Orqaning chuqur muskullari

ORQANING CHUQUR MUSKULLARI

.

Orqaning xususiy mushaklari umurtqalarning o’tkir qirrali va ko`ndalang o'siqchalari, ko`ndalang o'siqchalar va qovurg'alar burchagi o'rtasidagi egatlarda joylashib, uch: yuza, o'rta va chuqur qavatlarni hosil qiladi. Yuza qavatda bosh va bo'yinning tasmasimon va umurtqa pog`onasini tiklaydigan mushaklar yotadi. 1.Boshning tasmasimon mushagi (m. splenius capitis) ensa boylamining pastki qismi, VII bo yin va yuqorigi 3 -4 ko’krak umurtqalarining otkir qirrali o'siqchasidan boshlanadi. Mushak tolalari yuqoriga lateral yo’nalib, ensaning yuqori bo`yin chizig ining lateral qismiga va so’rg’ichsimon o’simtaga birikadi. Faoliyati: ikki tomonlama qisqarsa, bosh va bo'yinni orqaga tortadi. Bir tomonlama qisqarsa, boshni o'z tomoniga tortadi

2.Bo`yinning tasmasimon mushagi (m. splenius cervicis) III-V ko'krak umurtqalarining o'tkir qirrali o'siqchasidan boshlanib, 2-3ta yuqorigi bo’yin umurtqalarining ko'ndalang o`siqchasining orqa do'mboqchasiga birikadi Faoliyati: ikki tomonlama qisgarsa, umurtqa pog`onasining bo’yin qismini orqaga tortadi. Bir tomonlama qisqarsa, o`z tomoniga buradi 3.Umurtqa pogonasini tiklaydigan mushaklar (mm. Erector spinae) orqaning eng kuchli autoxton mushagi bolib,umurtqa pog'onasining bor bo'yicha tortilgan.

U qalin va pishiq pay vositasida dumg'azaning orqa yuzasidan, bel, XII va XI ko`krak umurtqalarining o'tkir qirrali o'siqchasidan, yonbosh suyagi qirrasining orqa qismi, bel-ko'krak fassiyasidan boshlanadi, Mushak tolalari yuqori tomonga yo nalib, yuqorigi bel umurtqalari sohasida uch qismga: lateral-qovurg'alarga birikuvchi yonbosh- qovurg`a mushagi, oraliq-ko`ndalang o`siqchalarga birikuvchi eng uzun mushak va medial-o*tkir qirrali o'siqchalarga birikuvchi o'tkir qirrali mushaklarga bo'linadi.

Yonbosh-qovurg'a mushagi yonbosh (m.iliocostalis) bel-ko'krak qirrasi, suyagi fassiyasining yuza qatlamidan tolalari boshlanadi. Mushak qovurg'alarning orqa yuzasidan yuqoriga yo'nalib, VII-IV bo’yin umurtqalarining ko'ndalang o'siqlarigacha boradi. Qismlarining joylashish sohasiga qarab, bu mushak uchga bo linadi. Belning yonbosh-qovurg'a mushagi (m. Iliocostalis lumborum) yonbosh suyagi qirrasi, bel-ko'krak fassiyasining yuza qatlamidan boshlanib, pastki oltita qovurg'alar burchagiga birikadi. Ko`krakning yonbosh-qovurg'a mushagi (m. iliocostalis thoracis) pastki oltita qovurg'alarning oldingi mushak birikkar joyidan ichkariroqda boshlanib, yuqoridagi oltita qovurg' alarning burchagiga va VII bo'yin umurtqasining ko’ndalang o'siqchasining orqa yuzasiga birikadi.