Mavzuning asoslanishi va uning dolzarbligi

О‘ZBEKISTОN RESPUBLIKАSI ОLIY TА’LIM, FАN VА INNОVАTSIYАLАR VАZIRLIGI  
MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA KOGNTIV QOBILIYATLAR
Mutахаssislik::

Mavzuning asoslanishi va uning dolzarbligi:

Inson psixologiyasini tushunish, tahlil qilish va rivojlantirishga jiddiy e’tibor berish hamma zamonlarda va hamma davlatlarda ham ijtimoiy – iqtisodiy taraqqiyotning yetakchi vazifalaridan biri bo’lib kelgan.
Tarix va ijtimoiy hayot tamoyillari, jamiyatning har tomonlama rivojlanishi yuksak darajadagi hayot, turmush tarzining qaror toptirish har bir faoliyat ko’rsatuvchi shaxsdagi o’ziga xos psixologik salohiyatni nechog’lik to’la – to’kis namoyon etilyotganligi bilan belgilanadi. Zero, har bir mamalakatning porloq kelajagini odamlardagi ijodiy, intellektual ma’naviy taraqqiyot yo’liga xizmat qiluvchi davlat mexanizmisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Shu boisdan bo’lsa hozirgi kunda barcha rivojlangan va rivojlanish yo’lidan borayotgan mamlakatlar birinchi galda o’z fuqorolarining ma’naviy va intelektual, jismoniy va ruhiy barkamolligiga va undan ijodiy manfaatlar uchun samarali foydalanish yo’llarini izlashga jiddiy e’tibor qaratmoqdalar. Shu nuqtai nazardan, shaxsni har tomonlama yetuk qilib tarbiyalash bugungi kunning dolzarb masalasi hisoblanadi.

Muammoning o’rganilganlik darajasi

Bolalarning kognitiv qobiliyatlarini o'rganish uzoq vaqtdan beri o'qituvchilar va psixologlarning e'tiborini tortdi, masalan: L. A. Venger, S. I. Volkova, V. M. Drujinin, A. V. Zaporojets, N. L. Leytes, A. N. Matyushkin, D. B, Elkonin va boshqalar.
Ularning ta'kidlashicha, aynan maktabgacha yoshda intellektual rivojlanish ayniqsa jadal rivojlanmoqda, uning sur'ati keyinchalik asta-sekin sekinlashadi. Kognitiv qobiliyatlarni rivojlantirish uchun bolalarning potentsial imkoniyatlaridan maksimal darajada foydalanish kerak. Mahalliy olimlar A. V. Zaporojets, A. I. Kulchitskaya, V. O. Molyako, M. M. Podyakov, T. V. Ulkina va boshqalarning tadqiqotlarida. shuningdek, boshlang'ich maktab o'quvchilari bilan taqqoslaganda maktabgacha yoshdagi bolalarda kognitiv qobiliyatlarni rivojlantirishning yanada istiqbolli imkoniyatlari aniqlandi [ 4,26-bet].