"metrologiya va standartlashtirish" fanining ma`ruza mashg’uloti

"METROLOGIYA VA STANDARTLASHTIRISH" FANINING MA`RUZA
MASHG’ULOTI

1-MA’RUZA. Kirish. "Metrologiya va standartlashtirish" fanining
maqsadi va vazifalari.
Reja:
1. “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish” fanini rivojlanish
tarixi, maqsad va vazifalari,.
2. “Standartlashtirish to‘g’risida”.
3. “Mahsulot va hizmatlarni sertifikatlashtirish” to‘g’risida.
4. “Metrologiya“ to‘g’risida respublika qonuni, kridet modul tizimi to‘g’risida.
Tayanch so‘z iboralar: kattaliklar, o‘lchamlik, o‘lchash birligi, kattalikning
asosiy birligi, hosilaviy birligi, SI birliklar tizimi. kattaliklar, o‘lchamlik, o‘lchash
birligi, kattalikning asosiy birligi, hosilaviy birligi, SI birliklar tizimi.

1. “Metrologiya, standartlashtirish va
sertifikatlashtirish” fanini rivojlanish tarixi, maqsad va
vazifalari.

Metrologiya fan sifatida o‘lchashlar, ularga bog’liq va tegishli

bo‘lgan qator masalalarni o‘z doirasiga oladi. Metrologiya aslida
yunonchadan olingan bo‘lib, o‘lchash, o‘lcham, nutq, mantiq,
ilm yoki fan ma’nolarini bildiradi. Umumiy tushunchasini
oladigan bo‘lsak, metrologiya - o‘lchashlar haqidagi fan.

«Metrologiya» - o’lchashlar, ularning birligini ta’minlash
usullari va vositalari hamda kerakli aniqlikka erishish yo’llari
haqidagi fandir.
Metrologiya asoslari fanini o‘rganishdan maqsad: talabalarda
xalq xo‘jaligining texnika-texnologiya, energetika, menejment va
marketing sohalaridagi ishlab-chiqarish, savdo, nazorat va iste’mol
bilan bog’liq bo‘lgan turli metrologik masalalar bilan shug’ullanish
borasida yetarli bilim va malakalarni hosil qilish.
Asosiy vazifalar esa talabalarni uzluksiz ta’lim tizimida
metrologiya asoslari bo‘yicha tayyorlashdan kelib chiqadi. Bunda
maxsus fanlar doirasida rivojlanuvchi va chuqurlashuvchi
metrologiya, kvalimetriya, sifatni o‘lchash bo‘yicha fundamental
ma’lumotlar o‘rganiladi.
Sifat masalasi har bir ishda, u qanday ish bo‘lishidan qat’iy nazar, uning asosiy baholash
kriteriyasi (ko‘satkichi) bo‘lishi kerak. Agarda har bir inson o‘z ishiga yuqori ma’suliyat
bilan qarab asosiy baholash kriteriyasiga munosib ravishda ish ko‘rsa hayotimiz kundan –
kunga yaxshilanib borishi turgan gap, bu esa butun mamlakat bo‘ylab sifat masalasini
yuqori darajaga ko‘taradi.
Metrologiyaning rivojlanish davrini uning mazmuni va
mohiyatiga asoslangan holda quyidagi bosqichlarga bo‘lish
mumkin:
1. Antik rivojlanish davri.
2. Stixiyali rivojlanish davri.