Nuqta, ko’p nuqta, ikki nuqta belgilarining qo’llanilishi. Nuqta — eng koʻ

NUQTA, KO’P NUQTA, IKKI NUQTA BELGILARINING QO’LLANILISHI.

Nuqta — eng koʻp qoʻllanadigan va eng qad. tinish belgilaridan biri (•); 11-asrda arab, matnlarida yozuv belgisi sifatida paydo boʻlgan. 19-asrgacha unish vazifasi va qoʻllanishi hozirgi ayni tinish belgisinikidan tamomila farq qilgan. Hozirgi oʻzbek imlosida N. quyidagi oʻrinlarda qoʻllanadi: 1) darak gaplar oxirida (Quyosh hamma yoqni qizdirmoqda); 2) orzu-istak, iltimos, yalinish, daʼvat, undash, maslahat, ogohlantirish kabi mazmunni ifodalovchi buyruq gaplar oxirida (Bugun ertaroqboring . Bizga ovqat keltirsangiz. Mayli, oʻqing boʻlmasa, hamma eshitsin); 3) bosh harflar yoki boʻgʻinlar bilan koʻrsatilgan shartli qisqart-malardan soʻng (S. Rahimov; M. T. Oybek; va shahrik.; va boshqalar); abbreviaturalarda N. qoʻyilmaydi; 4) raqamlar yoki harflar bilan koʻrsatilgan numerativlardan soʻng (1. A. 2. V. kabi. Bunda numerativdan keyin keladigan gaplar mustaqillikka ega boʻlishi shart); 5) baʼzan sanalar raqam bilan yozilganda, yil, oy, kunlarni oʻzaro ajratish uchun ular orasiga qoʻyiladi
Ko‘p nuqta XIX asrning ikkinchi yarmidan boshlab o‘zbekcha 


matnlarda ishlatila boshlangan. 1876-yildan e’tiboran «Turkiston 
viloyatining gazeti» da muntazam qo‘llangan.
KO`PNUQTANING QO`LLANISH HOLATLARI (FITRAT)
(...) нуқталар. Гапнинг бир бўлаги қандай бир сабаб билан 


айтилмай қолса, унинг жойиға нуқталар қўйиладир: 


Босқон изин кўрмай ўткан туёқлар 



Топтаб-топтаб... Оҳ, айтолмам кетини! 

13 

KO`P NUQTA