Moliyaviy renta yoki shunchaki renta

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

60410100-“BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT”(TARMOQLAR VA SOHALAR BO`YICHA)

IBROKHIMOV FAYOZBEK

MUSTAQIL ISHI

FAN:BIZNES MATEMATIKA O`QITUVCHI:AXROR ADILOV

MAVZU: TO`LOVLAR OQIMI VA RENTALAR.

REJA:
1. RENTALAR HAQIDA TUSHUNCHA

2. RENTALAR TURLARI
3. TO`LOVLAR OQIMI HAQIDA TUSHUNCHA

Renta so`zi nemischa “rente”, “lot”, “reddita” so`zlaridan olingan bo`lib “qaytarib berilgan” degna ma`nolarni anglatadi.

Keng ma`noda – mulk egalarining tadbirkorlik faoliyati bilan shug`ullanmasdan yer, mol-mulk, kapitaldan muntazam oladigan daromadi hisoblanadi. Ssudaga berilgan kapitaldan foiz, yer egalarining ijaraga berilgan yer uchastkasidan, uy-joy egalarining ijaraga berilgan binolardan muntazam oladigan daromadi.
Tor ma`noda – qat`iy daromadli qog`ozlar egalari foiz shaklida oladigan daromad. Aksariyat hollarda Renta tushunchasi yerni ijaraga berish natijasida olinadigan daromadga nistbatan qo`llaniladi.

TA`RIF.
Barcha hadlari musbat bo`lib, har ikki to`lov orasidagi vaqt oqliqlari o`zaro teng bo`lgan pul oqimi moliyaviy renta yoki shunchaki renta deyiladi.

Rentalar “annuitetlar” ham deb ataladi. Annuitet
(annuity) so`zi har yilgi to`lovlar degan ma`noni bildirsada, ushbu atama yillik bo`lmagan boshqa moliyaviy rentalar uchun ham qo`llaniladi.
Agar to`lovlar oqimining barcha hadlari bir xil bo`lib, ular o`zgarmas, aks holda o`zgaruvchan deyiladi.
Yil davomida foiz to`lovlarni hisoblashlar soniga ko`ra moliyaviy rentalar bir yilda bir marta hisoblanadigan, m marta hisoblanadigan yoki uzluksiz hisoblanadigan rentalardan iborat.
Yiliga m marta hisoblanadigan rentalarni hisoblashda foiz stavkasini hisoblash davri to`lovlar amalga oshiriladigan davriga teng deb qaraladi.

O`zgarmas rentaning barcha hadlari o`zgarmas son a ga teng bo`ladi. O`zgaruvchan rentalarda esa har bir t davrdagi to`lovlar (renta hadi) vaqtga bog`liq ravishda o`zgaruvchan bo`ladi.

To`lovlar muddati nuqtai nazaridan rentalar shartli va shartsiz ga bo`linadi.