Органик кимёнинг тарихи. А. М. Бутлеровнинг кимёвий тузилиш назарияси. Изомерия


Download 1.21 Mb.
bet1/24
Sana22.04.2023
Hajmi1.21 Mb.
#1381032
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
Bog'liq
1-лекция Кириш.биоорганика

Биорганик кимёга кириш. Органик бирикмаларнинг таснифи ва умумий хоссалари.

  • Органик кимё тараккиётининг асосий боскичларини туртта даврга ажратиш мумкин:
  • 1. Эмпирик давр — инсоннинг органик моддалар билан илк бор танишуви, уларни ажратиб олиш ва кайта ишлаш усуллари урганилган вактдан то органик кимё фан сифатида шакллангунича (XVIII асрнинг охири) утган давр.
  • 2. Аналитик давр — XVIII аср охиридан XIX асрнинг 60-йилларигача. Бу боскичда дастлабки назариялар яратилиб, органик кимё фан сифатида шакллана бошлаган.

3. Тузилиш назарияси даври — XIX асрнинг 60-йилларидан то ХХ аср бошларини уз ичига олади.

  • 3. Тузилиш назарияси даври — XIX асрнинг 60-йилларидан то ХХ аср бошларини уз ичига олади.
  • 4. Органик кимё ривожланишининг хозирги замон молекуляр атомистик ёки илмий такомиллашув даври.
  • Бутлеровнинг органик бирикмаларнинг кимёвий тузилиш назарияси куйидагича тарифланади: „Мураккаб заррачанинг кимёвий табиати унинг таркибини ташкил этувчи моддий заррачаларнинг табиати, уларнинг микдори ва кимёвий тузилиши билан белгиланади“. Ушбу назариядан келиб чикадиган хулосалар куйидагилардан иборат:
  • 1. Органик моддалар молекуласидаги хамма атомлар бир-бири билан маълум изчилликда богланган, бунда уларнинг бир-бири билан бирикиши учун кимёвий мойилликнинг муайян кисми сарфланади.

2. Молекулада атомларнинг бирикиш тартибини ва улар богларининг табиатини А.М.Бутлеров кимёвий тузилиш деб атади.

  • 2. Молекулада атомларнинг бирикиш тартибини ва улар богларининг табиатини А.М.Бутлеров кимёвий тузилиш деб атади.
  • 3. Моддаларнинг кимёвий хоссалари улар молекуласининг таркибига ва кимёвий тузилишига боглик. Кимёвий тузилишнинг бу коидаси изомерия ходисасини тушунтириб беради.

4. Реакцияларда молекуланинг хамма кисми эмас, балки малум кисми узгарганлиги туфайли, модданинг кимёвий узгаришини урганиш йули билан унинг кимёвий тузилишини аниклаш мумкин.

  • 4. Реакцияларда молекуланинг хамма кисми эмас, балки малум кисми узгарганлиги туфайли, модданинг кимёвий узгаришини урганиш йули билан унинг кимёвий тузилишини аниклаш мумкин.
  • 5. Мазкур модданинг хоссасини урганиб, молекуласининг тузилишини аниклаш, унинг тузилишини ва хоссасини хам акс эттирадиган малум бир формула билан ифодалаш мумкин.
  • 6. Молекула таркибига кирган функционал группанинг хоссаси узгармас булмасдан, балки шу группа бириккан атом ёки атомлар группасининг тасирида узгаради.

Download 1.21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling