatsiya darajasidagi ta’sirchan kuchli tashqi omil) ekstremal xolat ta’sirida keskin ruxiy burilishlar yasashga kodir psixologik mexanizmlarni aniklashdan iboratdir. Odatda salbiy (negativ) motivatsiya shunday vaziyatda vujudga kelishi mumkinki, kachonki o‘quvchi bilimlarni uzlashtirmaslik okibati qanday ko‘ngilsiz xolatlarga olib kelishini anglab etsa (jazolanish, ota - onalar tanbexi, sinfdoshlar e’tirozi, yomon baho olish, jamoa a’zolari orasida obrusizlanish va boshqalar) va ana shunga muvofiq sa’i - xarakatlarni amalga oshirsa. Salbiy motivatsiyaga ega bulgan o‘quvchi kamroq musibatli (mushkul axvol) yo‘lni tanlab ta’lim jarayonida katnashishda davom etadi.