Mavzu: aminokislotalarning olinishi va kimyoviy xossalari. Oqsillar va peptidlarnind tuzilishi, xususiyatlari va tarkibiy qismi. Oqsillar strukturasi va dinaturatsiyasi. Reja

MAVZU: AMINOKISLOTALARNING OLINISHI VA KIMYOVIY XOSSALARI. OQSILLAR VA PEPTIDLARNIND TUZILISHI, XUSUSIYATLARI VA TARKIBIY QISMI.OQSILLAR STRUKTURASI VA DINATURATSIYASI.

REJA:

Aminokislotar, izomeriyasi, tuzilishi.
Aminokislotalarning olinishi va xossalari
Oqsillar ularning tuzilishi, strukturasi va deneturasieasi
Geterasiklik birikmalar

• Aminokislotalar – Bifunksional brikmalar bo’lib, tarkibida ikki xil funksional guruh: amino guruh – NH2 va karboksil guruh – COOH tutadi. Ularning umumiy formulasi: (NH2)mR(COOH)
• Aminokislotalarni – karbon kislotar hosilalari deb qarash ham mumkin, ya’ni uglevodorod radikalidagi bir yoki bir necha vodorod atomlarini amino guruhga almashgan xosilalaridir.

Funksional guruh soniga qarab

• Monoaminomonokarbon kislotalar;
• Diaminomonokarbon kislotalar;
• Monoaminodikarbon kislotalar;

Uglevodorod radikallarining tuzilishiga qarab

• To’yingan СН3СН(NH2)COOH
• To’yinmagan CH2СНСН(NH2)COOH
• Geterosiklik
• Aromatik

Nomlanishi

• Karboksil va amino guruh tutgan eng uzun zanjir tanlanadi;
• Karboksil guruh uglerodidan nomerlanadi;
• (NH2) –– amino guruh o’rni ko’rsatilib nolanadi.

Masalan:

2-aminopropan kislota

Aminokislotalarning olinishi

1.Oqsillarning fermentlar, mineral kislotalar yoki ishqorlar ishtirokida gidrolizlash orqali.

2.Organik kislotalarning xlorli xosilalariga ammiak ta’sir ettirib:

CH3 – CH(Cl) – COOH + 2NH3 → CH3 – CH(NH2) – COOH + NH4Cl

3.To’yingan karbon kislotalarni ammiak bilan o’zoro ta’sir natijasida: